ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, üniversitenin yürüttüğü çalışmalar ve üniversite adaylarının tercih periyoduna ait soruları yanıtladı.
ODTÜ’nün son 3 yılda hem Quacquarelli Symonds (QS) hem de THE sıralamalarında aldığı başarılı sonuçların yansımalarını ulusal ve memleketler arası alanda gördüklerini belirten Kök, bilhassa muvaffakiyet sıralamasında birinci binde yer alan öğrenciler tarafından tercih edilme oranlarında artış gözlemlediklerini söyledi.
Kök, ODTÜ’deki Ar-Ge kültürünün ivme kazandığını belirterek, “Geçen hafta Cumhurbaşkanı Yardımcımızın teşrifleriyle açtığımız araştırma parkı da aslında araştırma ekosistemimize verdiğimiz ehemmiyeti gösteriyor. Bunun, bundan sonra Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ndeki araştırmalara da bir istikamet vereceğini düşünüyorum” dedi.
Tercih devrindeki üniversite adaylarına tavsiyelerde bulunan Kök, şunları söyledi:
“Tercih yapacak öğrencilerimizin aslında çok uzun bir süreci göz önüne alarak karar vermeleri lazım. Buradaki değerli mevzu şu; nitekim kendilerini memnun hissedecekleri ve kendi özelliklerini de işin içine alarak bir seçim yapmaları gerektiğini düşünüyorum. Üniversite de ön planda lakin seçecekleri kısım de değerli. Kısmı belirledikten sonra aldıkları puana nazaran üniversiteleri de seçmeleri gerekiyor. Buradaki en kıymetli parametrelerden biri seçecekleri üniversitenin araştırmaya, eğitime, topluma, hizmete ne kadar ehemmiyet verdiği, akademik takımı, uluslararasılaşmada hangi seviyede, bilhassa girdikleri üniversitelerin uluslararasılaşmaya bakma boyutları nasıl, yurt dışında bir devir ya da iki periyot lisans eğitimleri vaktinde eğitim alabiliyor mu, bunların hepsini bir ortaya getirip ondan sonra ortak bir karar verip tercihlerini belirlemelerini öneriyorum.”
ODTÜ’ye geçen yıl birinci binden 251 öğrenci aldıklarını vurgulayan Kök, üniversitenin yalnızca mühendislikle öne çıkmadığını, başka fakültelerde de yüzde 1’lik ve yüzde 2’lik dilimlerden başarılı öğrencilere eğitim verdiklerini söyledi.
Kök, üniversitelerini seçmek isteyen adayların, eğitim görmek istedikleri kısımları çok ayrıntılı incelemeleri gerektiğini anlattı.
Uzun bir ortanın akabinde bu sene Vücut Eğitimi ve Spor Öğretmenliği kısmına 25 öğrenci alınacağını bildiren Kök, “Sadece lisansüstü düzeyde devam ediyordu. Fakat bilhassa yabancı lisan bilen atletlerimizin yetiştirilmesi bağlamında tekrar lisans eğitimine dönüş yaptık” diye konuştu.
“Bazıları kendi şirketlerini kurma basamaklarına geliyor”
Rektör Kök, üniversitede kapsamında yürütülen havacılık ve uzay çalışmalarıyla ilgili de bilgi verdi.
Türkiye’de ve dünyada son devirde uzay çalışmalarının çok farklı kademelere ulaştığını tabir eden Kök, üniversitede havacılık ve uzay mühendisliği kısmının olduğunu ve son yıllarda en çok tercih edilen kısımlar ortasına yerleştiğini belirtti.
Kısmın disiplinlerarası olduğunu vurgulayan Kök, çok farklı derslerin verildiği bir kısım olması münasebetiyle değişik alanlarda iş imkanlarının bulunduğunu aktardı.
Ankara’da savunma sanayi kesiminin geliştiğini, bundan ötürü mezunların çok rahat iş imkanı bulabildiğini belirten Kök, “Havacılık ve uzay mühendisliği başta olmak üzere kimi kısımların son sınıf öğrencilerinin Ankara’daki savunma sanayi şirketlerinde çalışmalarına imkan sağlıyoruz ki hem stajyer mühendis olarak çalışsınlar hem de bitirdikten sonra tercih ederlerse bir iş imkanı da olsun” dedi.
