Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Habertürk’te gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Uçum’un açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
“SEÇİM KARARINI MECLİS ALIR”
Cumhurbaşkanımız da açıkladı. Cumhur İttifakı’nın yöneticileri de açıkladı. 2028’de erken seçim yok. Erken seçimden kast edilen şey 2028’de seçim hangi gün yapılacak? Yanlış hatırlamıyorsam 7 Mayıs 2028 Pazar günü. Pazar gününden evvel Meclis seçimlerin yenilenmesi kararı alır mı? Cumhurbaşkanı alır mı diye sormak abes olur. Cumhurbaşkanımızın ikinci devri. Niçin bu türlü bir karar alsın. Son ana kadar bu hizmeti yapmaya devam eder. Meclis 7 Mayıs 2028’den evvel bu kararı alır mı? Meclis’in iradesinde bir şeydir. 28 Mayıs seçimlerinden sonra CHP’den bir yönetici ‘Erdoğan bu seçimi kazandı ancak biz Erdoğan’ı sandıkta yeneceğiz’ dedi. Bunun tek yolu var, Meclis yenilenmesi kararı alırsa, 2028 Mayıs’ından evvel, o vakit Cumhurbaşkanı aday olur ve o vakit yarışabilirsiniz. Nihayetinde bunu Özgür Özel de söyledi, muhakkak tarihe kadar olabilir dedi. Seçimlerin yenilenmesi kararı için 360 milletvekiline gereksinim var. Öteki partilerin bu türlü bir irade ortaya koyması gerekir. 2027’nin ikinci yarısından sonra bu tartışmanın gündeme geleceğini öngörüyorum. Muhalefet ‘Biz Cumhurbaşkanı Erdoğan’la müsabakayı seçmeleyiz’ diyebilir. Benim fikrim nettir, birinci sefer size söylüyorum. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Türkiye’nin ulusal kıymeti, zenginliği olarak görüyorum. Dünyada Cumhurbaşkanı Erdoğan kadar deneyimi, dünya siyasetinde tesirli olan bir öbür başkan yok. Putin dersiniz ancak demokratik sistemde yer alan, seçimlerde iktidarın değiştiği Türkiye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan üzere önder yetiştirmişseniz. Atatürk’ten sonra ülke liderliğinde başarılı bir başkan olduğunu düşünüyorum. Türk milleti Cumhurbaşkanının bu birikiminden, kucaklayıcılığından yararlanması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye halkı ve onun temsilcileri 2027 ortasından sonra mevzuyu tartışabilir diyorum. Şahsî görüşüm Cumhurbaşkanı Erdoğan bu sistemin taşıyıcısı oldu, iki periyot sistemin Cumhurbaşkanlığı yaptı. Bir 5 yıl daha Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın birikiminden Türkiye’nin faydalanması için adaylık yolunun açılması gerekir. Şahsî fikrim bu. Şayet yeni bir anayasa yapılırsa, o yeni anayasada meclis mevcut ve evvelki cumhurbaşkanlarına aday olma yolu açarsa farklı husus. Mevcut sistemde 360 milletvekilinin kararıyla olur. Hem Türkiye halkı ve TBMM 2027 ortasından sonra gündemleşecek mevzu haline gelebilir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tekrar aday olması açılabilir. Bu talep Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan gelmez, Türkiye halkından, TBMM’den gelir. O imkan açıldığında Cumhurbaşkanı Erdoğan kullanır mı, kullanmaz mı alışılmış ki kendi takdiridir. Çağrıyı yapan muhalefet hukuken yolu açmak istiyorsa 2028 Mayıs ayından evvel Meclis’in karar vermesi ve 360 milletvekilinin bu kararı alması. Bunun yolu o. Muhalefet bu tartışmayı bitirdi. Lakin tartışmayı bitiren muhalefetin buna uygun davranabilmesi için, Meclis’te 2028 Mayıs’ından evvel seçim kararı alınmasına dayanak vermesi gerekir. Bunun 2025’te, 2026’da olmasını öngörmüyorum. Bence gündeme 2027 ortasından sonra gelir.
