Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yargıtay Başkanlığında düzenlenen 2024-2025 İsimli Yıl Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada, yeni isimli yılın ülkeye, millete, hakim ve savcılara, avukatlara ve tüm adalet teşkilatına güzel olmasını diledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, adaletin tecellisi için vazife yaparken teröristler tarafından kalleşçe şehit edilen Cumhuriyet savcıları Murat Uzun ve Mehmet Selim Kiraz ile birlikte adliye teşkilatının tüm şehitlerini rahmetle yad etti.
Erdoğan, asrın felaketinin yaşandığı 6 Şubat sarsıntılarında hayatını kaybeden 231 yargı çalışanını rahmetle andı, geçen günlerde vefat eden Yargıtay 11. Ceza Dairesi üyesi, 15. Ceza Dairesi eski Başkanı Sami Öztürk’e de rahmet diledi.
Bu sene Yargıtay Başkanlığının seçim yılı olduğunu hatırlatan Erdoğan, demokratik bir iklimde, rekabetçi bir atmosferde yapılan seçimlerde Ömer Kerkez’in, üyelerin teveccühüyle Yargıtay Başkanı olarak seçildiğini hatırlattı.
Yargıtay Lideri Kerkez’i tebrik eden Erdoğan, misyonu devreden Yargıtay Onursal Birinci Başkanı Mehmet Akarca’ya teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin’den bayrağı devralan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Muhsin Şentürk’e de muvaffakiyet diledi.
Erdoğan, mesai mefhumu gözetmeden adaletin tecellisi için fedakarca çalışan yargı teşkilatının bütün mensuplarına şükranlarını sundu.
– “Kurduğumuz devletlerin tamamı adil idareleriyle tebarüz etmiştir”
Seçim atmosferinin geride bırakılmasını, yargı sisteminin süratli ve aktif işleyişi bakımından önemsediklerini vurgulayan Erdoğan, şöyle konuştu:
“İnşallah önümüzdeki periyotta tüm yargı organlarımız milletimizin adalet talebinin karşılanmasına daha rahat odaklanabilecek. Biz de bu süreçte devlet organlarının nizamlı ve uyumlu çalışmasını temin başta olmak üzere Anayasamızın Cumhurbaşkanlığı makamına verdiği misyon ve yetkileri harfiyen yerine getirmeye devam edeceğiz. Ahengin güçlendirilmesi için şayet atılması gereken tüzel adımlar varsa Meclisimizle birlikte bunları da inşallah yerine getireceğiz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplumun huzuru, iç barışı, refahı ve güvenliği için vazgeçilmez kavramların bulunduğunu, bunların en başında da adaletin yer aldığını belirtti.
Mahkeme salonlarının duvarlarında yazan “Adalet mülkün temelidir” tabirinin, devletin adalet üzere ayakta durduğunun sembolü ve kanıtı olduğunu lisana getiren Erdoğan, Hazreti Ömer’e atfedilen bu hikmetli kelamın, devletin orduyla değil, güçle parayla maddi imkanlarla değil adaletle yaşadığını hatırlattığını kaydetti.
İslam medeniyetinin ayırıcı vasfının adalet olduğunu belirten Erdoğan, “Tarih boyunca kurduğumuz devletlerin tamamı adil idareleriyle tebarüz etmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, toprağı orduların denetim altına aldığına, lakin gönülleri ahlak, vicdan ve adalet üzere büyük pahaların fethettiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Merhum Sultan Birinci Murat’ın Hacı Gazi Evrenos Bey’e gönderdiği mektuptaki şu tavsiyeleri hepinize hatırlatmak istiyorum. 4 Kasım 1386 tarihli mektubunda Murat Hüdavendigar şunları söylüyor: ‘Kardeşim Buyruk Sultan Gazi ile Rumeli bölgesine geçip vilayetler fetheden gazilerin ve mücahitlerin başkanı Hacı ve Gazi Evrenos Bey sana bildiririm ki; kılıcınla ele geçirdiğin bölgeyi tek bir sancak kabul edip sana verdim. Lakin sakın Rumeli vilayetlerini kendi kılıcımla ele geçirdim diye gururlanma. Bunu âlâ bil ki, o vilayetler Allahutaala hazretlerinin ve ondan sonra Resulü’nündür. Allahutaala hazretlerinin isteğinin buyruğunun ve onun büyük Peygamberi’nin buyruğunun dışına çıkma. Ve bunu da bilmelisin ki birçok vilayetlere hakim olup elde tutmak iki kefeli bir teraziye misal.
