Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Ömer Faruk Yelkenci’nin imzasıyla “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında planlama, öğrenme ortamları, öğrenme ve öğretme süreçleri, ölçme ve değerlendirmeye ait hususlar” bahisli resmi yazı, 81 ile gönderildi.
Yazıda öğrencilerin zihinsel, toplumsal, duygusal, fizikî ve ahlaki bakımdan çok istikametli gelişimini desteklemek gayesiyle hayat verilen Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin uygulanmasına ait temel unsurların “2024-2025 Eğitim ve Öğretim Yılı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne Ait İş ve İşlemler” genelgesiyle duyurulduğu hatırlatıldı.
Genelgede, Ulusal Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlarda Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni ve öğretim programlarında yer alan biçimiyle “planlama çalışmaları, öğrenme ortamlarının oluşturulması, öğrenme-öğretme sürecinin yürütülmesi, ölçme ve kıymetlendirme uygulamaları” üzere temel unsurların hayata geçirilmesi, alanda birlik ve beraberliğin sağlanması, eğitim öğretim süreçlerinin aktif ve verimli yürütülmesi için dikkat edilmesi gereken konulara yer verildi.
Öğretmenlerin, kitapları tesirli bir biçimde kullanmaları sağlanacak
Buna nazaran, tüm çalışmalar, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni’nde yer alan öğrenci profili özellikleri merkeze alınarak planlanacak ve uygulanacak.
Ders kitaplarının öğretmen kılavuzlarını ve örtük yönergeleri içerecek formda yapılandırıldığı konusunda öğretmenler bilgilendirilecek ve kitapları tesirli bir biçimde kullanmaları sağlanacak.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ni her tarafıyla anlatan ve modele ait gelişmelerin, örneklerin duyurulduğu “tymm.meb.gov.tr” adresi yönetici ve öğretmenler tarafından tertipli olarak takip edilecek.
Yıllık ve aylık planlar oluşturulacak
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni ve öğretim programlarına uygun yıllık ve aylık planlar (okul öncesi için), zümre öğretmenleri ile iş birliği içinde hazırlanacak.
Planlar, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin temel yaklaşımı ve öğrenci profili doğrultusunda şekillendirilecek. Ayrıyeten yıllık ve aylık planlarla uyumlu olacak halde ders planları/günlük eğitim akışı planları (okul öncesi için) oluşturulacak ve öğrencilerin zihinsel, toplumsal, duygusal, fizikî ve ahlaki istikametlerden gelişimini destekleyecek bütüncül yaklaşımlar kullanılarak hazırlanacak. Bu süreçte ders planlarında ünite/tema/öğrenme alanına ilişkin öğrenme çıktıları ve süreç bileşenlerine, içerik çerçevesine, programlar ortası bileşenlere, ölçme ve kıymetlendirme kapsamında öğrenme delillerine, öğrenme-öğretme yaşantılarına ve farklılaştırma çalışmalarına yer verilecek.
Planların öğrencilerin hazırbulunuşluk seviyelerine, ferdi farklılıklarına ve gereksinimlerine nazaran hazırlanmasının yanı sıra çevresel imkanlar, maliyet ve vakit dikkate alınarak sürdürülebilir ve uygulanabilir bir biçimde hazırlanacak. Birebir vakitte içerik çerçevesiyle ilgili olabilecek program dışı etkinlikler de planlamalarda yer alacak.
Ayrıca zümreler arası iş birliği ile disiplinler ortası alakalar güçlendirilerek çok taraflı öğrenme sağlanacak.
Öğrenci iştiraki ve motivasyon öncelikli olacak
Öğrenme ortamları, öğrenci profili özellikleri, dersin öğrenme çıktıları ve süreç bileşenlerine faal bir formda ulaşılmasını sağlayacak biçimde düzenlenecek. Öğrenme ortamları, öğrencilerin ferdî farklılıkları ve muhtaçlıkları dikkate alınarak düzenlenecek ve etraf şuurunu geliştirecek etkinliklerle ve öğrencilerin kişisel öğrenme gereksinimlerine uygun, öğrenmeyi destekleyen öğretim gereçleriyle zenginleştirilecek.
Öğrenme ortamları, okulun imkanları dahilinde öğretim programlarında önerilen uygun teknolojik araç gereçlerle zenginleştirilecek; araştırma, sorgulama, iş birliği ve etkileşimi temel alan bir yapıda düzenlenecek. Bu ortamlar, öğrencinin iştirakini ve motivasyonunu artıracak halde tasarlanacak ve gerektiğinde kütüphane, müze, bilim sanat merkezleri üzere okul dışı öğrenme ortamlarına da yer verilerek öğrenme süreci desteklenecek. Çevresel imkanlar öğrenme ortamlarını düzenlemede destekleyici ögeler olduğundan mahallî her imkandan faydalanılabilecek.