“CUMHURBAŞKANI TIPKI VAKİTTE DEVLET BAŞKANIDIR”
2017’de kabul edilen anayasamız var. İsmine Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi dendi ve başkanlık sistemine geçtik. Anayasa’da 104. maddede Cumhurbaşkanına devlet başkanı sıfatı da verildi. Yeni sistemdeki başkanlık sistemlerinde genel kabul gören bir şeydir. Geçmişte parlamenter sistemde Cumhurbaşkanı devlet organlarının uyumlu çalışmasını gözetirdi. Şimdi Cumhurbaşkanı devlet başkanı sıfatıyla devlet organlarının uyumlu çalışmasını temin eder. Devletin bütünlüğünü temsil eden irade yeni sistemde artık seçilmiş iradedir. Cumhurbaşkanı sadece halkın başkanı değil; aynı zamanda devlet lideridir. Yeni sistemde halk Cumhurbaşkanını direkt seçerek devlete hükümran olmuştur, bir manada el koymuştur. Cumhurbaşkanı devletin bütün organlarına türel, siyasi perspektif çizmesi yükümlülüğü altında olmasıdır. Devlet başkanı sıfatına sahip Cumhurbaşkanına hürmet göstermesi anayasal tertibin ve kararlarının gereğidir. Cumhurbaşkanına gösterilen hürmet ulusal iradeye gösterilen hürmettir. Ulusal egemenlik halka aittir. Halkın iradesinin görünüm biçimlerinden birisi ulusal iradedir. Halkın seçmen iradesi vardır. Burada seçtiği öndere hürmet gösteriliyor. Devlet başkanlığı sıfatı vardır, devlete hürmet gösterilmesidir. Bundan sonra seçilecek her Cumhurbaşkanına hürmet göstermektir. Anayasal nizamın gereği olarak hürmet gösterilmektir. Bu hürmet yalnızca mecliste değil her yerde gösterilmesi gerektiğidir. Cumhurbaşkanının siyasi önder sıfatıyla demokratik rekabette yer almasına mani olmaz, eleştirilmesine de mahzur olmaz. Yarın bir öbür mecradan Cumhurbaşkanı seçildiğinde demokratik hakkını o kullanacaktır. Yüzde 50’den fazla oyla oluyor. Her seçilmişin bu türlü bir demokratik avantajı vardır. Demokrasilerin demokratik avantaj sağlayan sonuçları vardır. Burada haksız rekabet yok. Haksız rekabet olsa seçimlerle iktidarlar değişmez. Belediye liderleri da Cumhurbaşkanları da seçilir ve değişir. Cumhurbaşkanını yüzde 50’den fazla oyla seçiyorsun. Cumhurbaşkanının demokratik rekabet içinde olması devlet başkanı olmasının gözardı ettiği manasına gelmez. Cumhurbaşkanı, devlet başkanı seçimi sıfatıyla 14 Mayıs seçimlerinde ikinci çeşide kaldı.
“BİZDE PARTİLİ CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİ DİYE BİR ŞEY YOK”
Bizde partili Cumhurbaşkanlığı sistemi yok. Literatürde bu türlü sistem yok. Cumhurbaşkanının partili olması sıkıntısı sistemlerde imkan olarak düzenlenir, zarurî değildir. Yarın Türkiye’de tahminen bir Cumhurbaşkanı bu imkanı üst düzeyde kullanmayacak, tahminen genel başkanlığı tercih etmeyecek. Erdoğan’ın güçlü ve farklı önder olması, toplumsal ve siyasi dinamikler ona uygun olduğu için bu bu türlü. Bu sistem başkanlık sistemidir, lider adayları zati siyasi partilerle alakalı olmak zorundadır. Adayların kendi partileriyle alakalı olmasını elbette isterler. Kendi partisiyle bağlantısı olmayan bir kişi bile aday gösterilebilir. Bu imkanı sistemin mecburiliği olarak görmek gerçek tartışma değildir.
