Yurt içi piyasalar son günlerde uydurma dolar tasasıyla çalkalanıyor. Yurt dışında basılan düzmece dolarların Türkiye’de sirkülasyona sokulmaya çalışıldığı sav edildi. 2011 yılından evvel tedavüle giren birtakım 50 ve 100 dolarlık geçersiz banknotların bankamatik ve para sayma makinelerinden bile geçebildiği belirtildi. O denli ki bankaların birçoğu riske girmemek için eski tarihli 50 ve 100 dolarlık banknotları artık kabul etmiyor. Çalışana “50 ve 100 dolarlara dikkat edin” uyarısı gönderen bankalar, sahteleri tespit eden para sayma makinelerini tek tek güncelliyor.
BANKALAR İLE DÖVİZ OFİSLERİ DOLAR ALIMINI KISMEN DURDURDU
Kapalıçarşı’da ve ülke genelinde döviz ofisleri da alarma geçti. Ofisler dolar alımlarını kısmen durdururken, banknotlarla ilgili iş yerlerine ikaz broşürleri asıldı. Piyasaya birinci düzmece paraların Güneydoğu hududundan geldiği, olayın turizm merkezlerinde patlak verdiği ve en büyük olaylardan birinin Antalya’da yaşandığı söz ediliyor. Toplam meblağın 600 milyon dolar olabileceği ileri sürülüyor.
TEKNOLOJİK ALTYAPI YENİLENİYOR
Sahte dolar olaylarına karşı teyakkuzda olan Merkez Bankası (MB), Türkiye Bankalar Birliği, (TBB) Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yanı sıra döviz ofisleri ve yazılımcılarla uyum içinde gerekli çalışmaları yürütüyor. Yeni Şafak’ın edindiği bilgiye nazaran; Merkez Bankası yazılımcılarla yeni bir teknolojik altyapı üzerinde çalışıyor. Teknik hazırlıkları tamamlanan yazılımla birlikte sahtekarlık tekniklerinin kodlaması yapılarak dolandırıcılık olaylarının önüne geçilecek. Merkez Bankası, geçersiz ögeleri tespit edip Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aktaracak. Yazılım güncellemesinin akabinde stoklardaki dövizin makinelerden geçirilmesi sonucu düzmece olan fiyatın büyüklüğü aşikâr olacak. Güncellemeler sonucunda işin renginin birkaç hafta içerisinde ortaya çıkacağı konuşuluyor. Geçersiz dolar paniğinin gerçek mi, sanal mı olduğu o vakit netleşecek.
EN BARİZ FARK KAĞIT VE HOLOGRAM
Konuştuğumuz döviz ofisleri yetkilileri, doların en ayırt edici iki özelliğinin kağıt ve hologram farklılığı olduğuna dikkat çekiyor. Kalpazanların bu iki özelliği taklit etmiş olabileceği kestirim ediliyor. Yeni yazılımla, dolardaki geçersiz ögelerin tespiti daha kolay olacak. Geçersiz dolar tedirginliğiyle ilgili Merkez Bankası ve Türkiye Bankalar Birliği’nden peş peşe açıklamalar geldi. Her iki kurum da “banknot sahteciliğiyle mücadele” ismine gerekli denetimlerin yapıldığını vurguladı.
MERKEZ, EKSPER RAPORU GÖNDERDİ
Merkez Bankası duyusunda, “Son günlerde piyasada düzmece yabancı banknot sirkülasyonunun arttığına dair haberlere husus olan geçersiz efektifler, isimli mercilerce uzman raporu düzenlenmesi hedefiyle tarafımıza gönderilmiştir. Kelam konusu uydurma efektiflere dair bankamızın hazırladığı uzman raporları, isimli mercilerin yanı sıra bankacılık bölümünün uyarılmasını teminen TBB ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) ile paylaşılmıştır. Bunun yanında teknolojik altyapıda sahteciliğe karşı önlem alınmasına yönelik gerekli yönlendirmeler yapılmıştır” sözleri kullanıldı.
ORTADA DOLAŞAN SAYILAR ASILSIZ
Tüm Yetkili Kurumlar ve Döviz Büroları Derneği (TÜYEMDER) Başkanı Mehti Şeren ise Kapalıçarşı’da düzmece banknot argümanları ile ilgili basın açıklaması yaptı. Şeren, “Sahte para konusunda söylentilere dayanılarak panik havası oluşturuluyor. Geçersiz dolar savları söylenilen sayılar büsbütün temelsiz. Geçersiz dolar tezleri ölçü çok az, olanlar da makinelerde tespit ediliyor” dedi. Türkiye’deki tüm vilayetlerde döviz ofislerine “Lütfen elinizde bir geçersiz para varsa bizimle paylaşın” formunda bildiri attığını anlatan Şeren, bahisle ilgili kimseden geri dönüş olmadığı söyledi.
GEREKLİ GÜNCELLEME YAPILIYOR
Türkiye Bankalar Birliği’nden yapılan açıklamada da son günlerde piyasada düzmece döviz banknotlarının sirkülasyonunun arttığına dair haberlerin yer aldığına dikkat çekilerek, şunlar kaydedildi: “Kullanımdaki para sayma, uydurma döviz denetim ve ATM makinelerinin gerekli denetimleri ve güncellenmeleri yapılmaktadır. Bankacılık bölümü, ilgili kamu kurumlarıyla yakın iş birliğinde, ekonomik faaliyetin sağlıklı ve kesintisiz bir biçimde devam etmesi, müşterilerin hak ve menfaatlerinin korunması ve geçersiz dövizle aktif gayret için gerekli çalışmaların kısa müddette tamamlanması hedefiyle hassasiyetle çalışmaktadır.”
Cabir Turğut