Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran, Irak tarafıyla güvenlik alanında geliştirilen anlayış birliğinin ek somut adımlarla tahkim edilmesi imkanlarının ele alınacağı Türkiye-Irak Yüksek Seviyeli Güvenlik Sistemi 4’üncü Toplantısı, bugün Ankara’da yapılacak.
Toplantının gayeleri ortasında, ortak gayretin yasal çerçevesinin güçlendirilmesi de yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22 Nisan’da Irak’ı ziyareti, Türkiye-Irak ilgilerinde bir dönüm noktası teşkil ediyor.
Irak ile işbirliğinin kurumsal ve sürdürülebilir olması öngörülüyor
Bu ziyarette imzalanan Stratejik Çerçeve Muahedesi (SÇA) ile ihdas edilen iki ülke Dışişleri Bakanları eş başkanlığındaki Ortak Planlama Kümesi (OPG) ve ikili münasebetlerin çeşitli taraflarına ait teknik seviyedeki Ortak Daimi Komiteler (ODK) marifetiyle Irak ile işbirliğinin kurumsal ve sürdürülebilir bir çerçeveye oturtulması öngörülüyor.
Irak heyetinin Türkiye’yi ziyareti vesilesiyle OPG’nin birinci toplantısının da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Irak Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in eş başkanlıklarında bugün Ankara’da düzenlenmesi öngörülüyor. Bunun öncesinde, iki bakanın baş başa görüşmesi de planlanıyor.
Toplantıda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretlerinde imzalanan toplam 27 mutabakatın yürürlük ve uygulama durumları ile ODK’lerin yaşama geçirilmesine dair süreç gözden geçirilecek, bu kapsamda atılabilecek ilave adımlar ele alınacak.
Irak ile işbirliği süreci
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Mayıs 2019’da Türkiye’yi ziyaret eden periyodun Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’yi kabullerinde, iki ülke ortasındaki askeri ve güvenlik işbirliğinin ahdi temelinin güçlendirilmesi hususunda anlayış birliği oluşmuştu.
Bu kapsamdaki müzakerelerin, her iki ülkenin Dışişleri Bakanları, Savunma Bakanları ile İstihbarat Liderleri tarafından yürütülmesi öngörülmüş ve bu formattaki birinci toplantı 2019 yılında yapılmıştı.
Akabinde, Irak’taki iç karışıklıklar ve koronavirüs salgını üzere gelişmeler nedeniyle bir müddet atıl kalan kelam konusu mekanizma, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Ağustos 2023’te Bağdat’a gerçekleştirdiği ziyaretin akabinde tekrar canlandırılmıştı.
Yüksek Seviyeli Güvenlik Sistemi olarak tanımlanan işbirliği platformunun ikinci toplantısı, 19 Aralık 2023’te iki ülke Dışişleri Bakanlarının başkanlığında Ankara’da düzenlenmişti.
Irak makamlarıyla varılan anlayış birliği sonucunda, kelam konusu toplantının hitamında yayınlanan ortak bildiride, Irak’ın terör örgütü PKK’yı yazılı bir metinde birinci kez “ortak tehdit” olarak tanımlaması sağlanmıştı.
Üçüncü toplantı ise İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu’nun da iştirakiyle 14 Mart’ta Bağdat’ta yapılmıştı. Toplantıda, terör örgütü PKK’ya ait “ortak tehdit” tanımlaması daha da ileri taşınmış; Irak makamları, Irak Ulusal Güvenlik Kurulu’nun PKK’yı Irak’ta “yasaklı örgüt” ilan eden bir karar aldığını paylaşmıştı.
Türkiye’nin, bu karardan duyduğu memnuniyet, toplantı sonrasında yayımlanan ortak bildiriye yansıtılarak kamuoyuyla paylaşılmıştı.
Terör örgütü PKK’nın Irak’ta “yasaklı örgüt” ilan edilmesi, Irak’la, terörle gayret ve güvenlik işbirliği bağlamında kritik bir adım teşkil etmişti. Kararın alandaki uygulaması yakından takip ediliyor.