Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran, Türkiye, bütüncül anlayışla çok paydaşlı ve çok disiplinli yürüttüğü dış siyaset kapsamında dünyanın her köşesindeki siyasi, ekonomik ve toplumsal gelişmelerin nabzını tutmaya, bir kıtadan başkasına, kritik platformlarda yer almaya ve global gündeme etki eden aktörlerle dinamik bir etkileşim kurmaya değer veriyor.
Türkiye’nin bulunduğu bölge, global güç rekabetinin en ağır sahnelendiği alanlardan birini teşkil ediyor.
Bu rekabetin bölgeye yıkıcı biçimde yansıtılmasının önüne geçmek için “bölgesel sahiplenme” anlayışıyla hareket eden Türkiye’nin, dış siyaset maksatlarını gerek bölgesel gerek memleketler arası aktörlerle temas halinde, kazan-kazan prensibine dayalı bir anlayış tabanında hayata geçirme uğraşında olduğu belirtiliyor.
Türkiye, bu doğrultuda Afrika’dan Güney Asya’ya faal bir diplomasi izliyor; G7 Doruğu’ndan Şangay İşbirliği Teşkilatı Doruğu’na, ASEAN’dan NATO’ya çok farklı platformlarda masada yer alıyor; Gazze’den Ukrayna’ya ve Sahel bölgesine birçok farklı ihtilafa tahlil bulmaya çalışıyor.
Dışişleri Bakanı Fidan, bu kapsamda son iki aylık süreçte ağır bir diplomasi trafiği yürütmeye devam etti.
– Fidan’ın temasları
Fidan, haziran ortasında 13 Balkan ülkesini bir ortaya getiren tek bölgesel işbirliği platformu olan Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi’ne katıldı.
Bakan Fidan, burada Bosna Hersek ve Kosova dahil Balkanlar’da barış ve istikrarın korunmasının kıymetine değinirken, Türkiye, Hırvatistan’ın Dubrovnik kentindeki Türkiye- Bosna Hersek- Hırvatistan Üçlü İstişare Sistemi Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın tertiplenmesinde ön aldı.
Fidan bu toplantıda, Balkanlar’da barış ve istikrarın sürdürülmesine Türkiye’nin verdiği güçlü takviyesi ve ayrılıkçı hareketlere müsamaha göstermeyeceğini vurguladı.
Ukrayna’nın egemenliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne tam takviye veren Türkiye’nin, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başından itibaren çatışmaların sona ermesi ve müzakere yoluyla barışçıl bir tahlile ulaşılması gerektiğine işaret ettiği, Türkiye’nin bu kapsamda farklı alanlarda arabuluculuk misyonu üstlendiği aktarıldı.
Türkiye’nin ayrıyeten besin güvenliği ve Karadeniz’de Seyrüsefer Güvenliği hususlarında çalışmalarını ağırlaştırdığı belirtilirken, Fidan İsviçre’de 15-16 Haziran’da düzenlenen “Ukrayna’da Barış Zirvesi”nde, Ukrayna’da adil bir barışın sağlanmasına yönelik Türkiye’nin görüşlerini lisana getirdi.
Fidan’ın Avrupa temasları çerçevesinde katıldığı Polonya’nın başşehri Varşova’da düzenlenen Türkiye-Polonya-Romanya Üçlü İşbirliği Süreci Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda da NATO’ya mücavir bölgelerdeki güvenlik sınamaları ve üç müttefik ülkenin bu sınamalara nasıl ortaklaşa karşılık verebileceği ele alındı.
Çekya Dışişleri Bakanı Jan Lipavsky’i başkent Ankara’da ağırlayan Fidan, mevkidaşıyla Türkiye-Avrupa Birliği (AB) ilgilerini ele aldı.
– Fidan, çok taraflı platformlarda toplantılara katıldı
Diplomatik kaynaklar, Türk dış siyasetinin temel stratejilerinden birinin, global ve bölgesel çok taraflı platformlardaki aktifliği çeşitlendirmek olduğuna dikkati çekerken, bu çerçevede, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temmuzda katıldığı NATO tepesinde Türkiye’nin Avrupa-Atlantik coğrafyasının güvenliğindeki rolünün öne çıkarıldığını, terörle uğraş ve savunma endüstrisi mevzularındaki hassasiyetlerinin bir defa daha altının çizildiğini aktardı.