“AKTÜEL İŞLEYİŞLE GENEL İŞLEYİŞİ KARIŞTIRMAMAK LAZIM”
Tahlil sürecinin gündemde olduğunu düşünmüyorum. İsrail’e ait tehdit Cumhurbaşkanı tarafından lisana getirildi. Kimi bahisler devletin genel işleyişiyle ilgilidir. Aktüel işleyişle genel işleyişi karıştırmamak lazım. İsrail’le ilgili tehdit, devletin bütün kurumlarının çalıştığı bir tehdittir. Devlet bir perspektif olarak bu tehdidi ortaya koyuyorsa bu tehdidin ayrıntılarını anlamak gerekir. Kapalı oturum yapıldı. Sonra açıklama yapıldı, bilinen şeyler anlatıldı diye. Cumhuriyetin kuruluşunda Atatürk’ün kimi yaklaşımlarını diyelim ki, siyasi ajanda üzerinden kıymetlendiren bir sürü muhalifler de olmuştur. Aktüel siyaset bunları tartışabilir. Bizim bugün en kıymetli gereksinimimiz Türkiye’nin bağımsızlığını, üniter yapısını, siyasi birliğini korumaktır. Bunlara beka diyoruz. Beka bu kurumların varlığını sürdürmesidir. Bunlara yönelik tehdit risk varsa Türkiye’nin bütün aktörlerinin, kurumlarının bu bahse ciddiyetle yaklaşması gerekir.
“DEVLET TAHLİL ALMADIĞI SÜRECİ TEKRAR DEVREYE SOKMAZ”
Sayın Bahçeli’nin kendisine ilişkin bu bahiste açıklama yaptı, detaylı anlattı. Husus Türkiye’ye yönelik risklerse ben burada kapsamı genişletmek, birlikte kapsamı genişletmek açısından adım atarım. Sayın Cumhurbaşkanı yumuşama, sayın Özel olağanlaşma dedi. Burada diyaloğu güçlendirmek. TBMM çatısı altında terör vesayetine bağlı bir siyaset yapılması kabullenemez. DEM’in de geçmişte HADEP’in de yaşadığı en büyük sorundur. Dünyanın hiçbir ulusal devletinde buna bu kadar müsamaha gösterilmez. Sayın Bahçeli’nin yaklaşımı, sayın Cumhurbaşkanımızın bildirileri terör vesayetini yok etmek yaklaşımıdır. PKK açıklama yaptı, bizim stratejimiz bağımsız Kürdistan’dır diye. Bunu herkes biliyor. PKK’nın bu açıklamasına karşı yalnızca DEM’in dışındakiler mi tutum alacak? DEM’in artık terör siyasetinin tahlil olmadığını anlaması ve buna yönelik hal almasıyla alakalıdır. Bir manada terör vesayetinden DEM’i kurtarma ve Meclis’ten tasfiye etme sıkıntısıdır. Devlet tahlil almadığı süreci tekrar devreye sokmaz. Yeni bir versiyonu da gündeme gelmez. Terörle gayrete ait devlet yapabileceklerini yaptı. İçeride neredeyse terörü bitirdi. Buradaki sorun Türkiye’de demokrasiyi güçlendirmek açısından. DEM’in temsil ettiği kitlelerin taleplerini bu bütünlük içinde karşılamak açısından bir kıymetlendirme yapılacaksa Türkiye’nin bütünlüğüne yönelik diyalog, bağ oluşturmak sıkıntısı. Müzakere sözkonusu olamaz. Devlet kiminle müzakere edecek? Türkiye’nin şu andaki muhtaçlığı demokrasiyi daha da güçlendirme gereksinimi, mevcut anayasadan kurtulma gereksinimi. Çağa uygun yeni anayasaya ulaşma muhtaçlığı. Meclis bir bütün olarak harekete geçme imkanına sahipse geçsin. Türkiye’nin coğrafik bütünlüğü asla müzakere edilemez. Siyasi yapı ve üniter yapı müzakere edilemez. Türk vatandaşlığı kavramı, Türk milleti kavramı müzakere edilemez.
“AYAĞA KALKMA SORUNU DEVLETİN BÜTÜNLÜĞÜNE SAHİP ÇIKMA MESELESİ”
Türkiye’ye yönelik terör ve şiddeti bitirmeye yönelik bir süreçti. Orada Türkiye önemli ihanetle karşılaştı. Bunların yaptığı demokratik özerklik ilanları, hendek kalkışmaları o perspektifin dışında hususlardı. O iş de bitti. Gelecek jenerasyonlara Türkiye’yi bölünmüş bir kuşak olarak miras bırakılamaz. Türkiye bunun altından kalkamaz. Ayağa kalkma sıkıntısı devletin bütünlüğüne sahip çıkma sıkıntısı. Sayın Özel’in bu konuda yaptığı açıklamaya hürmet duyuyorum.
