Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran Borsa İstanbul’da mayıs ortasından itibaren süren dalgalı seyir yabancı yatırımcıların hallerinde da tesirli oldu. Mayısta yabancı yatırımcıların Türk pay senetlerindeki portföy büyüklüğü 1 trilyon 954 milyar lira ile tarihi doruğuna çıktı, temmuzda tepe yenilense de ağustosta gerileme yaşandı. Ağustosta 1 trilyon 938 milyar liraya geriledi. Ağustosta en fazla satışı ise ABD’li yatırımcılar yaptı. Merkezi Kayıt Kuruluşu datalarına nazaran pay senetlerinde yatırımı olan birinci 10 ülke ortasında ABD’li yatırımcılar ağustosta 57 milyar 444 milyon liralık çıkış yaptı, mayıstan bu yana satışı ise 63 milyar 94 milyon lirayı buldu.
QNB hariç temmuzda 1.5 trilyon lira
Merkezi Kayıt Kuruluşu pay senedi piyasasında en çok yatırımı olan 10 ülkeyi her ay açıklıyor. QNB Finansbank nedeniyle Katar’ın portföy büyüklüğü payın hareketine nazaran değişim gösteriyor o nedenle piyasa uzmanları ülkeler sıralamasına Katar hariç bakmayı tercih ediyor. Toplam yabancı portföyünden Katar’ın elindeki portföy çıkarıldığında mayısta yabancıların 1 trilyon 439 milyar 779 milyon lira olan portföy büyüklüğü, temmuzda 1 trilyon 493 milyar 559 milyon lira ile tepeyi gördü. Ağustosta ise Katar hariç yabancıların portföyü 143.25 milyar lira gerileyerek 1 trilyon 350 milyar 306 milyon liraya indi. Yabancının bu yıldan evvel pay senedi yatırımının en yüksek düzeyi 1.5 trilyon lira ile Mayıs 2013’te yaşanmıştı.
Bu yılki lokal seçimler sonrasında iktisat idaresine inanç tazeleyen yabancı yatırımcı Türk tahvillerinde alımlarını hızlandırırken pay senedi piyasasına da yavaş yavaş girmeye başladı. Mayısın ortasına kadar Borsa İstanbul BİST100 endeksi de bankacılık ve holdingler öncülüğünde yükselişini sürdürürken haziranda düşüşe geçti, temmuzda ise 11 bin puan da aşılarak tarihi tepe görüldü. Mayıstan bu yana ise yabancının net süreçleri daima satış tarafında yer aldı.
ABD, BK ve İrlanda’da aylık kayıp 88.55 milyar lira
Toplamda net satış ortaya çıksa da yılın başından bu yana ABD’li, Birleşik Krallıklı, İrlandalı yatırımcıların girişleri dikkat çekti. MKK bilgilerine nazaran mayısta hızlanan alımlar temmuzda her ülke için neredeyse bir yeni tepeye işaret etti. ABD’li yatırımcıların temmuzda Türk paylarındaki portföyü mayısta 530 milyar 767 milyon lirayla tepeyi gördü, temmuzda ise 525 milyar 117 milyon dolarla biraz geriledi. Lakin ağustosa gelindiğinde ABD’li yatırımcının portföyü 467 milyar 673 milyon liraya düştü. Birleşik Krallıklı yatırımcıların temmuzda 223 milyar 492 milyon lirayla tepeyi gören pay portföyü 23 milyar lira geriledi ve ağustosta 200 milyar 422 milyon liraya indi. İrlandalı yatırımcıların mayısta 101 milyar 594 milyon lira ile tepeyi gören pay yatırımları ağustosta ise 92 milyar 847 milyon liraya düştü. Bu yıl öne çıkan bu üç ülkenin ağustostaki toplam çıkışı da 88.55 milyar lira oldu.
Avusturya yine birinci 10 ülke arasında
Bu periyotta dikkat çeken ise Hollandalı yatırımcıların hali oldu. Mayısta 101.4 milyar liralık portföyü olan Hollandalı yatırımcılar bunu temmuzda 123.4 milyar liraya çıkardı, ağustosta 110.55 milyar liraya düştü. Mayısa nazaran birinci on ülke ortasında portföyünü yükselten tek ülke Hollanda oldu. Yeniden mayısta birinci on ortasında yer alan lakin temmuzda bu yerini kaybeden Avusturya ağustosta tekrar birinci 10’a yükseldi ve mayısa nazaran portföyünü 1.7 milyar lira arttırdı. Birinci 10 ülke ortasına temmuzda Cayman Adaları dahil oldu.
İlk 8 ayda yabancının net satışı 2.5 milyar doları buldu
Borsa İstanbul bilgilerine nazaran yabancı yatırımcılar ağustosta 590.3 milyon dolar net satış yaptı. Bilgilere nazaran yabancı yatırımcılar Ağustos 2024’te BİST’de 23 milyar 477.2 milyon dolarlık alış ve 24 milyar 67.5 milyon dolarlık satış süreci gerçekleştirdi. Böylelikle yabancıların gecen ayki toplam alım ve satış süreçleri 47 milyar 544.8 milyon dolar düzeyinde oluştu. Yabancı yatırımcılar 2024 yılında şu ana kadar 216 milyar 93 milyon dolarlık alış ve 218 milyar 588.9 milyon dolarlık satış süreci yaptı. Sonuç olarak toplam satış süreci 2 milyar 495.6 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
Ocakta net 237.5 milyon dolar net alım, şubatta 220.1 milyon dolar net satım, martta 64.1 milyon dolar, nisanda 78.7 milyon dolar yeniden net alım yapan yabancının mayıs dahil öbür aylardaki tüm net süreçleri satış istikametinde oldu. 2024’ün birinci 8 ayında ise en çok yabancı girişinin yaşandığı paylar ise sırasıyla Akfen Yen. Güç, Türkiye Sigorta ve TAV Havalimanları olarak sıralanırken en çok çıkış yaptığı paylar ise sırasıyla Tüpraş, Türk Hava Yolları ve Turkcell oldu. Bankacılık paylarında ise ağustosta 381.2 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.