Ekonomim’den ESRA ÖZARFAT’ın haberine nazaran Türk Metal Sendikası ve Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ortasında yapılan muahede mucibince metal iş kolunda yer alan çalışanların saat fiyatlarına 1 Eylül’den itibaren yüzde 21,30 oranında artırım yapıldı. Ayrıyeten bu aydan itibaren toplumsal haklara da yüzde 51,97’lik artırım uygulanacak. Bunun da tesiriyle başta ana endüstriler olmak üzere büyük otomotiv tedarik sanayi firmalarında da emekçi çıkarmalar yaşanıyor. Girdi maliyetlerindeki artış ve dövizin sabit kalmasından ötürü rekabet gücünün her geçen gün eridiğini, katma kıymetin giderek azaldığını belirten otomotivciler, önümüzdeki 5 ayda kademeli olarak personel çıkarmaya devam edeceklerini belirtiyor.
Ekonomide yaşanan daralma ve finansal problemlerin önümüzdeki süreçte gerek araba satışlarında gerekse ihracat sayılarında tesirini daha fazla göstereceğini söz eden otomotivciler, sürecin ne vakit son bulacağının bilinmemesinin kesimi huzursuz ettiğini kaydediyor. O denli ki Bursa’nın sürükleyici ana endüstrilerinden, Türkiye’nin değerli sanayi kuruluşlarından biri olan Tofaş Araba Fabrikası, geçen hafta vardiya sayısını 1’e indirdiğini çalışanlarına bildirdi.
Kalıpta alt tedarikçi Çinliler oldu
Öte yandan Türkiye’de sanayi üretimi gerilerken otomotiv sanayisinin Doğu Avrupa’daki üretimlerinde artış kaydediliyor. Doğu Avrupa’da yatırımını tamamlamış ve üretime başlamış olan büyük tedarik endüstrilerin pek birçok yalnızca montaj çizgisi olarak kullandıkları tesislerini artık üretime de açmış durumda. Bu da Türk otomotiv sanayisinin rekabetçiliğini tartışılır hale getiriyor. Otomotivdeki bu durum yüklü olarak Türk kalıp kesiminde de gözleniyor. Kalıp üreticilerinin proje alabilmek için maliyetleri düşürme gayreti, kalıp üretiminin büyük oranda Çinli kalıpçılara kaymasına neden oldu.
Türkiye’de kalıp üretiminin Portekiz’den daha değerli olduğunu belirten kalıpçılar, “Avrupa’dan siparişlerimiz iptal oldu ve Portekiz’e kaydı. Biz de mecburen ortalamayı düşürmek, maliyetleri tutturmak için alt tedarikçi kullanarak Çinli kalıpçıları kullanıyoruz, yoksa iş alamıyoruz. Portekiz’deki kalıp fabrikaları bir periyot kapanmıştı, artık tek tek açılıyor. Türkiye’de personellik maliyeti 2 bin Euro. Orada ise taban fiyat 850 Euro. Büsbütün maliyetlerle ilgili. Türkiye’de döviz ucuz” değerlendirmesini yapıyor. Birtakım büyük tedarik firmalarının da kalıphanelerindeki üretimi durdurduğu söz ediliyor.
Üretime orta verilmesi ihracatı etkiledi
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) bilgilerine nazaran, Türkiye otomotiv kesiminin ağustos ayı ihracatı geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 0,4 geriledi. Türkiye ihracatında birinci sıradaki yerini koruyan kesimin aldığı hisse da yüzde 12,3 oldu.
Otomotiv sanayisinde ağustos aylarında planlı bakım-onarım çalışmaları nedeniyle üretime orta verildiğine değinen OİB Yönetim Kurulu Lideri Baran Çelik “Buna karşın geçen ay ihracatta ağustos ortalamalarının üzerine çıktık. Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ve otobüs-minibüs-midibüs eser kümelerinde çift haneli artış kaydettik. En değerli pazarlardan Birleşik Krallık’a yüzde 24, Slovenya’ya yüzde 116, Romanya’ya yüzde 108 ihracat artışları oldu. Türkiye otomotiv sanayimizin ocak-ağustos devri ihracatı ise geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 3,4 artışla 23 milyar 531 milyon dolara ulaştı” dedi. Ağustosta en büyük eser kümesi olan tedarik sanayisinin ihracatı yüzde 3 artarak 1 milyar 214 milyon dolar oldu.
Sanayicinin azamî verimlilik hesapları yaptığını tabir eden Çelik, “Şu anda birkaç OEM dışında herkes ziyan ediyor. Sürecin nerede duracağını anlamak güç. Otomotivci maliyet ve rekabet kıskacında. Üretici kurdan ötürü eser fiyatlarını güncellemiyor. Ülkenin içinde bulunduğu enflasyonist ortamdan da ziyan görüyor. Enflasyon biraz sürat kesmiş olsa da şimdiye kadar görülen ziyan inanılmaz. İç pazarda güç kaybetmek ihracatı da olumsuz etkiliyor. KOBİ’ler finansa ulaşamıyor. Paranın maliyeti çok yüksek” diye konuştu.
Türkiye, otomotiv için kıymetli bir pazar