“HİÇBİR ÜLKEDE YENİ ANAYASA SIFIRDAN YAZILMAZ”
Cumhurbaşkanımızın tekrar aday olmasına ait mevzuyu izah ettim. Bu cumhurbaşkanımızın talep edeceği husus değil Meclis’in irade edeceği bir husustur. Bu yeni anayasa sürecinin konusu değil. Siz yeni anayasa ile cumhurbaşkanına aday olma imkanını verecekseniz, taban kabul kaidesi 360. Yeni anayasada mutabakat sağlıyorsan seçimlerin yenilenmesi kararını alırsın. Cumhurbaşkanımızın aday olması ile yeni anayasa ortasında bir temas yok. Cumhuriyetin ikinci yüzyılının Türkiye’ye layık anayasaya ulaşması ile bir mevzu. Yeni anayasanın nasıl yapılacağına ait sayısal meşruiyet sağlanması için en az 360 oyla yapılması gerekir. Her halükarda halkın onayına sunulması gereken bir durumdur. Meclis yeni anayasa üzerine müzakere yapabilir. ‘Biz yeni anayasayı sıfırdan başlayıp, yazacağız’ diye bir şey yok. Hiçbir yeni anayasa evvelki birikimi dışlayarak yapılmaz.
“İLK 4 HUSUS TARTIŞMAYA AÇIK DEĞİL”
Birinci 4 husus müzakere konusu olur mu? Asla olmaz! Birinci 4 unsurda temellerde mutabakat var. İtirazlar olursa karşılığını veririz. Ben DEM’den de itiraz görmedim. Birinci 4 maddededik temeller konusunda esasen mutabakat var. Hak ve özgürlükler sistemini daha fazla nasıl güçlendirebiliriz? Uygulamada problemler çıkıyor yeni sistemde, AYM kimi kararlar veriyor, bunları netleştirmek var. Meclis’i güçlendirelim, kontrolü güçlendirelim. Sonuçta orada konuşulacak, anlaşılacak birçok mevzu var. Eksiklerle ilgili atılacak adımlar var. Bizim tarihimizde halkın sürece katıldığı bir yeni anayasa yapamadık. Burada gerçek manada toplumsal mutabakat olması için buna gereksinim var. Bu hak ve özgürlükler, halk inisiyatiflerin genişletilmesine yönelik muhtaçlıklar, kuvvetler ortasındaki alakanın gelişkin halde kurulması muhtaçlıkları var. Bu saydığım mevzularda konuşulacak birçok mevzu var. Türk milletini, Türk vatandaşlığını burada müzakere edemezsin. Yeni anayasanın bir tabanı, esası var. Her yapının üzerine oturduğu taban güçlü tabandır. O tabana dokunulamaz. Yeni anayasa o kural üstüne yükselir. Cumhuriyetin unsurları, birinci 4 unsurun asılları, demokratik birikiminin kazanımları. Bunların üzerinde hak ve özgürlüklerle ilgili sütunlar, devletin teşkilatına, demokratik meşruiyetle ilişkili sütunlar, ulusal egemenlik, devletin güvenliği ile ilgili sütunları bina edersiniz.
VATANDAŞLIKTA TÜRKLÜK TANIMI
Cumhur İttifakı’nın birinci 4 unsur ile ilgili bir gündemi yoktur. Vatandaşlık problemi yanılsama üzerinden tartışılıyor. Her toplumun farklı özellikleri olabilir. Vatandaşlık bir milletin mensubu olmaktan kaynaklanan bir haktır. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türk milleti halkına Türk milletidir dedi. Cumhuriyetin kurulmasına ait ana öge var. Türkiye halkıdır bu. Herkes bu. Çerkezi, Arabı, Türkü var, herkes var. Bu halka ne dedi Atatürk? Türk milleti dedi. Vatandaşlık cumhuriyeti kuran Türkiye halkının oluşturduğu Türk milletine mensup olmaktır. O vatandaşlık da Türk vatandaşlıktır. Bu bizim kurucu öğemizdir. Biz vatandaşlığını Cumhuriyet’le elde ettik. Türk vatandaşlığı asla ırki ve etnisiteye dayanan vatandaşlık değildir. Türk milleti Türkiye halkından oluşuyor. Bu halk elbirliği ile cumhuriyeti kurdu ve onu yaşatıyor. Halk toplumun aktüel devrin kategorisi olarak tanımlanabilir. Lakin millet aşikâr periyoda ilişkin kategori olarak tanımlanamaz. Cetlerimiz, kurucu prensipleri, bugün yaşayanlar, gelecekte yaşayanlar oluşan bir bütünlüktür. Bu türlü bir milletin mensubu olmak Türk olmaktır, işin aslı budur.