Kök, Türkiye’deki birinci Teknokent olan ODTÜ Teknokent’te şu anda 13 bin işçi çalıştığını, bunun 10 bin 800’ünün Ar-Ge çalışanı olduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:
“Oradaki şirketlerin çok büyük bir kısmı ki 400’den fazla Ar-Ge şirketi var, savunma sanayi yüklü çalışan. Bu şirketler öğrencilerin stajlarını yapabilme imkanları da sağlıyorlar. Buradaki start-up ve teknoloji firmaları öğrencilerimize girişimcilik ve inovasyon bahislerinde da takviye sağlamaktadır. Öğrencilerimizin kısımlarında ve staj periyotlarında edinecekleri bilgi ve maharetlerle, kendi projelerini geliştirme ve girişimcilik ekosisteminde yer alma imkanlarına sahip oluyorlar ve kimileri kendi şirketlerini kurma etaplarına geliyor. Münasebetiyle eğitimi ve araştırmayı Teknokent sayesinde tamamlayan bir eğitim de öğrencilerimize sağlıyoruz.”
Ayrıyeten ODTÜ Teknokent’te havacılık ve uzay alanında çalışan şirketlerin çok farklı araştırmaları olduğunu anlatan Kök, TÜRKSAT-6A haberleşme uydusu ve İMECE yer müşahede uydusu projelerinin yanı sıra uydu imgelerinin işlenmesi ve yorumlanması, yapay zeka ile hassas tarım uygulamalarının geliştirilmesi, birinci yerli sonda roketinin muvaffakiyetle uzaya gönderilmesi için yapay zeka alanındaki çalışmalar ve doğal afetlerden müsilaj üzere etraf problemlerine kadar birçok alanda araştırmaların devam ettiğini belirtti.
“2,6 milyon avroluk ERC projesi aldık”
ODTÜ Rektörü Kök, büsbütün ODTÜ’lü öğrenciler tarafından yapılacak birinci küp uydu projeleri olan METUCube çalışmalarına da değindi.
METUCube’ün, öğrencilere Küçük Uzay Sistemleri Laboratuvarı’nda küçük uyduların tasarlanması, inşa edilmesi ve yönetim edilmesinde uygulamalı tecrübeler kazandırdığını ve projenin Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütünce (APSCO) desteklendiğini bildiren Kök, “Bu projenin tıpkı vakitte afet sonrası izleme ve erken afet iddia mümkünlüğü yeteneklerini de öğrencilerimize kazandırdığını paylaşmak isterim” dedi.
Kök, uzay ve havacılık alanındaki bir öbür proje olan KuTadGu projesiyle de alçak dünya yörüngesi kullanılarak ulusal radyasyon ölçme tasarımı başta olmak üzere bunların tahlil ve üretiminin yapıldığını; projenin, bu maksatla Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nden (CERN) takviye alınan birinci çalışma olduğunu söyledi.
Üniversitedeki araştırma merkezinde yer alan laboratuvarlardan ODTÜ İVMER dahilinde parçacık radyasyonu testleri oluşturma çalışmalarının devam ettiğini belirten Kök, “Bunlar uzaya gönderilecek ve daha sonra nükleer radyasyon dedektörleri, güneş hücre görüntüleme araçları ve özel üretilmiş radyasyon testi elektronik gereçlerinin de test edilmesi bu bağlamda gerçekleştirilmiş olacak” dedi.
Son devirde gururlandıkları bir proje daha olduğunu aktaran Kök, “İleri seviye European Research Council (ERC) araştırma dayanağı kapsamında 2,6 milyon avroluk bir bütçeyle desteklenen ERC projesi aldık ve projenin başlığı da ‘Go Space’. Hasebiyle havacılık ve uzayda geldiğimiz noktada ileri seviye ERC projesi alarak memleketler arası alanda üniversitemizi ve ülkemizi ön plana getirdiğimizi de paylaşmak isterim” tabirlerini kullandı.
