2024 yılında yapılacak bitkisel üretime yönelik desteklemeler ile başka birtakım ziraî desteklemelere ait Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna nazaran, ziraî üretimin ve besin arz garantisinin sürdürülebilirliğinin sağlanması, randıman ve kalitenin yükseltilmesi, çevreci yaklaşımların benimsenmesi ve uygulanan siyasetlerin aktifliğinin artırılması gayesiyle çiftçilere dayanak sağlanacak.
Arpa, aspir, buğday, çavdar, tritikale, kuru fasulye, yulaf için dekar başına 123 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 185 lira, çeltik için 300 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 362 lira, dane mısır, fındık, kuru soğan, patates, yaş çay, zeytin için 103 lirası mazot ve 35 lirası gübre olmak üzere 138 lira, mercimek, nohut için 123 lirası mazot ve 35 lirası gübre olmak üzere 158 lira dayanak verilecek.
Kütlü pamuk için 410 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 472 lira, soya için 205 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 267 lira, yağlık ayçiçeği, kolza (kanola) için 144 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 206 lira, yem bitkileri için 103 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 165 lira ve öteki eserler için 103 lirası mazot ödemesi ve 35 lirası gübre olmak üzere 138 lira takviye sağlanacak. Ayrıyeten nadas için de 50 lira mazot dayanağı ödemesi yapılacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Toprak Tahlil laboratuvarlarına minimum 50 dekar ve üzeri yerlerde, her 50 dekar toprağa kadar bir tahlil için takviye ödemesi 50 lira olacak.
Organik bal yetiştiricilerine kovan başına 50 lira destek
Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemi’ne kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere organik tarım için kategorilerine nazaran kovan başına 50 ila 270 lira dayanak verilecek.
Âlâ tarım uygulamaları takviyesi kategorilerine nazaran dekar başına takviye, 50 ile 400 lira ortasında değişecek. Küçük aile işletmelerinin desteklenmesi uygulamalarında dekara 200 lira ödenecek.
Fındık üreticilerine alan bazlı gelir dayanağı, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 lira olarak ödenecek. Katı organik-organomineral gübre takviyesi kapsamında dekar başına 40 lira destekleme ödemesi yapılacak.
Klâsik zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu dayanağı kapsamında dekara 200 lira takviye verilecek.
Havzalarda yetiştirilen eserlere destekler
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek eserler için verilecek takviyeler de tespit edildi. Bu kapsamda kilogram başına buğdaya 175 kuruş, arpa, çavdar, nohut, tritikale, yulafa 75 kuruş, dane mısıra 10 kuruş, aspire 70 kuruş, çeltiğe 30 kuruş, dane zeytine 20 kuruş, kolzaya (kanola) 110 kuruş, kuru fasulye, mercimeğe 100 kuruş, kütlü pamuğa 160 kuruş, soyaya 80 kuruş, yağlık ayçiçeğine 225 kuruş, yaş çaya 200 kuruş ve zeytinyağına 100 kuruş dayanak sağlanacak.
Su kısıtı olan bölgelerde nohut, mercimek ekenlere ilave yüzde 50 dayanak ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.
Desteklemelerden ÇKS’ye kayıtlı gerçek ve hukukî şahıslar yararlanacak
Desteklemelerden, ÇKS’de özlük, eser, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, topraklarda desteklemeye temel eserleri ürettiği Tarım ve Orman Bakanlığı il ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenecek yasal müddet içerisinde destekleme müracaatlarını yapan kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve hükmî şahıslar yararlanacak.
Yurt içinde üretilip sertifikalandırılan fidan, çilek fidesi yahut standart fidan kullanarak desteklenen cinsler ile ÇKS’ye kayıtlı topraklarda 2024 üretim yılında meyve bahçesi tesis edilmesi halinde, dekarda asma ve başka meyve çeşitleri (nar ve muz hariç) standart fidanlara 400 lira ve sertifikalı fidanlara 1000 lira, sertifikalı çilek fidesine ise 1000 lira kullanım dayanağı sağlanacak.