Bir kefesi cennet ve bir kefesi cehennemdir. Ne yaparsan yap, gözleri uyusa da gönülleri uyanık olan kimselerden ol. Bütün hareketlerin en faziletlisi ve kaynağı, adalettir. Sürekli adaletle davran, çünkü Peygamberimiz Aleyhissalatü Vesselam, adaletin her bir günü bin yıllık ibadetten faziletlidir diye buyurmuştur.’ Osmanlı’yı küçük bir beylikten üç kıta yedi iklimde hakimiyet kurmuş bir cihan imparatorluğu haline getiren ve altı asır yaşatan formül işte budur.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Farabi’den Kınalızade’ye kadar devlet yönetimine istikamet veren hukukçu, alim ve filozofların da adalet üzerine tefekkür ettiklerinin, eserler verdiklerinin, fikir dünyalarının temeline adalet mefkuresini koyduklarının görüldüğünü kaydederek, Kınalızade Ali Çelebi’nin, Ahlak-ı Alai isimli meşhur yapıtında “Adalettir dünyanın nizamını ve kurtuluşunu sağlayan” diyerek başladığı daireyi, “Halkı yönetim altına alan fakat adalettir” tespitiyle tamamladığını söyledi. Erdoğan, o büyük alimin, toplum ve devlet hayatının başına da sonuna da adaleti yerleştirdiğini lisana getirdi.
– “Adalet, toplumsal birliğin, bütünlüğün korunmasının güvencesidir”
Farabi’nin ise insanın biyolojik varlığının bile belli bir adalet yani itidal, istikrar içinde yaratıldığını tabir ettiğini vurgulayan Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Her şeyin yerli yerine konulması demek olan adalet, toplumsal birliğin, bütünlüğün, ahengin korunmasının da teminatıdır. Gerek kendi külliyatımıza, gerekse insanlığın ortak birikimine baktığımızda devlet ve toplum hayatında adaletin yerine dair benzeri tespitlere rastlıyoruz.
Tüm bu tespitlerin özeti şudur: Devletin temel direği, varlık sebebi, meşruiyet kaynağı adalettir. Toplumda huzuru sağlamanın, insanları barış içinde yaşatmanın, refah toplumunu inşa etmenin yolu da tekrar adaletten geçer. Olağan burada adalet konusunda şu ince ayrımı da yapmamız gerekiyor. Kanun, hukuk ve adalet birbiriyle irtibatlı kavramlar olmakla birlikte birebir manaya gelmez. Hukuk, toplumun temel pahalarını koruyan bir kılavuzken adalet ise hukukun yanlışsız tatbikinin mükafatıdır. Bu bakımdan adalet sırf bir kavram değil, toplumun tüm dinamiklerini şekillendiren bir idealdir, büyük bir ülküdür.”
Erdoğan, Yargıtay Başkanlığında düzenlenen 2024-2025 İsimli Yıl Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada, 23 yıl evvel Türkiye’ye hizmet seyahatine başlarken siyasetin merkezine kalkınmayla birlikte adaleti yerleştirdiklerini, partinin ismini belirlerken de yeniden bu anlayışla hareket ettiklerini söyledi.
Aziz milletin takdiriyle ülkeyi yönetme sorumluluğunu üstlendiklerinde Türkiye’yi üzerinde yükseltecekleri dört sütundan birinin adalet olduğunu ilan ettiklerini belirten Erdoğan, yaklaşık 22 yıla ulaşan iktidarları boyunca bu önceliğe daima sadık kaldıklarını bildirdi.
