Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Tahlili: Enflasyona EtkilerTCMB‘nin tahliline nazaran, muayene iştirak hissesindeki düzenlemeler ocak ayı enflasyonunu 0,56 puan artırırken, şubat enflasyonunu 0,29 puan düşürücü tesir yaptı. Bu tahlil, TCMB’de yardımcı ekonomistler Merve Çapan ve Orhun Özel ile uzman yardımcısı Hakkı Yılmaz tarafından hazırlanan “Sağlık Uygulaması Bildirimi Tarife Değişikliğinin TÜFE’ye Yansımaları” başlıklı çalışmada yer aldı ve Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.
Muayene İştirak Hissesi Düzenlemeleri
SGK Sıhhat Uygulama Bildirimi’nde (SUT) 25 Ocak 2025 tarihinde yapılan düzenlemeyle resmi sıhhat hizmeti sunucularında muayene iştirak hissesi ortalama 6,50 TL’den 30 TL’ye, özel sıhhat hizmeti sunucularında ise 15 TL’den 50 TL’ye yükseltildi. 23 Şubat 2025 tarihinde yapılan yeni bir düzenlemeyle muayene iştirak hissesi ortalama 10 TL’ye indirildi.
Düzenlemelerin Enflasyona Etkisi
Enflasyon bilgilerini daha yeterli anlayabilmek için bu düzenlemelerin manşet ve çekirdek enflasyon göstergeleri üzerindeki tesirleri incelendi. SUT düzenlemesi, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sıhhat kümesi altında iki kalemi etkiledi:
- Muayene iştirak hissesi (kamu)
- Özel hastane doktor muayene ücreti (Genel Sıhhat Sigortası kapsamında)
Tüketici enflasyonuna gelen tesirin temel prestijiyle resmi sıhhat hizmeti sunucularına yönelik muayene iştirak hissesindeki artıştan kaynaklandığı belirtildi. Özel hastane doktor muayene ücreti ise halihazırda yüksek düzeyde olduğundan, bu kaleme yapılan artıştan enflasyona kıymetli bir katkı gelmediği tabir edildi.
Yıllık Enflasyon Üzerindeki Etkiler
“Düzenlemelerin enflasyon üzerindeki tesirini, gerçekleşen TÜFE ile düzenlemelerin yapılmadığı bir senaryoda gerçekleşmesi beklenen TÜFE ortasındaki farkla gösteriyoruz. Buna nazaran; muayene iştirak hissesindeki düzenlemeler ocak ayı enflasyonuna 0,56 puan yükseltici tesir yaparken, şubat enflasyonuna 0,29 puan düşürücü tarafta yansıdı. Yılbaşından bu yana SUT’ta yapılan düzenlemelerin yıllık enflasyona en son tesiri ocak ayında 0,76 puan, şubat ayı prestijiyle ise 0,34 puan üst istikamette oldu.”
Mevsimsellikten Arındırılmış Veriler
Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, düzenlemenin ocakta aylık tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,4 puan üst istikametli etkilediği hesaplandı. Çekirdek göstergelere bakıldığında ocak ayındaki düzenlemenin B ve C endekslerinin ortalama artışına yansımasının yaklaşık 0,6 puan olduğu söz edildi. Şubat ayında ise düzenlemelerin tesiriyle mevsimsellikten arındırılmış aylık tüketici enflasyonu ile B ve C endekslerinin ortalamasının 0,1 puan daha düşük gerçekleştiği aktarıldı.
Enflasyon Görünümü Üzerine Değerlendirmeler
Konuyu enflasyon görünümü hakkında fikir veren ana eğilim göstergeleri bazında ele alan tahlilde, bu doğrultuda ilgili göstergelerin 2025’te bu düzenlemenin olmadığı durum için geçen yılın tıpkı devri ile kıyaslandığı belirtildi:”Burada, ana eğilim göstergelerinde geçen yıla kıyasla net bir güzelleşme olduğunu görmekteyiz. Gerçekten, geçen yıl şubat ayında ortalama yüzde 4,1 olan ana eğilim göstergeleri, bu yıl şubat ayında ortalama yüzde 2,4 civarında seyrediyor. Bu da bize, yıllık enflasyondaki gerilemenin baz tesirlerinden fazla, ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını gösteriyor.”Analizde özetle, incelenen bilgilerin hem manşet enflasyonda hem de çekirdek göstergelerde muayene iştirak hissesindeki düzenleme sonucu artan ocak ayı enflasyonunun şubat ayında bir ölçü dengelendiğine işaret ettiği belirtilirken, enflasyona süreksiz tesiri olan SUT düzenlemesi dışlanıp bakıldığında da yıllık tüketici enflasyonundaki yavaşlamayı ana eğilimdeki düşüşün sürüklediği görüldü.