Yurt içi sertifikalı tohum üretim takviyesi çerçevesinde arpa, buğday, çavdar ve patatesin de yer aldığı 19 eserde kilogram başına 8 kuruşla 4 lira ortasında sertifikalı tohum üretim takviyesi verilecek.
Sertifikalı aşılı fidan başına 0,5 lira, aşısız fidan başına ise 0,25 lira takviye sağlanacak.
Doğal polinasyonu sağlamak emeliyle Örtüaltı Kayıt Sistemi’ne kayıtlı örtüaltı ünitelerinde bombus arısı kullanan çiftçilere koloni başına 100 lira ödenecek.
Bitkisel üretimde kimyasal ilaç kullanımının azaltılması ve kalıntının önlenmesi, bitkisel eserlere arız olan ziyanlı organizmalara karşı biyolojik yahut biyoteknik çabanın yaygınlaştırılması maksadıyla dekar başına 2 bin 550 lira örtüaltı, 870 lira açıkta biyolojik ve biyoteknik çaba takviyesi verilecek.
Lisanslı depolarda da kira takviyesi sağlanacak
Lisans alarak faaliyet gösteren depolarda koruma edilmesi halinde buğday, arpa, yulaf üzere 18 üründe Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen kira fiyat tarifesinin yüzde 60’ı kadar, nakliyede ton başına 100 ila 300 lira, tahlilde ise kelam konusu bakanlıkça belirlenen tahlil fiyat tarifesinin yüzde 50’si kadar takviye ödemesi yapılacak.
Çiftçilerin lisanslı depo işletmelerinde koruma ettikleri kelam konusu eserler için en fazla 6 ay kira dayanağı uygulanacak.
ÇKS’ye kayıtlı topraklarda kaba yem üretmek maksadıyla çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri ekilişi yapan çiftçilere eseri hasat etmeleri kaydıyla dekar başına 180 lira ila 300 lira ortasında takviye sağlanacak.
Yeraltı sularının yetersiz düzeyde ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tespit edildiği havzalarda ekilen yem bezelyesi, fiğ, macar fiği, burçak ve mürdümük eserleri için yem bitkisi dayanağına ek yüzde 50 ödeme yapılacak.
Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından süt havzası olarak bilinen Amasya, Bingöl, Bitlis, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Muş, Tokat ve Tunceli’de yem bitkisi takviyesine ek yüzde 50 ödeme gerçekleştirilecek.
Çiftlik Muhasebe Bilgi Ağı Sistemi’ne dahil olan ve 2023 yılında kayıt altına alınan işletmelere işletme başına 1000 lira ödenecek.
Kelam konusu karar, 1 Ocak 2024’ten geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Kararın kararlarını Tarım ve Orman Bakanı yürütecek.
“Çiftçilerimiz hangi esere, ne kadar takviye alacağını evvelce bilecek”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, karara ait toplumsal medya hesabından değerlendirmede bulundu.
Kararın, çiftçi ve üreticilere iyi olmasını temenni eden Yumaklı, şunları kaydetti:
“Çiftçilerimizin 2024 yılındaki üretimleri için vereceğimiz bu dayanaklar, bitkisel üretim planlaması öncesinde eski modele nazaran açıkladığımız son dayanak kararımızdır. Bitkisel üretimde planlamaya 2024-2025 üretim devriyle başlayacağız. Bundan sonra uygulayacağımız yeni modelde çiftçilerimiz, üretim periyodu başlamadan evvel hangi esere, ne kadar takviye alacağını evvelden bilecek. Çiftçilerimizin 2025 yılındaki üretimlerini kapsayacak dayanaklarımızı de önümüzdeki günlerde açıklayacağız. Çiftçilerimize bereketli bir üretim devri diliyorum.”