Erdoğan, “Bir yandan milletin sofrasındaki ekmeğini büyütüp refahını artırırken, başka yandan devletle vatandaş ortasındaki bağı güçlendirmenin, toplumsal barışı tahkim etmenin uğraşında olduk.” diye konuştu.
“Adalet sistemimizin aktif, emniyetli, tarafsız ve bağımsız olmasını teminen her alanda tarihi adımlar attık. Bu maksat doğrultusunda son 22 senede yaptığımız ıslahat, düzenleme ve yatırımlara sizler aslında yakinen vakıfsınız. Bunları uzun uzadıya anlatmaya gerek duymuyorum. Amaç mühlet uygulamasından hakim ve savcı sayılarının arttırılmasına, adliye saraylarımızdan yüksek yargı organlarımızın yeni hizmet binalarına kavuşturulmasına, mahkeme sayılarının çoğaltılmasından SEGBİS, UYAP, elektronik tebligat, elektronik duruşma üzere uygulamalara, arabuluculuk, uzlaştırma üzere alternatif uyuşmazlık metotlarından yargıdaki vesayetçi yapıların tasfiyesine, kısacası hukuk ve yargı sistemimizi beşere hizmet eder hale getirmek için akla gelebilecek her başlıkta çok kıymetli çalışmalar gerçekleştirdik. İstinaf yargısıyla 2 dereceli yargılamadan, 3 dereceli yargılamaya geçtik. Bölge Adliye ve Yönetim Mahkemeleri sayesinde Yargıtay ve Danıştay’ın iş yükünü azalttık. Ayrıyeten vaktin gerisinde kalan, artık yeni muhtaçlıkları karşılamayan mevzuat kararlarını gözden geçirdik, pek çok temel kanunu yeniledik.”
– “Adalete olan itimadı arttıracak her gayret önemli”
“Burada saymaya kalksak saatler alacak uygunlaştırma, düzenleme ve yeniliği adalet sistemimize kazandırdık.” sözünü kullanan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Şunu çok net söz etmek isterim, toplumda adalete olan itimadı arttıracak her uğraş değerlidir. Birileri ısrarla küçümsemeye çalışsa da çağdaş adalet sarayları değerlidir. Teknolojik yeniliklerden istifade edilmesi değerlidir. Mahkemelerin sayısının artması adaletin tecellisine katkı yapan çok kritik ataklardır. Lakin kabul edelim ki bunların hiçbiri adaletin garantisi değildir. Asıl olan vicdanların sükun bulması, huzur bulması, teskin olmasıdır. Hayata dair her konu üzere adalet de beşerle kaimdir, insan içindir, insanı yaşatmak içindir. Kamu vicdanını teskin ettiğimiz ölçüde adaleti tesis edeceğimiz bu gerçeği bir an olsun aklımızdan çıkarmıyoruz. İnsanı merkeze alan, süratli ve tesirli işleyen bir sistem kurmak, adalet siyasetlerimizin en kıymetli gayesidir.”
– “Hakim ve savcılarımız çok daha donanımlı yetişecek”
Yeni teknolojilerin de tesiriyle toplumun süratle değişip dönüştüğünü, talep ve isteklerinin farklılaştığını belirten Erdoğan, “Toplumun devletten, bilhassa yargı kurumundan beklentileri artmakta, süratli ve aktif adalet talebi yükselmektedir.” dedi.
“Bu yıl, 2 yeni uygulamayı hayata geçiriyoruz. Bunlardan birincisi Hukuk Mesleklerine Giriş İmtihanıdır. Bu imtihanda avukat, hakim, savcı ve noter olacak bireylerin mesleksel niteliklerinin arttırılmasını hedefliyoruz. İlk sınavı 29 Eylül günü gerçekleştireceğiz. Uygulamasına bu yıl başlayacağımız bir öteki değerli kurum, Hakim ve Savcı Yardımcılığı kurumudur. Şimdiye kadar 2 yıl süren hakim ve savcı adaylığı sistemi yerine 3 yıllık bir modeli devreye alıyoruz. Yaklaşık 1 yılı Adalet Akademisinde, geri kalan 2 yılı tecrübeli hakim ve savcıların mahiyetinde usta çırak alakasıyla geçecek olan bu sistemle hakim ve savcılarımız çok daha donanımlı, deneyimli olarak yetişecek. Genç hakim ve savcılarımız, meslek hayatları boyunca devam edecek adalet imtihanını böylelikle daha rahat verecek. Müspet tesirlerini pratikte de göreceğimize inandığım bu sistemin şimdiden güzel olmasını diliyorum.”
