İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Umut Demirci, akciğer kanserinin en kıymetli halk sıhhati problemlerinden biri olduğuna dikkati çekerek, “Sigara içen bireylerde akciğer kanseri görülme riski, öbür bireylere nazaran 30 kata varan bir oranda fazla. Her 4 akciğer kanserinin 3’ü sigara ile bağlantılı.” dedi.
Kanserle Dans Derneği’nin konut sahipliğinde, 1-30 Kasım Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı hasebiyle bir otelde düzenlenen basın toplantısında uzmanlar, kanserde risk faktörleri, korunma yolları, kanser taramaları ve beslenmenin değerine ait bilgileri paylaştı.
Toplantıda, dernek tarafından hayata geçirilen dijital bilgilendirme platformu “KDD Akademi”nin de tanıtımı yapıldı.
Buradaki konuşmasında KDD Akademi’nin alanında tecrübeli doktor ve uzmanların takviyesiyle oluşturulduğunu, dijital platformda hasta ve hasta yakınlarına yönelik bilgilendirmelerin yapıldığını anlatan Dernek Başkanı Sevil Gürkan, platformun içeriklerine Kanserle Dans Derneğinin internet sitesi ve toplumsal medya hesapları üzerinden ulaşılabileceğini kaydetti.
Platformun 2022’de 1188 hasta ve hasta yakınının iştirakiyle gerçekleştirilen “Kanser Hastalarının Gereksinim ve Beklentileri Anketi” sonuçlarından yola çıkılarak kurulduğunu aktaran Gürkan, “Online gerçekleştirdiğimi anketin sonuçlarına nazaran, iştirakçi 1188 hastanın yüzde 90’dan fazlası fiyatsız onkolojik beslenme dayanağı ve ruhsal takviye almak istiyor. Hastaların yüzde 60’ı Kanser Erken Teşhis ve Eğitim Merkezleri (KETEM) hakkında bilgi sahibi lakin yüzde 82’si KETEM’lere hiç gitmediğini bildirdi. Biz de bu nedenle istekli hocalarımızın takviyesiyle KDD Akademi’nin temellerini attık.” dedi.
– KETEM’lerde tarama testleri fiyatsız yapılıyor
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hülya Şirin ise KETEM’ler hakkında ayrıntılı bilgi verdi.
Kanserden korunmak için tütün ve tütün eserleri kullanımından, yanlış beslenmeden, obeziteden ve hareketsizlikten uzak durulması gerektiğini vurgulayan Tatlı, kanserin erken teşhisi için de muhakkak yaş kümelerinin tertipli kanser taramalarını yaptırmasının değerine işaret etti. Sevimli, KETEM’lerde göğüs kanseri, rahim ağzı ve kalın bağırsak kanserlerine karşı tarama testlerinin yapıldığına ve bu hizmetlerin fiyatsız olduğuna dikkati çekti.
– “Her 4 akciğer kanserinin 3’ü sigara ile ilişkili”
İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Umut Demirci ise “Akciğer kanseri, en değerli halk sıhhati sıkıntılarından biri. Bizim toplumumuzda da Batılı toplumlarda da en sık görülen ve en fazla vefata neden olan kanser çeşidi. Akciğer kanseri, bayanlara nazaran erkeklerde iki kat daha fazla görülüyor.” bilgisini paylaştı.
Akciğer kanserinin en kıymetli nedenlerinden birinin sigara olduğunu vurgulayan Demirci, “Sigara içen bireylerde akciğer kanseri görülme riski, başka bireylere nazaran 30 kata varan bir oranda fazla. Her 4 akciğer kanserinin 3’ü sigara ile bağlı. Erken teşhiste 20 yıl ve üstünde sigara içme hikayesi olan yüksek risk kümesi olarak tanımladığımız bireylerde düşük doz tomografi taramaları değerli. Bunlar ülkemizde şimdi rutin taramalara girmedi, kimi dezavantajları da var fakat yüksek risk kümesi açısından kıymet arz ediyor.” diye konuştu.
Demirci, sigara içmeyen bireylerde de çevresel maruziyet üzere farklı faktörler sonucu akciğer kanserinin ortaya çıkabildiğini belirtti.
SBÜ Gülhane Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Ertürk mide ve özofagus (yemek borusu) kanserleriyle ilgili bilgi verdi.
Sindirim sistemi kanserlerinin ekseriyetle 40-50 yaş üstü şahıslarda görüldüğüne işaret eden Doç. Dr. Ertürk, mide ve özofagus kanserlerinde erken teşhisin hayat kurtarıcılığına, bilhassa 40-45 yaşını geçmiş şahıslarda yeme zahmeti, kilo kaybı, göğüste ağrı üzere belirtilerde kesinlikle bir uzmana başvurulması gerektiğine vurgu yaptı.