Dijital teknolojiler aktif kullanılacak
Eğitim öğretim süreçleri, öğrencilerin gelişim özellikleri ve zihinsel, toplumsal, duygusal, fizikî ve ahlaki üzere gelişim alanları dikkate alınarak planlanacak.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni ve öğretim programlarına uygun olarak planlanan okul içi ve okul dışı eğitim ve öğrenme-öğretme süreçleri öğrenci profili özellikleri ile ilişkilendirilecek. Bu doğrultuda ilgili örnekler, daha sonra yayımlanacak.
Öğrencilerin mevcut bilgi ve marifet seviyelerini belirlemek emeliyle ön kıymetlendirme süreci yürütülecek, bu süreçte öğrencilerin ferdî farklılıkları ve gereksinimleri uygun formül ve teknikler (gözlem, görüşme, ferdî ve küme projeleri, envanterler vs.) kullanılarak belirlenecek.
Öğrencilerin ilgi ve gereksinimleri ile farklı öğrenme stillerine dair bilgiler, öğrenme-öğretme sürecinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde kullanılacak ve bu süreçte öğrencinin gelişimini izlemek ve desteklemek için aile, rehber öğretmen, sınıf rehber öğretmeni ve okul idaresi ile iş birliği yapılacak.
Öğrenciler, öğrenme çıktılarından haberdar edilecek ve mevcut bilgi ve maharetleri ile edinecekleri bilgi ve hünerler ortasında köprüler kuracak. Bu süreçte, öğrencilerin edinecekleri ya da edindikleri bilgi ve hünerler ile günlük ömür ortasında ilişkiler kurulacak, öğrenme-öğretme sürecinde uygun araç-gereç ve malzemeler faal biçimde kullanılacak.
Ayrıca, okulun imkanları çerçevesinde dijital teknolojiler bu süreçte aktif olarak kullanılacak, derste işlenen mevzular daha evvel işlenen bahislerle ilişkilendirilecek ve öğrenilen bilgi ve marifetler farklı disiplinlerle bütünleştirilecek. Öğretim stratejileri, metot ve tekniklerinin etkililiği daima olarak pahalandırılacak ve gerektiğinde iyileştirmeler yapılacak.
Zenginleştirme ve destekleme faal halde planlanacak
Her öğrencinin eğitim öğretim süreçlerinden en üst seviyede faydalanabilmesi için öğrencilerin ilgi, muhtaçlık, yetenekleri ve kişisel farklılıkları doğrultusunda kapsayıcılık ve esneklik sağlamayı amaçlayan, öğretim programlarında farklılaştırılmış öğretim kapsamında yer verilen zenginleştirme ve destekleme uygulamaları aktif bir halde planlanacak. Öğretmenler bu uygulamaları çeşitlendirecek ve uyarlayacak. Farklılaştırma uygulamalarına planlarda yer verilecek ve uygulama süreçleri raporlanacak.
Bütüncül bir yaklaşımla ele alınan gelişim sürecinin tamamlayıcısı olan sosyal-duygusal öğrenme hünerleri, “erdem-değer-eylem” çerçevesinde yer alan pahalar ile sistem kanısı bakış açısıyla yapılandırılan okuryazarlık hünerlerini geliştirmeye yönelik öğrenme öğretme uygulamaları; öğretmenleri, öğrencileri, okul yöneticilerini, velileri ve öteki paydaşları kapsayacak formda planlanarak yürütülecek.
Eğitim kurumu sınıf/alan zümre ve zümre liderleri şuralarında öğretim programlarında yer verilen okul temelli planlama kapsamında gerçekleştirilmesi kararlaştırılan araştırma, müşahede, toplumsal etkinlikler, proje çalışmaları, lokal çalışmalar, okuma aktiflikleri üzere öğrenci iştirakini destekleyici; yaparak ve yaşayarak öğrenmeye imkan sağlayan ve öğrencilerin bütüncül gelişimine hizmet eden çalışmalar planlanacak ve bu çalışmaların takibi vilayet, ilçe müdürlükleri tarafından gerekli hassasiyet gösterilerek yapılacak.
Okul dışı öğrenme ortamları planlanacak
Zümrelerce yapılacak planlama dahilinde öğrenciler; kendi bölgelerinin üretim, kültür, sanat ve coğrafik kapasitesini keşfetmeleri gayesiyle müzeler, bilim merkezleri, sanat merkezleri, tarihi ve kültürel yerler, kütüphaneler, doğal sit alanları ve ören yerleri, teknoparklar, ziyarete açık endüstriyel kuruluşlar ile üniversiteler üzere okul dışı öğrenme ortamlarından da yararlanacak.