“50+1 KURALIYLA OYNANMAMALI”
Parlamenter sisteme dönüş sıkıntısı 2023 seçimlerinden evvel gündemi işgal eden mevzulardan birisiydi. Hatta muhalefet anayasa değişikliğinde parlamenter sisteme dönüş temelleri diye. Demokrasiyle ilgisi yoktur, yeni anayasa tezi ortaya koyamadılar. Parlamenter sisteme dönüş demokratik rutinle ilgili değil. Halkın elde ettiği iki oy var. Biri meclisi, başkası hükümeti seçme imkanı. Halkın tekraren irade ortaya koyduğu bir sistemi ben geriye götüreceğim demek halkın iradesiyle arbede etmek demektir. Halk cebindeki 2 oydan birini vermez. Hiçbir yerde halk elde ettiği kazanımlardan kendi iradesiyle dönmüş değildir. Ya darbe yapacaksın ya iç savaş çıkaracaksın. Bence muhalefetin yapması gereken şey halkla barışması. Bu başkanlık sisteminin bu denli yıllık uygulaması var biz bunu daha da genişletecek bahisleri gündeme getirmeliyiz diyebilirler. 50+1 kuralıyla oynamak önemli sıkıntıdır. Siyaset halkın gereksinimi, gündeminde var mı diye bahse bakar. Halkın 2 oyu konusunu tartışmamak lazım. Onun dışında sistemi geliştir. Muhalefet parlamenter sistemine dönüş konusunda halkla arbede etmeyi bırakmalı, halkla başkanlık konusunda anlaşmalıdır.
HALKIN YENİ ANAYASA TALEBİ VAR MI?
1987’den beri Türkiye’de yeni anayasa talebi öne çıkmıştır. Yaklaşık 37 yıllık süreçte halk talebini ‘ben yeni anayasa istiyorum’ diye tabir etti mi? Türkiye halkının genel iradesi üzerinden sıkıntıya baktığında ‘yeni anayasa istiyorum’ diye talepte bulunmaz. İki anayasa vardır. Biri siyasi öbürü hukuksal anayasa. Siyasi anayasa, halkın sisteme ait daha ileri, güzele yönelik talepleri, sistemin işleyişine ait talepleri siyasi anayasa. Halk daima daha uyguna yönelik taleplerde bulunur. Halkın sisteme yönelik daha gelişkinliğe dönük talep ve tasavvurları anayasa altı normla karşılanamıyorsa. Anayasa düzeyinde olması gerekiyorsa yeni anayasa talebidir. Halk makul ve insanca yaşama hakkının anayasal düzenleme olarak ister mi? İster tabi. Halk hür piyasanın zararlandırıcı sonuçlarına karşı vadeli de olsa tavan fiyat ister mi? İster. Bunların hepsi yeni anayasa talebidir. Yeni anayasa talebi halkın olağan gündemdir. Ekonomik süreçlerde halkın en çok canı denetimsiz fiyat hareketlerinde yandı. Anayasal yükümlülük olsa tavan fiyat uygulaması yapılırdı. Halk insan onur ve haysiyetini, insan haklarını ve anayasal sistemin temelini olmasını istiyor. Halk yasama süreçlerine katılmak istiyor, kanun teklif etme hakkına sahip olmak istiyor. Halk milletvekilini geri çağırmak istiyor. Bu yeni anayasa talebidir. Halkın daha birçok talebi var. Toplumsal haklara ait, örgütlenme hakkı, sendikal hakları, kişiliğinin korunmasını isteme talepleri var. Halk o denli süper içerikte bir yeni anayasa istiyor ki, yeni anayasa yapılmasını isteyenler halkın taleplerini karşılayacak içerik oluşturmak zorundalar. Benim anlattığım içeriği Meclis anayasa taslağına ve teklifine dönüştürür.
BU MECLİS YENİ ANAYASA YAPABİLİR Mİ?
