Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran Borsa İstanbul’da bu yıl işler yeterli gitmiyor. Son bir yılda yatırımcısına BİST100 endeksi gerçek olarak yüzde 19,05 kaybettirirken altı ayda yatırımcının gerçek kaybı yüzde 7,44, üç ayda yüzde 13,83, eylülde ise yüzde 4,30 oldu. Bu dalgalı seyirde en büyük sorun likidite eksikliği ve risksiz sabit getirili yatırım araçlarının öne çıksa da jeopolitik gelişmeler, global piyasalardaki gelgitler de dünyada en çok Borsa İstanbul endekslerini vurdu. Bu periyotta şirket payları sert paha kaybı yaşarken kimi işverenler ve ortaklar borsadaki fiyatların gerçek performansı yansıtmadığı gerekçesiyle geri alım programlarına sürat verdi.
Her geri alım ‘iyi niyetli’ olmayabilir
THY 1 yılın akabinde yaklaşık 90 milyon liraya varan pay geri alımı yaparken bir öbür şirket BİM de 1 milyar liralık pay geri alım programı başlatacağını duyurdu. Uzmanlar bu devirde geri alım programlarının öne çıkacağına işaret ederken işler düzeldiğinde bu alımların satışının kıymetli olduğuna dikkat çekti. Geri alım programlarında değerli olanın şirketin performansını yansıtmayan pay fiyatı ve yatırımcıyı korumak olması gerektiğini belirten uzmanlar kimi geri alımların ise daha yüksek fiyattan daha kolay pay satımı için bir araç olarak kullanılabildiğini de vurguladı.
Üç endeks nominal olarak da düşüşte
Borsa İstanbul BİST100 endeksi bu yılbaşından bu yana yüzde 21,5 yükseldi. Lakin tüketici enflasyonundan arındırıldığında yatırımcı kayıpta. Öne çıkan endekslerden bankacılık endeksi nominal olarak yüzde 49,75, ulaştırma endeksi yüzde 29,92, sanayi endeksi yüzde 46,75 yükselirken, geçen yılların favorisi halka arz endeksi yüzde 0,61 geriledi. Spor endeksi bu yıl yüzde 13,11, kimya endeksi ise yüzde 1,16 kayıpta. Yabancı yatırımcı oranı ise QNB Finansbank dahil yılbaşından bu yana yüzde 0,58 geriledi ve yüzde 37,79 düzeyine indi.
BİST100 endeksinde bu yıl en büyük düşüşü yüzde 87,03 ile Peker GYO payları yaşarken onu Europower Güç yüzde 46,3, Hektaş yüzde 44,54, Beşiktaş yüzde 44,17, Kaleseramik yüzde 43,51, Gesan yüzde 39,88, Kontrolmatik yüzde 38,54, Katılımevim yüzde 37,65 kayıpla takip etti. BİST30 payları ortasında da Hektaş ve Kontrolmatik şirketlerinden sonra Astor Güç yüzde 22,97, Şişecam yüzde 13,19, SASA yüzde 9,45, Alarko yüzde 4,08 düşüşle öne çıktı.
HANGİ ŞİRKETLER GERİ ALIMLARI HIZLANDIRDI
UZMANLAR DEĞERLENDİRDİ
İYİ NİYETLE GERİ ALIMLAR OLUMLU TESİR YARATIR
Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Orkun Gödek: “Temelde, özellikle gelişmiş ülke piyasalarında, derinlik ve yatırımcı algısı çok fazla olduğu için, şirketlerin kendi paylarını alması, yatırıma yönlendirebilecekleri nakdi kullanmaları açısından negatif kıymetlendirilir. Fakat, bilhassa Türkiye üzere, yatırımcı tabanının olgunlaşmadığı ve büyüme evresinde olduğu, süreç hacimlerinin ve fiyatlama dinamiklerinin bozuk olduğu noktalarda ise, geri alımlar yatırımcı algılamasında müspet tesir yaratır. Kısmen doğrudur da. ‘İyi niyetle ve sahiden şirketlerinin eder fiyatlarından temeli olmayan münasebetlerle uzaklaştığını’ düşünen şirketlerde yapılan geri alım süreçleri, profesyonelce yürütüldüğünde, zamanlama ve ‘sinyalleme’ açısından nette olumlu tesir yaratır. Tabi burada şeffaflık açısından şirketlerin ileride aldıkları bu payları nasıl değerlendirecekleri konusunun da bir formda netleştirilmesi gerekir. Bu noktada en yeterli referans, geçmişte bu biçim operasyonları başlatmış ve tamamlamış şirketlerin idare davranışlarına bakmak olur. Nette geri alımlar i) fiyatlama şartlarında likidite sağlanması ii) yatırımcının korunması iii) sinyalleme tesiri iv) şirket idarelerinin eder fiyatlarından uzaklaşıldığını düşünmesi ve duruma bir formda müdahale etmek istemesi üzere nedenlerle müspet olarak kıymetlendirilebilir. Lakin, zamanlamanın yanlışsız olması, fiyatlama dinamiklerinde kopukluk oluştuğuna ikna olunması ve ileride bu payların nasıl değerlendirilebileceğinin de ‘zaman içerisinde’ netleştirilmesi gerekir.”
ŞİRKET GERİ ALIMLARI HAVA YASTIĞI VAZİFESİ GÖREBİLİR
Perform Portföy Fon Yöneticisi Altan Aydın: Şirket geri alımları piyasa için her vakit gösterge niteliğindedir, şirket ortaklarının şirketten daha düzgün bir yatırım aracı görmedikleri formunda de kıymetlendirilebileceği için bilhassa sert düşüş yaşanan devirlerde hava yastığı misyonu görebilir. Son 1 aydır BIST100 endeksi öbür ülke endekslerine nazaran çok zayıf süreç görüyor ve maalesef her habere negatif reaksiyon veriyor. Bu durumun bilhassa mayıs ayından bu yana azalan yabancı yatırımcı ve münasebetiyle likidite eksikliğinden kaynaklandığını düşünüyorum, bu tip ortamlarda şirketlerin geri alımları, riskten kaçan yatırımcı satışlarının bir biçimde karşılanması ve likiditenin sağlanması açısından olumlu kıymetlendirilebilir. 2021- 22 periyodunda de sıklıkla karşılaştığımız geri alımlar geldiğimiz noktada gayesine ulaşmış üzere görünüyor, tabi bilhassa geri alınan hisselerin sermayeden düşülmesi genel bir uygulamaya döner ise çok daha olumlu olacaktır.