İmar hakkı transferi, kentsel dönüşüm kapsamında vatandaşın tapulu konutunun ya da yerinin öbür bir alandaki taşınmazla değiştirilebilmesi manasına gelmiyor. Kentsel dönüşüm süreçlerindeki mülkiyetlerin dışında kamunun kendi muhtaçlıklarını karşılayabilmek ismine planladığı lakin stratejik muhtaçlığın çok üzerinde olduğu için kamulaştırılması vakit alan bölgeler düzenlemenin odak noktasını oluşturuyor.
Düzenlemeyle kamulaştırma kanunu kapsamında yer alan lakin davaları sonuçlanmayan, kamuya mali yük getiren ve kimi durumlar içinde vatandaşa ilişkin taşınmazların da bulunduğu arazi ve emlakın üzerinde imar hakkının korunarak, diğer bir alanda tıpkı imar kıymeti ve hakkına sahip arazi ve yerle takas ya da trampa edilmesi manasına geliyor.
Yenişafak’tan Uğur Duyan’ın haberine nazaran işte düzenlemeye ait merak edilenler.
VATANDAŞIN MALINA EL Mİ KONULACAK?
Düzenleme ile vatandaşların mülkiyet hakkı, gerektiğinde diğer parsellere de taşınabilecek. Kentsel dönüşüm sürecindeki yapılara el konulması üzere bir durum kelam konusu olmayacak. Aksine kamulaştırma kanunu kapsamında yer alan fakat davaları sonuçlanmayan mülkiyetlerin imar hakkı korunacak. Vatandaşa öteki bir alanda tıpkı imar bedeline ve hakkına sahip bir mülk verilecek.
DÜZENLEME NELERİ İÇERİYOR?
Düzenleme, yerleşim alanı içinde olup, imar planları kamu hizmet alanlarına ayrılan lakin yıllardır kamu eline geçmemiş vatandaş mülkiyetlerini içeriyor. Vatandaşın mülkiyetinde olup da, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında; okul, hastane, toplumsal ve kültürel tesis alanı, resmi kurum, idari tesis, belediye hizmet alanı üzere kamu eline geçmesi gereken yerler yasa kapsamında olacak. Bu alanlar kamu kurumlarının ve mahallî idarelerin planladıkları yahut yatırım programlarında bulunmayanlar alanlar. Stratejik olarak planladıkları gereksinimlerinden fazla alanlar olması nedeniyle de yıllardır kamulaştırılmayan yerler.
YENİ KANUN KÖYLERİ KAPSIYOR MU?
Düzenleme, kırsal bölgeleri ve köylük yerleşimlerdeki arazi ve yerleri içermiyor. Büyükşehirlerde, mülkiyet hakkının öteki parsellere taşınması maksadını taşıyor. Böylelikle imar transferi yapılacak alanlar, belediye mülkiyetindeki alanlardan yahut onay alınmak kaydıyla kamuya ilişkin taşınmazlardan ya da Hazine mülkiyetinden karşılanabilecek.
BU ALANDA DAHA EVVEL DÜZENLEME YAPILDI MI?
2019 yılında da İmar Kanununda yapılan değişiklikle bu üzere yeni mağduriyetlerin oluşmasının önüne geçilmişti. 2019 yılından evvel kamu hizmet alanı olarak ayrılan lakin imar kanununun öngördüğü 5 yıllık imar programları kapsamında kamu eline geçemeyen bu alanların tahlili konusundaki belirsizlikler vatandaşı mağdur ettiği için düzenlemeye gidildi.
AKTARIM BEDELİ NASIL TESPİT EDİLECEK?
Burada imar hakkı transferi yapılacak alanlara, kamulaştırma kanunu kapsamında tespit edilen bedel nazaran, yeniden tıpkı bedele karşılık gelen yerler verilecek. İmar Hakkı Transferi iş ve süreç süreçleri Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanacak yönetmelik ile belirlenecek. Bedel manasında tesis edilecek tüm süreçler ise kamulaştırma kanunu, Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK) mevzuatı, gayrimenkul değerleme asıllarına nazaran tesis edilecek.
HANGİ PROBLEMLER ÇÖZÜLECEK?
Yıllardır kamulaştırmaya mevzu edilmeyen bu alanlar, vatandaşların mülkiyet haklarının müddeti muhakkak olmayan bir halde kısıtlanmasına neden oluyor. Hatta bu durum kamu kurumları ve lokal idareler ile vatandaşları uzun yıllar sürecek kamulaştırmasız el atma davaları ile karşı karşıya getiriyor. Kamu kurumları ve lokal idareler ile vatandaşların türel olarak karşı karşıya getiren uyuşmazlıkları düzenleme kapsamında tahlile kavuşacak. Uzun periyodik istimlak davalarının kurumlar ve lokal idarelere getirdiği mali yük ortadan kalkacak. İmar planlarında kamu hizmet alanlarına ayrılmış lakin kamu eline şimdi geçişi sağlanamamış içerisinde vatandaş mülkiyetlerinin de bulunduğu bu yerler kamulaştırılacak.