Haziran ortasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a refakat ederek İtalya’da G7 Doruğu’na katılan Fidan, temmuz başında, Azerbaycan’ın Şuşa kentinde düzenlenen “Türk Devletleri Teşkilatı Gayriresmi Zirvesi”ne iştirak etti.
Söz konusu tepe, Türk Devletleri Teşkilatının kurumsallaşması yolunda ek adımların atılmasına vesile oldu.
Bakan Fidan, Laos’ta düzenlenen “ASEAN Dışişleri Bakanları 57. Toplantısı” marjındaki “Türkiye-ASEAN Sektörel Diyalog İştiraki Altıncı Üçlü Toplantısı”na katıldı. Toplantıda, ASEAN ile işbirliğinin geliştirilmesine yönelik perspektifler değerlendirildi.
Fidan toplantı vesilesiyle ASEAN Genel Sekreteri ve Laos Başbakanı’nın yanı sıra Laos, Rusya, Malezya, Singapur, Hindistan ve Bruneili mevkidaşlarıyla da temaslarda bulundu.
– Orta Doğu temasları
Türkiye, Gazze konusunda en başından beri unsurlu bir duruş ve etkin bir siyaset sergileyerek, ateşkesin sağlanması, Gazze’ye insani yardımların kesintisiz ve artırılmış biçimde ulaştırılması ve iki devletli tahlil konusunda gayret göstermeye devam ediyor.
Fidan, temmuz ayında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin merasimine katılmak üzere Tahran’ı ziyaret etti; dönüşte Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin Tahran’da suikasta uğradığını öğrenmesinin akabinde Heniyye’nin Katar’daki cenaze merasimine iştirak etti.
Bakan Fidan, daha sonra Mısır’ı ziyaret ederek, Ariş Limanı ve Refah Hudut Kapısı’nda incelemelerde bulundu.
Fidan, Mısır Kızılayı Lojistik Merkezi’nin Türk kurumlarıyla yakın işbirliği içerisinde çalıştığını görmekten memnuniyet duyduğunu lisana getirerek, Mısır’ın insani yardımlar konusunda yürüttüğü uyum faaliyetlerini yakından inceledi ve bu faaliyetleri bir kere daha takdir ettiğini lisana getirdi.
Bakan Fidan, ziyaret kapsamında Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin yanı sıra Mısırlı mevkidaşı ve Arap Birliği Genel Sekreteri ile de bir ortaya geldi.
Fidan, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan ile 14 Temmuz’da İstanbul’da görüştü. Görüşmede esas gündem unsuru Gazze oldu.
– Afrika yeniden dış siyasetin gündeminde
Türkiye’nin dış siyaset gündeminde Afrika kıymetli yer tutarken, temmuzda Afrika’dan çok sayıda dışişleri bakanı Ankara’yı ziyaret etti.
Bakan Fidan, Kongo ve Zambiya Dışişleri Bakanları ile görüşmeler gerçekleştirdi, Somali ve Etiyopya Dışişleri Bakanlarını Ankara’da ağırladı.
Türkiye’nin arabuluculuğunda “Ankara Bildirisi”nin kabul edilmesi sağlanarak, Afrika Boynuzu’nda “Ankara Süreci” resmen başlamış oldu.
Fidan, 3 Ağustos’taki Etiyopya ziyaretinde Başbakan Abiy Ahmed ve Dışişleri Bakanı Taye Atske Selassie ile temaslarda bulundu. Görüşmelerde ikili bağlar, Somali ile uzlaşı süreci ve bölgesel hususlar hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.
Temmuzdaki değerli duraklardan biri Nijer oldu. Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ile Nijer’de ortak çalışma kümesi toplantısına katıldı.
Toplantılarda, ikili siyasi ve ekonomik münasebetler ile Sahel bölgesindeki yeni gelişmeler ele alındı.
Bakan Fidan ayrıca Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. yıl dönümü vesilesiyle 20 Temmuz’da KKTC’yi ziyaret etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye’den geniş bir heyetle düzenlenen bu ziyaretle Kıbrıs Türklerinin “haklı davasına” Türkiye’nin dayanağı bir kere daha vurgulandı.