– “Milletin taleplerini göz önüne aldık”
Vatandaşların hak ve hürriyetlerini genişletecek ıslahat iradesini canlı tuttuklarını belirten Erdoğan, “Bununla ilgili bir müddettir yürüttüğümüz çalışmalarda artık sona geldik. 2024-2028 yıllarını kapsayan Türkiye Yüzyılı Yargı Islahatı Strateji Evrakımızı ve Türkiye Yüzyılı İnsan Hakları Hareket Planımızı önümüzdeki süreçte milletimizle paylaşacağız.” dedi.
Erdoğan, her iki evrakın hazırlığında üniversal kriterlerle birlikte, milletin demokrasi, insan hakları ve adalet taleplerini göz önüne aldıklarını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye Yüzyılı’nın yargı vizyonunu, hukukun üstünlüğünü temel alan, gecikmeyen, inanç veren, öngörülebilir bir adalet sistemi olarak belirledik.” diye konuştu.
“Makul müddet, öngörülebilir ve tahlil merkezli adalet önceliğimiz olacak.” açıklamasını yapan Erdoğan, gerek kanun değişiklikleri, gerekse idari faaliyetlerle sadeleştirilmiş, kolaylaştırılmış ve verimliliği temel alan süreçler oluşturacaklarını bildirdi.
Adalete kolay erişimle, onarıcı ve telafi edici adalet uygulamalarını sisteme kazandıracaklarını lisana getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
“Adalet hizmetleriyle isimli ünitelerde dijital dönüşümü hızlandıracağız. Hukuk eğitimini daha da geliştirecek, buna yönelik adımlar atacağız. İnsan hakları hareket planıyla daha güçlü bir insan hakları muhafaza sistemi oluşturacak, adil yargılanma hakkı ile kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesine hizmet edecek düzenlemeler yapacağız. Türkiye Yüzyılı’nı adaletin de yüzyılı yapma gayemizi yeni sivil bir anayasayla taçlandırmak istiyoruz. Türkiye’nin ve Türk demokrasisinin bunu yapabilecek imkan, olgunluk ve iradeye ziyadesiyle sahip olduğunu görüyoruz. Mümkün olan en geniş mutabakatla toplumumuzun farklı bölümlerinin katkısını alarak, ortak akılla bu süreci yönetmek dileğindeyiz.”
Erdoğan, Yargıtay Başkanlığında düzenlenen 2024-2025 İsimli Yıl Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada, Türkiye’nin siviller eliyle yapılacak yeni, kuşatıcı ve özgürlükçü bir anayasaya hazır olduğunu tabir etti.
Bu hususun sık sık gündeme gelmesinin gerisinde, toplumun ve siyaset kurumunun bunu yapabilecek yetkinliğe erişmiş olmasının bulunduğunu lisana getiren Erdoğan, yeni anayasa sorununun önündeki en büyük mahzurun ön yargılar olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Özellikle muhalefet etrafları sivillerin anayasayı yapması konusunda tam manasıyla bir öğrenilmiş çaresizlik durumu yaşıyorlar. Özgüven eksikliğinin işaretlerine her hal ve söylemlerinde şahit oluyoruz. Yeni anayasa konusunda maalesef sağlıklı bir tartışma değil, kemikleşmiş ön kabullerden kaynaklı bir kakofoni yürüyor. Yeni yasama yılında inşallah siyasi partiler ortasındaki diyalog tabanını güçlendirerek, temelinde hiç olmaması gereken bu badireyi aşacağımıza inanıyorum.” diye konuştu.
