Danıştay 12. Dairesinin E:2022/3600, K:2022/5922 sayılı kararında; “davalı idarece . bütçe imkanları dikkate alınarak hizmetine gereksinim duyulmayan işçinin tasarruf önlemleri ile ilgili Genelge de dikkate alınarak atıl işçi oluşmaması hedefiyle davacının resen emekliye sevk edilmesine ait dava konusu süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.” münasebetine yer verilerek davacı lehine karar verilmiş olup kelam konusu kararın tamamına aşağıda yer verilmiştir.
İşte Danıştay kararı
MADDİ OLAY : . Büyükşehir Belediye Başkanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olarak zabıta memuru olarak misyon yapan davacının, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun Süreksiz 206. hususu ile 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun “5434 sayılı Kanuna ait geçiş hükümleri” başlıklı Süreksiz 4. unsuru uyarınca 30 yıl fiili hizmet müddeti ve 61 yaşını dolduğu gerekçesiyle, . tarih ve . sayılı süreçle 12/08/2021 tarihinden geçerli olmak üzere resen emekliye sevk edilmesi üzerine, bu sürecin iptali ve mahrum kaldığı nakdî haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi ile tüm özlük, emeklilik ve toplumsal haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Bölge Yönetim Mahkemesi kararının özeti: .Bölge Yönetim Mahkemesi . İdari Dava Dairesince; istinaf müracaatına mevzu . Yönetim Mahkemesi kararının hukuka ve metoda uygun olduğu ve davalı yönetim tarafından ileri sürülen argümanların kelam konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Tarzı Kanunu’nun 45. unsurunun üçüncü fıkrası uyarınca istinaf müracaatının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN TEZLERİ : Davacının dava konusu süreç sırasında yasanın aradığı hizmet müddetini tamamladığı, karşılık dilekçesinin ekindeki Hizmet Dokümanında sabit olduğu üzere, davacının toplam hizmet mühletinin 34 yıl, 7ay, 12 gün olduğu, yani Kanun’un aradığı kuralların gerçekleştiği, Mahkemece yasal koşulların ve kanıtların değerlendirilmesinde yanlışa düşülmüş olduğu, dava konusu süreç hukuka uygun olduğundan davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı yönetim tarafından resen emekliye sevk edilmesi sürecine hiç bir somut münasebet sunulmadığı, ileri sürülen savların gerçeği yansıtmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge Yönetim Mahkemesi kararının münasebeti değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY :
. Büyükşehir Belediye Başkanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olarak zabıta memuru olarak vazife yapan davacının, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun Süreksiz 206. unsuru ile 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun “5434 sayılı Kanuna ait geçiş hükümleri” başlıklı Süreksiz 4. hususu uyarınca 30 yıl fiili hizmet mühleti ve 61 yaşını dolduğu gerekçesiyle, . tarih ve . sayılı süreçle 12/08/2021 tarihinden geçerli olmak üzere resen emekliye sevk edilmesi üzerine, bu sürecin iptali ve mahrum kaldığı mali haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi ile tüm özlük, emeklilik ve toplumsal haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun “5434 sayılı Kanuna ait geçiş hükümleri” başlıklı Süreksiz 4. unsurunda; ”Bu Kanunda bilakis bir karar bulunmadığı takdirde; iştirakçi iken, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle bu Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel 5434 sayılı Kanun kararlarına tabi olarak çalışmış olup, bu Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yine çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan kararları de dahil 5434 sayılı Kanun kararlarına nazaran süreç yapılır.” kuralına yer verilmiştir.
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun “Yaş Hadleri” başlıklı 40. hususunda, iştirakçilerin misyonlarıyla ilgilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddinin 65 yaşını doldurdukları tarih olduğu, bu misyonlara, 65 yaşını dolduranların açıktan yahut naklen atamalarının yapılamayacağı, “Emekli Aylığı Bağlanacak Haller” başlıklı 39. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde; 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden bayan ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine, tıpkı bendin ikinci paragrafında, seçilmiş belediye liderleri ve vilayetlerin daimi kurulu üyeleri hariç olmak üzere 30 hizmet yılını tamamlamış olanların, kurumlarınca gerek görüldüğünde yaş kaydı aranmaksızın resen emekli edilebilecekleri karara bağlanmıştır.