Bizim Meclisimiz 1987’den beri anayasa değişikliği yapıyor ve yeni anayasa talep ediyor. Asli kurucu irade yeni anayasa yapma konusunda kimdir? Halktır. Meclis temsili kurucu iradesidir. Meclis asli kurucu iradenin talepleri doğrultusunda o yeni anayasayı yapar. Halkın onayı olmadan yürürlüğe giremez. Aksi takdirde o yeni anayasa yasal olmaz. Şili’de birkaç yıl evvel yeni anayasa muhtaçlığı yaklaşık yüzde 80’le tespit edilmişti. Yeni anayasa yapıldı lakin halkın isteği olmadığı için yüzde 60’la reddedildi. Burada da halk yeni anayasa yapma hakkına her vakit sahiptir, tekniği tartışılır. Halkın temsilcisi olan Meclis bunu yapar. 2021 Uzlaşma Komitesi’nin metninde 14. hususta yeni anayasanın hangi kurallara nazaran yapılacağı konusunda bir karar konulmuştur. Artık nasıl yapılır? Anayasa değişikliğinin kurallarından az olmamak kuralıyla en az 360 milletvekilinin kabulüyle,halkın referandumu ile yeni anayasa devreye girebilir.
ANAYASA SÜRECİYLE İLGİLİ ELEŞTİRİLER
Anayasaya uyuluyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan beri anayasaya uyuldu, uyulmadı tartışması yapılır. Aktüel siyaset hukuk üzerinden de kimi argümantasyonlar geliştirebilir. Bir siyasi başkanımız ‘anayasayı bir defa delmekle bir şey olmaz’ diye değerlendirmeler yapmıştı aktüel siyasette. AYM kararlarına uyulmuyor değerlendirmelere katılmam. AYM’yi temyiz mahkemesi rolü atfedip, tespit ettiği her ihlale uyacaksınız demek sistemi bilmemektedir. Kendilerine nazaran yorumlar yapıyorlar. Net olan şudur, AİHM kararlarına da böyledir, ihlallerde belgeyi yine ele alma yükümlülüğü vardır. Yine ele aldıktan sonra ihlalin gereklerini uygun görür ya kısmen değiştirir ya da eski kararda direnir. Burada asla ihlal olmamıştır. AYM kararlarına uyulmuyor demek siyasi değerlendirmedir. Anayasaya uyulmazsa devletin işleyişi sağlanamaz, seçimler sağlıklı yürütülemez, Meclis’ten kanunlar çıkarılamaz. Anayasaya uyulmazsa yargılama süreçleri muhtaçlık duyulan kontrol düzenekleri devreye girmez. Bunların hepsi aktüel siyasette argüman üretmekle ilgili kararlardır.
“AYM TÜRKİYE’NİN BİR BİRİKİMİDİR”
Yeni anayasayı AYM’nin kontrol yapma yetkisi yok. Yeni anayasa süreci ikili olarak yürüyecektir. Meclis kendi hukukunu oluşturarak yeni anayasayı yaparken mevcut anayasa devam edecek. Yeni anayasada AYM’nin rolü farklı tanımlanabilir. Uyumsuzluklar varsa giderilebilir. Yeni anayasada AYM’nin şeklen ve esasen bir kontrolü yoktur. AYM Türkiye’nin birikimidir, vesayetçi rolü oynamıştır. Yine yapılandırılmalıdır. Varlığını devam ettirmesi son derece isabetli olur.
