Soru : Merhaba 2011 yılında memuriyete başlamış erkek memur olarak 15 yıl hizmet mühleti ve 61 yaşını doldurduğumda emekli olmak istersem;
1. Emekli maaşı bağlanır mı? Bağlanıyorsa günümüz koşullarında yaklaşık ne kadar olur?
2. Emekli ikramiyesi alabilir miyim? Tşk. Yeterli çalışmalar
Detaylar/Değerlendirmeler:
15 yıl hizmet (5400 gün) üzerinden emekli olma kaidelerinde 5510 sayılı Kanun Unsur 28 kararı uygulanmaktadır. Bu kararda, emeklilik yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve isimlerine en az 5400 gün SGK primleri ödenmiş olmak koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanma hususu bulunmaktadır.
Bu durumda, 15 yıl hizmet üzerinden emekliliği kazanacak olan bayan ve erkek memurların durumları şu halde olmaktadır.
5510 sayılı Kanunun 44 üncü unsurunda; “Bu Kanun kararlarının uygulanmasında bu Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kimi kamu görevlilerine yaşlılık aylığı bağlanmasına ait aşağıdaki kararlar uygulanır:
a) 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı hususu mucibince yaş haddinden emekliye ayrılanlara 5400 gün prim ödeme gün sayısı olması halinde,. yaşlılık aylığı bağlanır.” kararına yer verilmiştir.
Münasebetiyle, 5510 sayılı Kanunda 61 yaşın yahut 65 yaşın dolumu + en az 15 tam hizmetleri olduğunda emekli aylığı bağlanması hakkı olmakla birlikte, 15 tam hizmetlerinin tamamlanma vaktine nazaran emeklilik yaşları da artırılmaktadır.
Yani, üstte tabloda gösterdiğimiz biçimde 15 hizmet yılının tamamlanma tarihine nazaran emeklilik yaşları 65 yaşın dolumunu geçmemek üzere değişmektedir.
Emekli aylığı meblağı konusu:
5510 a tabi memurlar için manuel olarak hesaplama yapılması mümkün olmamaktadır. Çünkü, 5510 a tabi memurların yaşlılık aylığı, engellilikten ötürü yaşlılık aylığı, malullük aylığı üzere yapılacak hesaplamalarda memurun tüm çalışma hayatı mühletince SGK prime temel yararları, ortalama aylık karları, güncelleme katsayısı vb. üzere bilinmesi gereken datalara gereksinim olmakta, bunun ise tarafımızca yahut ziyaretçilerimizce bilinmesi mümkün olmadığından (özellikle prime temel kazançları) bu hususlarda bir hesaplama yapmamız da mümkün olmamaktadır. Varsayımı bir hesaplama yapılması da aslında net bir bilgiyi içermeyecek ve aldatıcı bilgi ve hesaplamalara yol açabilecektir. Esasen, bireylerin çalışma hayatları içerisindeki toplam yararları da farklı olabilmektedir. Bu nedenle de kişi bazında bir hesaplama yapılması da mümkün olamamaktadır. SGK prime temel çıkarların SGK sistemlerinde olduğu bilindiğinden aylık konusunda net bilginin de SGK tarafından öğrenilmesi gerektiğini belirtebiliriz.
Özetle, ORTALAMA AYLIK ÇIKAR X AYLIK BAĞLAMA ORANI= EMEKLİ AYLIĞI formülü ile hesaplanmaktadır.
Ancak, tekrar özetle şunu belirtmek isteriz. Her durumda 5510 a tabi memurların vazife aylıklarının tamamı prime temel karlarda dikkate alınmış olsa da 5510 sistemindeki emekli aylığı bağlanması hesabının 5434 sistemindeki emekli aylığı bağlanması hesabıyla kıyaslanmaz. Şöyle ki; 5434 e tabi aylık hesabında tüm çalışma süresindeki primlerin ortalamasının tesiri yoktur, memurluk mühleti içerisinde bulunduğu ve en yüksek aylık bağlamaya imkan veren pozisyonu temel alınmaktadır. 5510 da ise bunun külliyen bilakis tüm çalışma müddeti içerisinde almış olduğu vazife aylıkları ve prime temel çıkar meblağları memurun emekli aylığını belirlemede büyük etkendir. Yüksek maaş alınma ile düşük maaş alınma bağlanacak olan aylığı etkilemektedir. Bu bakımdan 5510 a tabi olanların prime temel yararları ne kadar yüksekse o kadar yüksek, ne kadar az ise o kadar da az emekli aylığı alması kaçınılmaz olmaktadır.
Bu hususlarda yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz vakit zaman sitemizde yer almıştır.
Emekli ikramiyesi ödenme konusu:
5510 sayılı Kanuna tabi olanlar için de memurluk hizmetlerinin tam yıllarına karşılık emekli ikramiyesi ödemesi yapılmaktadır. 5434 ve 5510 a tabi birebir durumdaki memurlar için emeklilik ikramiyesi meblağlarında hiçbir farklılık bulunmamaktadır. Yani 5510’a tabi memurların emekli ikramiyeleri prime temel yararları üzerinden değil de 5434 kapsamında olan emsali memuriyet unvanı temel alınarak derece, kademe, gösterge, ek gösterge, kıdem aylığı, taban aylığı, özel hizmet aylığı (emeklilik tazminatı), memur maaş katsayısı ve üst hudut aranmaksızın her tam hizmet yılı üzerinden hesaplanmaktadır.
Yine rastgele bir üst hudut yoktur, yalnızca 1 yıldan az mühletlere ikramiye ödemesi yapılmamaktadır. Ayrıyeten, memurlara emekli ikramiyeleri kesinlikle Toplumsal Güvenlik Kurumunca aylık bağlanma esnasında yapılan bir süreç olup, misyonlarından ayrılmalarda emekli ikramiyesi meblağı ödenmemektedir.
Önemli ayrıntı olarak belirtmek isteriz; üstte da belirttiğimiz üzere 5510 a tabi memura emekli ikramiyesi ödenmesinde son emekli olunduğu tarihteki statüsüne bakılır:
5434’e tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesinde son statünün memur mu, emekçi mi, esnaf mı olduğuna bakılmaz, LAKİN, 5510 a tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesi için kesinlikle son statünün memur olması kaidesi aranmaktadır.
Yani, 30 yıl memur, sonra 1 gün, 10 ay, 3 yıl vb. üzere bir müddet de emekçi yahut esnaf olursa bu memurun 30 yıllık hizmet mühletine emekli ikramiyesi ödenmez.
Bu mevzuların uygulanması 5434 sayılı Kanun Ek Husus 82 kararı gereği olmaktadır.
Sadece emekli ikramiyesi meblağını hesaplamak için
Adresimizi ziyaret edebilirsiniz.