– “Biz bu mevzuda samimiyiz, kararlıyız”
“Türkiye’nin darbe mahsulü olan mevcut anayasadan kurtulma vaktinin çoktan geldiği kanaatindeyiz. Bu sürecin her adımında milletimizin muazzez iradesi yegane rehberimiz olacaktır. Daima birlikte hiçbir ayrım gözetmeksizin ortak kıymetlerimiz etrafında kenetlenerek ülkemizi geleceğe taşıyacak bir anayasa hazırlayacağız. Parti, Cumhur İttifakı ve yürütme olarak biz bu bahiste samimiyiz, kararlıyız. Ulusal iradenin temsilcisi olarak yasama çatısı altında bulunan öbür siyasi partilerin de tıpkı hüsnüniyeti sergilemelerini temenni ediyoruz. Sıkıntılarımızı arbede ederek değil lakin konuşarak çözebiliriz. Siyaset kurumunun misyonu statüko bekçiliği yapmak değil, ülkenin ve milletin önünü açacak işlere liderlik etmektir. Bölgemizi çepeçevre saran istikrarsızlık ve çatışma iklimi ortadadır. Tansiyonu körükleyen, kutuplaştırmayı derinleştiren, 85 milyonun fertleri ortasına nifak duvarları ören her türlü yaklaşımı reddediyoruz. Son günlerde altı harlanan nefret ve arbede siyasetinin ne demokrasimize ne de milletimize hiçbir yarar sağlamadığını artık herkesin görmesi, kabullenmesi ve buna nazaran siyaset üretmesi gerekiyor.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, millete karşı sorumluluklarını yerine getirmekten kaçanları, millete hakaret edenleri kahramanlaştıranları milletin asla affetmeyeceğini kaydetti.
Türkiye’yle ilgili karanlık senaryolara bilerek yahut bilmeyerek figüranlık yapanları necip Türk milletinin hiçbir vakit affetmeyeceğini lisana getiren Erdoğan, siyaset başta olmak üzere her alanda nezakete, işbirliğine, diyaloğa çok fazla gereksinim duyulan günlerden geçildiğini tabir etti.
Bu bahiste üzerlerine düşeni yapmaya devam edeceklerini aktaran Erdoğan, “Yargı mensuplarımızın bağımsızlığı ve tarafsızlığını korumak, kararlarını yalnızca hukukun ve vicdanlarının sesine dayanarak almalarını sağlamak için gerekli tüm dayanağı veriyoruz. Yargının gücünü, bağımsızlık ve tarafsızlığından aldığının farkındayız. Mahkeme kararları elbette herkes için bağlayıcıdır. Hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti olmak bunu gerektirir. Ama bir kararın bağlayıcı olması onu tenkitten azade kılmaz. Demokrasilerde hukukun çizdiği çerçeve içinde, yargı kararları hakkında farklı niyet ve görüşler söylenebilir. Kararlar eleştirilebilir ve tartışılabilir.” dedi.
– “Önemli olan telafisi imkansız hasarlar oluşmadan bunların giderilmesi”
Erdoğan, geçen yıl mahkemelerde 12 milyon belgeyle ilgili karar verildiğini, bunların içerisinde vakit zaman “Bu nasıl karar” denilebilecekler olduğunu söz ederek, şunları kaydetti:
“Hiç dilek etmesek gelecekte de olabilir, insanın olduğu her yerde yanılgı olur, yanlış olur, eksik, kusur, hatta istismar olur. Kıymetli olan telafisi imkansız hasarlar oluşmadan bunların giderilmesidir. Lakin adalete karşı duyulan hasımlık kabul edilemez bir tavırdır. Kamuoyuna da yansıyan kimi kararlar mazeret edilerek maalesef tüm yargımız, yargıçlarımız, savcılarımız gaye tahtasına konuluyor. Birçok vakit hukuk bilgisi ya hiç olmayan ya da sonlu bireyler tarafından koskoca bir topluluk örseleniyor. Özellikle, toplumsal medya mecraları organize berbatlığın vasatı haline getirildi. Çabucak her gün bir kişi ya linç ediliyor ya da prestij suikastına uğruyor. Karşılıklı siper almış infaz mangalarının kurbanı kimi vakit ekonomimiz, vergi rekortmeni iş adamlarımız oluyor, kimi vakit siyasetçiler ve siyaset kurumu oluyor, kimi vakit güvenlik kuvvetlerimiz, kimi vakit hakim ve savcılarımız oluyor. Halbuki yanlış olduğu düşünülen bir karar varsa, hukuk sistemimizde buna karşı pek çok imkan da var. İtiraz, istinaf, temyiz üzere kanun yolları var, bölge adliye ve yönetim mahkemeleri var, Yargıtay, Danıştay var. Tüm bunlara ilaveten hukuk sistemine bizim kazandırdığımız Anayasa Mahkemesine kişisel müracaat hakkı var.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, hukuksal yollar tüketilmeden, şimdi karar katılaşmadan yapılan haksız tenkitlerin toplumdaki adalet algısına da ziyan verdiğini, bir kısmı âlâ niyetli olsa da bunu yanlış bulduklarını söz etmek istediğini vurguladı.