“BİZ FİKREN YARDIMCILIK YAPIYORUZ”
Ben Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekiliyim. Cumhurbaşkanının lideri olduğu heyette çalışmalar yürütüyorum. Bu süreçte fikri asistanlık yapan heyetin başkanvekiliyim. Yürütme tarafında kanılar, yaklaşımlar geliştiririz. Süreçte icra idaresini biz yaparız manasına gelmez. Şuna son derece ihtimamlıyız; yasama süreçlerinin yetkilerine asla müdahale edilemez. Şayet gündem belirliyor diyorsanız sahiden gereksinime karşılık veriyor demektir. Bu tenkitleri yapan arkadaşlar tenkit haktır yapabilirler. Başkanlık sisteminde Cumhurbaşkanının bakanları, liderleri, şura başkanvekilleri, Cumhurbaşkanının programını uygulamakla yükümlü yardımcılarıdır. Ben Hukuk Siyasetleri Başkanvekili olarak hukuk tartışmaları, sistemin işleyişiyle ilgili siyaset üretmek yükümlülüğündeyim. Benim ödevim budur. Kamuoyunda bunları paylaşıyorum. Tartışılıyor. Başkanlık sisteminde üst kademe yöneticeler Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve misyondan alınır. Yeni Cumhurbaşkanı gelinceye kadar misyon yaparlar. Üst kademe yöneticilerinin özerk davranma imkanları yoktur. Cumhurbaşkanının programına nazaran her türlü fikri çalışmayı yapmak vazifeleridir. Vazifenin olmayan bir şeyi yapıyorsun denemez, esasen benim misyonum bu. Bu argümanları asla kabul etmiyorum. Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne ait de benimle ilgili savlar gündeme geldi. Orada vazife yapan arkadaşlarla yüzyüze tanışmamışım. Oradaki süreçte de Mehmet Ucum var denildi. Alışılmış ki toplantılara davet edildiğimde görüşlerimi söylüyorum. Daima birebir uyumlu görüş içerisinde değiliz. Sonuçta ortaya çıkıyor, o irade nihayetinde Cumhrubaşkanımızın iradesidir. Ben irade olarak ortaya kendimi koyabilir miyim? Buna kim inanır? Ben Cumhurbaşkanının fikri asistanlığını yapan bir kurumdayım. Ürettiğim hiçbir siyaset Cumhurbaşkanı uygunluk vermezse programa girer mi? Ürettiğimiz siyasette bakanlar yönetmelik çıkarmazsa devreye girer mi? Yürütme süreçlerinde icrai rol almıyoruz. Fakat katkı vermekten geri duymuyoruz. Çok fazla üretmek sorun diyorlarsa bundan vazgeçmeyeceğim onu söyleyeyim.
“YENİ PERİYOTTA YENİ ŞURALAR BEKLİYORUZ”
Heyetlerle ilgili yeni karar çıkacak. Tahminen yeni heyetler çıkacak. Mesela Doğal Afetler ve Risk Yönetim Kurulu zelzele devrinde gündeme gelmişti. Gençlik siyasetlerine yönelik konsey gündeme gelebilir. Cumhurbaşkanının iradesi etrafında kendi heyetiyle çalıştığı mevzular. Yeni periyotta yeni heyetler bekliyoruz. Hukuk Politikaları Kurulu pratiğinde gerek mevzuatın gerekse Cumhurbaşkanımızın talimatları çerçevesinde olabildiğince o işlevi yerine getirmeye çalıştık. Başka şuralar da çok ağır çalışmalar yaptığına şahidim. Biz Hukuk Politikaları Kurulu olarak ve 9 politika kurulu olarak 5 yıllık periyoduna ait kitap çıkardık. Bunun medya lansmanını yaptık. Fakat bir Allah’ın kulu arkadaşımız, neler yapmışlar, bir bakalım, burada yazdıklarını yaptılar mı, yapmadılar mı, gerçek mu, eğri mi demedi. Şuralar kendi alanlarında vakit zaman ne kadar kıymetli katkılar yaptığını görürsünüz. Cumhurbaşkanımızın o kitabın takdiminde vurguladığı kıymetli noktalar var. Türkiye’de her kısımdan sektörel olabilir sivil toplum olabilir kendi alanlarıyla ilgili hususlarda heyetlere başvurabiliyorlar. Son derece değerli kurumlardır bunlar. Vakit içinde çok daha güçleneceğini öngörüyoruz.
12 EYLÜL ANAYASASI YÜRÜRLÜKTE Mİ?
Kalan 154 hususun 103 hususu 12 Eylül anayasasının teğe biri tıpkı. 48 adedinde terim değişikliği oldu. Dilbirliği, terim birliği yok. İnsan haklarına bir yanda hürmet, bir yanda özgürlük, bir yanda hürriyet müellif. Estetik, iç bütünlük olarak eskimiş metinden kelam ediyoruz. Şu anda halkımızın tasavvur ettiği Türk milletinin tasavvur ettiği anayasa yalnızca Türkiye için değil bütün demokrasiler için gelişkin bir anayasa. Bunun içeriğini tartışmaya geçersek aslında yeni anayasa talebinin ne kadar yakıcı olduğu görülür.
Gerek sokak şiddetine ait, kabahat örgütlenmeleriyle ilgili gerçekten şiddetin toplumsal hayattan dışlanmasına ait devlet çok önemli gündem yapmış durumda. Asla ümitsizlik olmasın. Ümitsizlik yayanlara prestij edilmesin. Halkımız müsterih olsun çok güçlü adımlar atılacak.