08/07/2003 tarih ve 4919 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, 5434 sayılı Kanun’un 40. hususunun, iştirakçilerin misyonları ile ilgilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddinin 61 yaşını doldurdukları tarih olarak değiştirilmesi ve bu değişikliğin iptali istemiyle yapılan müracaat üzerine, Anayasa Mahkemesi’nin 28/02/2004 tarih ve 25387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 08/10/2003 tarih ve E:2003/67, K:2003/88 sayılı kararıyla; anılan değişikliğin 65 yaşını doldurmayanlar tarafından Anayasa’ya alışılmamış olduğuna ve iptaline karar verilmiş olup, Anayasa Mahkemesinin kelam konusu kararı yeterince dava konusu sürecin tesis edildiği tarih prestijiyle 5434 sayılı Kanun’un 40. unsurunda belirlenen yaş haddi 65 olarak uygulanmaya devam edilmiştir.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamaların birlikte değerlendirilmesinden; 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nda, mevzuatımızda genel olarak kabul edilmiş bulunan memur garantisinin doğal sonucu olarak emeklilik uygulaması isteğe bağlanmış olup, resen emekliye sevk uygulaması ise, istisnai nitelik taşımakta, çalışana ve hizmete yönelik birtakım şartlara bağlı bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 5434 sayılı Kanun’un anılan hususları ile yönetimlere, 30 hizmet yılını tamamlamış olanlar ile 61 yaşını dolduranların resen emekliye sevki konusunda takdir yetkisi verilmiş ise de, bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, emekliye sevk sürecinin kamu faydası ve hizmet gereklerine uygun olduğunun hukuken geçerli, somut bilgi ve dokümanlarla kanıtlanması gerekmekte olup, davacının, hizmetlerini aksattığı ya da faal ve verimli çalışmadığı yahut vazifesini yapamayacak derecede bedenen ve fikren güçlü olmadığı yolunda yapılan bir tespit ve somut bir bilginin bulunmadığı ve ayrıyeten Anayasa Mahkemesinin, iştirakçilerin vazifeleriyle ilgilerinin kesilmesini gerektiren yaş hududunun 61 yaş olarak değiştirilmesine ait düzenlemenin Anayasa’ya karşıt bulunarak iptal edildiği de göz önüne alındığında, davalı idarece, mahalli yönetim hizmetlerinin ifası ile vazifeli olan belediyenin, davacının daima olarak müsaade ve rapor kullanması nedeniyle hizmetlerinde istenilen seviyede kurumsal yarar sağlanamadığı ve işlerin aksamasına, çalışma arkadaşlarının da motivasyonunun düşmesine neden olduğu, öte yandan pandemi süreci ve bütçe imkanları dikkate alınarak hizmetine muhtaçlık duyulmayan çalışanın tasarruf önlemleri ile ilgili Genelge de dikkate alınarak atıl işçi oluşmaması hedefiyle davacının resen emekliye sevk edilmesine ait dava konusu süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu durumda; dava konusu sürecin iptali yolundaki Yönetim Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf müracaatının reddine ait temyize husus Bölge Yönetim Mahkemesi kararının üstte belirtilen münasebetle onanması gerekmektedir.
.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalı yönetimin temyiz isteminin reddine,
Dava konusu sürecin üstte özetlenen münasebetle iptaline, davacının dava konusu süreç nedeniyle mahrum kaldığı mali haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesine yönelik isteminin kabulü ile, kelam konusu mali hak kalemlerinin her ay için tahakkuk ettiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ait Yönetim Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf müracaatının reddi yolundaki temyize mevzu . Bölge Yönetim Mahkemesi . İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının, dava konusu sürecin iptaline ait kısmının üstte belirtilen münasebet ile ONANMASINA temelde oybirliği, münasebette oyçokluğuyla,
Temyize husus kararın, davacının süreç nedeniyle mahrum kaldığı mali haklara işletilecek yasal faize ait kısmının, “dava konusu süreç nedeniyle davacının mahrum kaldığı nakdî hakların, dava açma tarihi olan 25/08/2021 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine” biçiminde DÜZELTİLEREK ONANMASINA oybirliğiyle, . karar verildi.