– “Yargı erkini yıpratmamaya uğraş göstereceğiz”
Toplumda adalete, yargıya ve mahkemelere duyulan itimadı sarsmanın ülkeye yapılabilecek en büyük kötülük olduğunu belirten Erdoğan, “Eksiklerimizi doğal ki söyleyeceğiz, sorunlarımızı doğal ki lisana getireceğiz, sorun alanlarını alışılmış ki konuşacağız ancak bunları yaparken adaletin tecellisi için çaba gösteren yargı erkini yıpratmamaya çaba göstereceğiz. Türk yargısı bağımsızlık ve tarafsızlık vasfını koruyarak yargı yetkisini anayasamızın amir kararlarına nazaran Türk milleti ismine kullanmaktadır. İnşallah bundan sonra da vazifesini bu yüksek şuurla sürdüreceğinden hiçbir kuşkumuz yoktur.” diye konuştu.
Burada tüm yargı mensuplarına da değerli sorumluluklar düştüğünü, milletin mahkemelerden beklentisinin, ihtilafları büyütmek değil adil bir yargılama ile uyuşmazlıkların giderilmesi olduğunu aktaran Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yargımızın verdiği kararlarla yeni tartışmaları alevlendirmek yerine bunları söndürmesi gerektiğine inanıyoruz. Ülkemizin daha yakın tarihinde vicdanlarını kiraya verenlerin milletimize nasıl büyük acılar yaşattığını pek yeterli hatırlıyoruz. Aklı ve muhakemeyi değersizleştirip yerine ideolojiyi koyanların işlediği hukuk cinayetlerine 27 Mayıs’ta, 12 Eylül’de, 28 Şubat’ta şahit olduk. Partimize karşı açılan kapatma davasında tıpkı halde hukuksuzluğun ne demek olduğunu şahsen deneyim ettik. Yargıyı tahakküm aracı olarak kullananların gerçek yüzünü evvel 17-25 Aralık’ta akabinde 15 Temmuz’da daima birlikte gördük. Tüm bu acı deneyimlerden gerekli dersleri çıkardık. Türkiye’yi bir daha asla bu çeşit sınamalarla karşı karşıya bırakmamakta kararlıyız. Her türlü vesayetle sonuna kadar gayret edecek, devlet organlarının ulusal iradenin kapsama alanının dışına çıkmasına müsaade vermeyeceğiz. Hukukun üstünlüğü unsuru yerine üstünlerin hukukunu geri getirmeye çalışanlara müsaade etmedik, etmeyeceğiz. İnşallah bunu da sizlerle birlikte başaracağız. Bu hislerle bir defa daha yeni isimli yılın yargı ve hukuk topluluğumuzun tüm tarafları için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Türkiye’nin dört bir yanında adaletin tecellisine hizmet eden yargıçlarımıza, savcılarımıza, avukatlarımıza, yargı çalışanlarımıza kolaylıklar diliyorum.”
Törene, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, CHP Genel Lideri Özgür Özel, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile yüksek yargı organları üyeleri de katıldı.