Yaz tatilinin sona erip, okulların açılmasıyla çocuklarının okuldaki birinci gün heyecanını paylaşan ebeveynler, bu anı kalıcı hale getirmek ve tekrar hatırlamak için çok fazla fotoğraf çekerek toplumsal medyada paylaştı. Dijital ebeveynlik ve çocuk mahremiyeti üzerine çalışmalar yapan Mersin Üniversitesi Toplumsal Hizmetler Programı Öğretim Vazifelisi Dr. Pelin Kılınç Özüölmez, ebeveynleri uyardı.
‘DİJİTAL DATA GÜVENLİĞİ TEHLİKEYE ATILIYOR’
Ailelerin, çocuklarının fotoğraflarını paylaşırken dikkatli olması gerektiğini belirten Dr. Pelin Kılınç Özüölmez, “Günümüzde çocuklarının sırf fizikî güvenliklerinin değil, tıpkı vakitte dijital güvenliklerinden de sorumlu olan ebeveynlerin bu ortamlarda dikkatli ve hassas davranmaları, inançlı internet kullanımı açından kritik rol oynuyor. Okul zili çaldı, minikler ahenk sürecini tamamladı. Ebeveynler heyecanlı, memnun. Natürel bu anları paylaşmak istiyorlar. Lakin atladıkları değerli bir konu var aslında. ‘Dijital data güvenliği’ dediğimiz, bilhassa çocuk mahremiyetini ilgilendiren istikametiyle, çocukların dijital güvenliklerini kimi vakit farkında olmadan riske atabiliyorlar. Bu ne demek aslında? Bizler gündelik hayatlarımızda, ortak alanlarda, birileri çocuğumuzun ismini sorduğunda söylemiyoruz. İmtina ediyoruz, çekiniyoruz, çeşitli birtakım riskleri göz önünde bulunduruyoruz fakat farkında olmadan ya da kimi vakit isteyerek ebeveynler çocuklarının hangi okula gittiğini, formalarından, okuduğu okulun kimliğinin isminin açığa çıkabileceği tipten çeşitli paylaşımlar gerçekleştiriyorlar. Bu, sizin bulunmadığınız yerde çocuğunuzun fizikî güvenliğini riske atmak demek. Zira gündelik hayatımızda aslında her ne kadar çocuklarımızı fizikî olarak koruyor olsak da, biz dijital ortamda çocuklarımızı yeniden tıpkı formda ebeveynler olarak korumakla yükümlüyüz. Lakin bu yükümlülüğün ya da bunun nasıl bir riskle sonuçlanabileceğini ya da nasıl karşılanabileceğini kimi vakit hesaba katmıyor ebeveynler” diye konuştu.
‘ÇOCUKLARIN GÖRSELLERİ PEDOFİLİ SİTELERİNDE KULLANILABİLİR’
Çocukların fotoğraflarının paylaşılmasının değerli sorunlar yaratacağını söyleyen Dr. Özüölmez, “Bu anlamda ne tıp riskler ebeveynleri bekliyor? Öncelikle dijital bilgi güvenliği, yani ferdî bilgilerin açığa çıkarılması, kimlik hırsızlığı. Tekrar emsal formda dijital dataların habersiz ele geçirilmesi. Ne yazık ki, aslında düşünmek istemiyoruz lakin pedofili sitelerinde çocukların görsel datalarının kullanılması. Benzeri halde aslında tahminen çocukları etkileyen istikametiyle gelecekte siber zorbalığa maruz kalabilecekleri akranları tarafından bunlar değerli riskler içinde kendisini gösteriyor. Başka taraftan aslında farkında olmadan kim vakit çocuğu rencide edebilecek birtakım içerikler paylaşabiliyor ebeveynler ya da sonuç prestijiyle pozisyon ve yer paylaşımıyla çocukların bu manada güvenliklerini riske atıyorlar. Örneğin, okulunda ‘ilk günüm’ etiketiyle çocuklarını paylaşıyorlar. Daha doğrusu çocukların görsel bilgilerini paylaşıyorlar. Gönderi etiketleriyle destekliyorlar. Bu ne demek? Siz her ne kadar sınırlıyor olsanız da ferdî dataların güvenliğini gözetiyor üzere görünseniz de etiket kullanımı gerçekleştiğinde o etiket bilgisine sahip olan başka kullanıcılar yeniden tıpkı gönderiye sahip olabiliyorlar ve ulaşabiliyorlar. Tekrar bu manada çocuğunuzun datalarını kamuya açmış oluyorsunuz. Hasebiyle aslında burada şunu vurgulamak lazım. Bir sefer medya okuryazarlığı yani en azından ebeveynlerin, kullanıcıların ya da yetişkinlerin yalnızca ebeveynler değil, bu manada çocuklarla ilgili gönderi paylaşan bireylerin bir medya okuryazarı olabilmesi, riskleri öngörebilmesi en kıymetli tedbir aslında” sözlerini kullandı.
‘BAŞKASININ ÇOCUĞU DA PAYLAŞILIYOR’