Ertürk, yemek borusu kanserinin yüzde 90 oranla nedenini alkol ve sigaranın oluşturduğunu aktardı. Mide kanserinin dünyada en sık görülen dördüncü kanser tipi olduğuna dikkati çeken Ertürk, Türkiye’de de bilhassa doğu bölgelerinde mide kanserine sık rastlandığını lisana getirdi.
– “Beslenme alışkanlıkları kanser gelişiminde yüzde 35 oranında etkili”
Onkoloji Diyetisyeni Doç. Dr. Dilşat Baş, “Beslenme alışkanlıklarının kanser gelişiminde yüzde 35 oranında tesirli olduğu bilimsel çalışmalarda gösterildi. Bu tüm kanserler için geçerli. Akciğer, mide ve yemek borusu kanserleri gelişiminde ise çok daha fazla tesirli olduğunu biliyoruz.” tabirlerini kullandı.
Beslenme alışkanlıklarının kanserden korunma istikametinde şekillendirilebileceğini vurgulayan Baş, “İşlenmiş et eserlerinin kullanılmaması, şeker ve bilhassa şekerli içeceklerin kullanımının epeyce sonlandırılması, lifli besin tüketiminin, sebze-meyve tüketiminin artırılması, kırmızı et tüketiminin azaltılması, beyaz et, bilhassa balık tüketimini artırmak, fizikî olarak etkin olmak, annelerin bebeklerini emzirmesi temel tekliflerimiz ortasında.” dedi.
Baş, hastalarda da kişisel beslenme planı oluşturulması, beslenme takibinin yapılması ve bunun tedavi sürecinde sürdürülmesinin kıymetine dikkati çekti.
Kanser hastaları ve yakınları için psikoterapinin ehemmiyetine değinen Uzman Psikolog ve Psikoonkolog Sibel Yavuz Akyunak da kanser hastaları ve yakınları için ruhsal dayanağın hastalığın kuvvetli süreçlerinde hem duygusal hem de fizikî uygunluk halini muhafazaya yardımcı olduğunun altını çizdi.
Akyunak, kanser hastalarının küme terapilerinin çok fayda sağladığını gözlediklerine de dikkat çekti.
– “Tedaviye karşılıksız makus tümörlere sebep oluyor”
Uzmanlar, toplantının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Prof. Dr. Umut Demirci, elektronik sigara kullanımının akciğer kanseri ile münasebetine yönelik soru üzerine, bu münasebetin bilimsel yayınlarda şimdi net biçimde ortaya konulmadığını lakin bununla ilgili devam eden bilimsel çalışmaların olduğunu anlattı.
Tütün ve tütün eserleri kullanımının makus riskli akciğer kanserlerine neden olduğunun altını çizen Demirci, “Sigara, akciğerde yeni tedavilere, akıllı ilaçlara, immünoterapilere çoğunlukla uygun olmayan, tedaviye cevapsız makûs tümörlerin oluşumuna yol açıyor.” diye konuştu.
Demirci, amaç odaklı tedavilerin dünyada artık yalnızca ileri evre değil, başlangıç evresi hastalarda da kullanıldığını kelamlarına ekledi. ???????
– “Sigara içenlerde ‘beta karoten’ desteği akciğer kanseri riskini artırıyor”
Doç. Dr. Dilşat Baş ise hem hastalarda hem de sağlıklı bireylerde bilinçsiz besin desteği ve vitamin kullanımının oluşturabileceği risklere yönelik soru üzerine, kanser hastalarının durumuna nazaran uzmanlar tarafından beslenme planlarının hazırlandığını, tabip onayı olmadan asla besin desteği ve vitamin alınmaması gerektiğini kaydetti.
Kemoterapi alan hastalarda glutatyon desteğinin tedavinin aktifliğini azalttığına değinen Baş, şöyle devam etti:
“Gıda destekleriyle ilgili ne yazık ki çılgınlık seviyesinde bir kullanım kelam konusu. Bu tip kullanımların hastalığın seyrini olumsuz etkilediğine ait bilimsel bilgiler de kelam konusu. Örneğin, sigara içen sağlıklı bireylerde A vitamini ve beta karoten destekleri akciğer kanseri riskini artıran bir tesir yaratıyor.
Beta karoten, akciğer kanserinin önlenmesinde destek edilmesi gereken bir vitamin lakin diyet kaynaklı destek edilmesi gerekiyor. Yani vitamin olarak verildiğinde sigara içenlerde akciğer kanserini artırdığı tespit edildi ve bu bilimsel çalışmada gösterildi. Yani mesela havuçtan alınan beta karoten tesiri, vitaminden alınan tesirle birebir değil. Bu nedenle bilhassa sigara içen bireylerde denetimsiz vitamin ve mineral kullanımı, daha büyük tehlikeler oluşturabiliyor. Buna dikkat edilmesi gerekiyor.”