Eğitim kurumu sınıf/alan zümre ve zümre liderleri heyetlerinde öğrencilerin bilim, kültür, sanat ve spora yönelik ilgi ve yeteneklerinin keşfedilip geliştirilmesi; “erdem-değer-eylem” çerçevesinde yer verilen pahaları içselleştirmeleri; kendilerine, ailelerine ve topluma karşı saygılı, toplumsal sıkıntılara hassas bütün canlılarla birlikte tabiata, etrafa, objelere ve eşyalara yarar ve estetik katan; resmi ve özel kurumlar, sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği yapabilme marifetlerinin geliştirilmesiyle hayatlarını daha manalı ve kıymetli kılacak şahsiyetler olarak yetişmelerini sağlamak hedefiyle toplumsal sorumluluk ve hayat uzunluğu öğrenme kapsamında öğretim programlarında yer verilen program dışı etkinlikler planlanacak ve planlanan bu etkinliklere tüm öğrencilerin iştiraki sağlanacak. Bu bağlamda toplumsal sorumluluk programın tesirli bir halde yürütülmesi için gerekli önlemler alınacak. Planlanan program dışı aktifliklerin takibi vilayet, ilçe müdürlükleri tarafından yapılacak.
Öğrenme-öğretme süreçleri, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin ölçme ve kıymetlendirme yaklaşımı da dikkate alınarak düzenlenecek ve öğretim sürecinin güzelleştirilmesi maksadıyla programlarda yer verilen öğretmen yansıtmaları bölümünde bulunan karekodlar kullanılarak öğretmenler tarafından geri bildirim sağlanacak.
Ölçme ve kıymetlendirme formülleri, öğrencilerin yeteneklerine nazaran çeşitlendirilecek
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin ölçme ve kıymetlendirme yaklaşımında olduğu üzere öğrenmeyi destekleyici, geliştirici (biçimlendirici) ölçme ve kıymetlendirme metot ve teknikleri aktif bir halde kullanılacak. Alana ve öğrencilerin gelişimsel özelliklerine uygun, geçerli, muteber ve kullanışlı ölçme ve kıymetlendirme araçları geliştirilecek, uygulanacak ve gerektiğinde güncellenecek. Bu bahiste Bakanlıkça yayımlanacak örneklerin takibi sağlanacak.
Ölçme ve kıymetlendirme uygulamaları, ölçülecek öğrenme çıktılarının özelliğine nazaran ilgili dersin öğretim programında yer alan öğrenme çıktıları doğrultusunda uygulanacak. Ölçme araçları, alanına ve öğrencilerin gelişimsel özelliklerine uygun olacak biçimde öğretim programında tanımlanan öğrenme çıktılarının süreç bileşenleri dikkate alınarak geliştirilecek. Ölçme ve kıymetlendirme teknikleri öğrencilerin yeteneklerine, gereksinimlerine ve özel ihtiyaçlarına nazaran öğrenme çıktısı ve süreç bileşenleri dikkate alınarak çeşitlendirilecek.
Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme ve değerlendirmede Kişiselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) temel alınacak. Bu öğrencilerin ortak yazılı imtihanlara iştirakiyle ilgili süreçlerden okul müdürlükleri sorumlu tutulacak. Ölçme ve kıymetlendirme süreçlerinde, öğretim programlarında önerilen dijital teknolojiler ve araçlar, okulun imkanları çerçevesinde aktif bir halde kullanılacak.
Günlük ömürle ilgili öğrenci için manalı, okulun bulunduğu çevresel şartlara ahenk gösteren öğrenme çıktılarına yönelik performans vazifesi hazırlanacak. Öğrenci eserlerini ve performanslarını kıymetlendirmek için uygun ölçütlere dayalı puanlama araçları kullanılacak. Bu ölçütler performans misyonu verilirken öğrencilerle paylaşılacak. Öğrencilerin kıymetlendirme sürecine etkin iştiraki (öz/akran/grup değerlendirme) teşvik edilecek ve bu süreçlerde öğretmenler öğrencilere rehberlik edecek.
Öğrencilere yargılayıcı olmayan, motive edici ve anlık geri bildirimler sağlanacak. Paydaşlara ölçme ve kıymetlendirme sonuçlarına ait nizamlı halde, hakikat ve yapan geri bildirimler verilecek.
Öğrenme öğretme süreçleri, öğrenci geri bildirimleri ve kıymetlendirme sonuçları göz önünde bulundurularak esnek bir yaklaşımla yine yapılandırılacak.