Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık datalarında bankacılık dalının kredi hacminde yükseliş görüldü. Takipteki alacakların da arttığı görülürken, ayrıntılarına bakıldığında, vatandaşın borçlarını ödemekte zorlandığı görülüyor.
Yılbaşında yapılan maaş artırımları sonrası, yılın ikinci yarısı için minimum fiyat ve baz alınan fiyatlarda artış olmaması vatandaşın kredi ve kredi kartlarını ödemekte zorlanmasına neden oldu.
Kredilerin hacmi arttı
BDDK datalarında, toplam kredilerde yılbaşından bu yana nominal artış yüzde 25 olurken, tüketici kredilerine bakıldığında bu oran yüzde 18 oldu. Konut kredileri birebir devirde yüzde 4 artarken, taşıt kredileri yüzde 13,77 azaldı. Gereksinim kredilerinde artış yüzde 28 olurken, kredi kartlarının hacmi yüzde 35 arttı. Ticari krediler de yüzde 24,87 oranında arttı.
Takibe düşenlerde kredi kartları dikkat çekti
Takipteki alacaklardaki artış da yüksek oldu. Tüm kredilerde takipteki alacaklar yüzde 31,73, ferdi kredilerde yüzde 46,69, konut kredilerinde yüzde 25,88, taşıt kredilerinde yüzde 44,28 ve gereksinim kredilerinde de artış yüzde 47,03 oldu. Kredi kartlarındaki takipteki alacaklar, yılbaşından bu yana nominal olarak yüzde 156 oranında oldu. Ticari kredilerde de tıpkı periyotta artış yüzde 14,98 oldu.
Takipteki alacakların toplam kredilere oranı ticari hariç yükseldi
Tüm kredilerde takibe düşenlerin oranı yılbaşında yüzde 1,65 olurken, mart ayında yüzde 1,53’e kadar gerilemişti. Temmuz ayında yıl ortası maaşlarda artış olmamasıyla oranların tekrar yükseldiği görüldü. Haziran sonunda yüzde 1,56 olan oran, ağustos sonunda yüzde 1,73 oldu.
Vatandaş zorlanıyor
Bireysel kredilerde yükseliş daha yatay olurken, yüzde 1,98’den yüzde 2,46’ya çıktı. Oranların toplamda yatay kalmasında yükselen kredi faizleriyle kredi hacminde konut ve taşıt kredilerinin tesirli olduğu görüldü.
Konut kredileri yatay kaldı
Konut kredilerinde artış düşük kalırken, takibe düşenlerde artış daha yüksek oldu. Konut kredilerinde artış yüzde 4 düzeylerinde olurken, takibe düşenlerin oranları yüzde 25,88 düzeylerinde yükselince, krediler içindeki oranlar da yüzde 0,11’den yüzde 0,13’e yükseldi.
Temmuzda hızlandı
Taşıt kredilerinde düşüş olurken, takibe düşenlerde artış yüzde 44 olunca, krediler içindeki oranlar da yükseldi. Taşıt kredilerinde takibe düşenlerin oranı yılbaşında yüzde 0,15 olurken, yüzde 0,25’e çıktığı görüldü.
Geliri yetmeyen bankaya “ihtiyaç” duydu
İhtiyaç kredilerinde de takibe düşenler yılın ikinci yarısında daha süratli artış gösterdi. Yılbaşında takibe düşenlerin kredilere oranı yüzde 3 olurken, mart ayının sonunda yüzde 2,95 olmuştu. Lakin yine yükselişe geçerek, ağustos sonunda yüzde 3,44 oldu.
Kredi kartları kaçınılmaz oluyor
En yüksek takip oranı da kredi kartlarında oldu. Takibe düşenlerin toplama oranı yılbaşında yüzde 1,37 olurken, 8 ay sonra yüzde 2,59’a çıktı.
Takipte ticari kredi düşüşü
Ticari kredilerde takibe düşenlerde gerileme oldu. Yılbaşından bu yana ticari kredilerde takibe düşenlerin azaldığı görülürken, temmuz ayında tekrar yükselişe geçildiği dikkat çekti. Yılbaşında yüzde 1,63 olan oran, 8 ayın sonunda yüzde 1,50 oldu.
ÖZDER ŞEYDA UYANIK – Ekonomim.com