DSİ Genel Müdürü Mehmet Akif Balta, Artvin’in Yusufeli ilçesinde Çoruh Irmağı üzerinde üretimi tamamlanıp, güç üretimlerine başlayan 275 metre gövde yüksekliğiyle Türkiye’nin en yüksek barajı Yusufeli’de incelemelerde bulundu. Balta, kapaklarının açıldığı barajda üstten aşmalı dolusavaklar tam yükte test edilmesi çalışmalarını yerinde inceledi. İncelemeler öncesi açıklamalarda bulunan Balta, “Ülkemizin en yüksek dünyanın ise 5’inci yüksek barajı olan Yusufeli Barajı’nda harika bir su gösterisine tanıklık edeceğiz. Çift dolusavağı olan bu dev tesisten suyun savaklanması yani tahliye edilmesi seçkin şahit olunabilecek bir durumdur. Esasen hidroelektrik santrallerde suyun savaklanması dilek edilen bir durum değildir. Lakin feyezan akımlarının barajın depolama kapasitesinin üzerinde olduğu durumlarda, su tahliyesi hem barajların hem de yerleşimlerin güvenliği açısından bir mecburilik olmaktadır. İşte bugün, bu türlü bir mecburilik ortaya çıktığında Yusufeli Barajı’ndaki dolusavaklarımızın çalışma durumunu görecek ve test edeceğiz” dedi.
‘TÜRKİYE YÜZYILINA YAKIŞIR DEV ESER; YUSUFELİ BARAJI’
Türkiye’de hidroelektrik güç üretim kapasitesinin yıllık 44 milyar kilovatsaatten 112 milyar kilovatsaate yükseltildiğini kaydeden Balta, şunları söyledi:
“Ülkemiz son 21 yılda her alanda olduğu üzere yerli ve yenilenebilir güç konusunda da atılım yapmış, bu kaynakların başında gelen hidroelektrik güç üretiminde kıymetli aralık katetmiştir. 2002 yılında 125 olan hidroelektrik santral sayısı günümüz prestijiyle kamu-özel sektör iş birliği sayesinde 750’ye, hidroelektrik güç üretim kapasitemiz ise yıllık 44 milyar kilovatsaatten 112 milyar kilovatsaate yükseltilmiştir. Yusufeli Barajı ve HES’de suyun ışığa dönüştüğü bu atılımdaki özel yerini almıştır. Ülkemizin en yüksek barajı olan Yusufeli, 275 metrelik yüksekliği ile çift eğrilikli beton kemer barajlar kategorisinde dünyada da beşinci sıradadır. Türkiye yüzyılına yakışır dev eser Yusufeli Barajı ve HES kurulu gücüyle yıllık ortalama 1 milyar 888 milyon kilovatsaat güç üretim kapasitesine sahiptir. Bu üretim ölçüsü ile 750 bin adet yerli ve ulusal araba TOGG’un gücü karşılanabilir. Ayrıyeten baraj ile 2,5 milyon kişinin güç gereksinimi karşılanacaktır. Bu güzide tesis üreteceği güç ile ekonomimize yıllık yaklaşık 6 Milyar TL katma paha sağlayacaktır.”
‘GELECEĞE MİRAS KALACAKTIR’
Bölgedeki öteki barajların taşkın riskini azaltacağına dikkati çeken Mehmet Akif Balta, 2022’de su tutulmaya başlanılan Yusufeli Barajı’nda elektrik gücü üretimi için ıslak testlere ise 25 Ağustos 2023 tarihinde başlanıldığı bilgisini paylaştı. Balta, “8 Temmuz 2024 tarihi prestijiyle Yusufeli Barajı’nda toplam 1.200.000.000 kWh elektrik gücü üretilmiştir. Bunun iktisada katkısı bugün prestijiyle 2,7 milyar TL’dir. 27.06.2024 tarihi prestijiyle baraj rezervuarı birinci sefer azamî işletme berbat olan 710 metreye ulaşılmıştır. Yusufeli Barajı tünelli dolusavakların kapak testleri ve dolusavak deşarj kapasitesinin tespiti çalışmaları yapılmıştır. Yusufeli Barajı ve HES’te 2 tip dolusavak yapısı bulunmaktadır. Yusufeli Barajı’nda birinci kere baraj gövdesi üzerinde bulunan üstten aşmalı dolusavaklar açılarak test edilmiştir. ‘Mühendislik harikası’ olarak söz edebileceğimiz bu baraj; birebir vakitte insanımızın inandığında neler yapabileceğini de gösteren dev bir eser olarak geleceğe miras kalacaktır” diye konuştu.
‘BARAJLA BİRLİKTE 46 TÜNEL, 23 KÖPRÜ ve 92 MENFEZ YAPILDI’
Yusufeli projesi kapsamında yaklaşık 110 kilometre yol, 46 tünel, 23 köprü ve 92 menfezi de Artvin’e kazandırdıklarını aktaran Balta, “Geleneksel mimariye uygun olarak inşa edilen yeni Yusufeli ilçesinde 2 bin 698 konut ve 323 iş yeri hak sahiplerine teslim edilmiştir. Barajdan etkilenen köylerin yeni yerleşimleri kapsamında 7 köyde yeni yerleşim yeri oluşturularak 507 konut ve 10 iş yeri hak sahiplerine teslim edilmiştir. ‘Vatandaşlarımız tarım yapsın’ diye baraj gölü altında kalacak olan 1,1 milyon metreküp mümbit tarım toprağı yeni yerleşim yerine taşınmıştır. Su altında kalacak olan 1700 mezarlık ilçe merkezi ve köylerde yeni mezarlık alanlarına taşınmıştır. Baraj kapsamında yeni yerleşim yerinin içme suyu sorunu de çözülmüştür” tabirlerini kullandı.
‘500 SOKAK KÖPEĞİ NAKLEDİLDİ’
Yeni yerleşim alanlarına DSİ ve Orman Genel Müdürlüğü (OGM) iş birliği ile 22 bin 094 ağaç ve 81 bin 280 fidan dikildiğini belirten Mehmet Akif Balta, DSİ tarafından 2003-2024 yılları ortasında Artvin vilayetine toplam 219 milyar 359 milyon 497 bin 044 lira yatırım yapılarak, 141 tesisi hizmete alındığını belirtti. Balta, “Yeni yerleşim yerine DSİ tarafından 40 bin 250 metrekare çim serilmiştir. Bu çalışmalar yürütülürken sokak hayvanları da unutulmamıştır. STK’larla iş birliği içinde çalışarak Ardanuç ilçesinde içinde ameliyathanesi de bulunan hayvan toplama merkezi yapılmıştır. Eski Yusufeli ilçemizden yaklaşık 500 sokak köpeği toplanarak buraya götürülmüştür. DSİ tarafından yeni yerleşim yerinde bulunan köpekler için 100 kulübe de yapılmıştır. Bilhassa belirtmek isterim ki, yeni yerinde Yusufeli; inşallah, iktisadı, ekolojisi ve toplumsal yapısı ile apayrı bir yerleşim yeri olmuştur” dedi.