Go Space’in uzay araştırmalarında çığır açacak yenilikçi teknolojiler ve bilimsel keşifler yapmayı amaçlayan geniş kapsamlı bir proje olduğunu belirten Kök, uzayda kullanılacak yeni gereçlerin geliştirilmesi, yenilikçi güç tahlilleri, uzayda ömrün biyolojik tesirleri, yüksek süratli bağlantı teknolojileri ve otonom uzay araçları üzere hususların araştırılacağını, ayrıyeten Mars ve başka gezegenlere yönelik beşerli ve insansız misyonlar planlanarak gezegen keşifleri yapılacağını söz etti.
“Bu alan gelecek yılların alanı”
Rektör Kök, Yükseköğretim Şurasının bu sene birinci sefer açtığı yapay zekaya ait kısımları de kıymetlendirdi.
YÖK’ün yapay zekayla ilgili yeni kısımlar açmasının Türkiye’nin teknoloji ve inovasyon kapasitesini artırmak için atılmış değerli bir adım olduğunu söz eden Kök, bu kısımların ülkenin dijital dönüşüm sürecine katkıda bulunacak nitelikli iş gücü yetiştirilmesine imkan sağlayacağını ve memleketler arası alanda rekabet gücünü artıracağını tabir etti.
Kök, “Geçen yıl bilgisayar mühendisliği kısmımızı tercih eden 110 öğrencinin hepsi birinci 800’den üniversitemize girdi. Bu yıl da kontenjanımız 5 arttı ve bilgisayar mühendisliğinde yeniden birebir başarıyı sağlayacağımızı düşünüyorum. Zira sahiden bu alan gelecek yılların alanı” dedi.
“Bu süreçte öncü bir rol alacağız”
ODTÜ’de yapay zekanın her alanda kullanılacağını göz önünde bulundurarak eğitim programlarını güncellediklerini söz eden Kök, öğrencilerin yapay zeka teknolojilerini gerçek dünya sorunları üzerinde uygulayabilmeleri için ilgili kuruluşlar ile staj ve proje iştirakleri kurulmasına yönelik teşvik edici programlar oluşturduklarını belirtti.
Yapay zekayla ilgili ODTÜ’de bir hub oluşturmak üzere çalışmalara başladıklarını vurgulayan Kök, “Ön çalışmalarımızı yaptık. Bu alandaki milletlerarası kuruluşlarla ortak çalışmalarımız devam ediyor. Bu mevzuyla ilgili çalışmalarımızı yaklaşık bir yıl içinde basınla paylaşacağız” dedi.
Yakın vakitte yayınlanan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Hareket Planı doğrultusunda yerli ve ulusal teknolojilerdeki yapay zeka uygulamalarında ODTÜ olarak üzerlerine düşen her şeyi yapmaya hazır olduklarını belirten Kök, şöyle konuştu:
“Biliyorsunuz bu aksiyon planında bakanlıklara, YÖK’e, TÜBİTAK’a ve üniversitelere düşen farklı misyonlar var. ODTÜ, Türkiye Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Aksiyon Planı’na yapacağı katkılarla, yapay zeka alanında ülkenin bilimsel ve teknolojik kapasitesini artırmayı hedeflemektedir. Bu alanda ileri araştırma merkezleri kurarak ve mevcut merkezleri güçlendirerek yapay zeka projelerini destekleyecek, farklı disiplinlerde yapay zeka dersleri ve lisansüstü programları sunarak öğrencilere ve araştırmacılara gerekli bilgi ve maharetleri kazandıracağız.
Kendi oluşturacağımız hub üzerinden bu süreçte ulusal ve memleketler arası boyutta katkı vermeye ve yer almaya devam edeceğimizi paylaşmak istiyorum. Oluşturma süreci devam eden ve içerisinde mühendislik fakültesi dışında öbür disiplinlerin de yer aldığı, araştırmacılarımızın, öğretim üyelerimizin oluşturduğu bu hub süreci içerisinde yerli ve ulusal teknolojilere elimizden gelen tüm katkıyı vermeye devam edeceğiz. Böylelikle bu süreçte öncü bir rol alacağız. Bu kapsamlı yaklaşım, ODTÜ’nün yapay zeka alanında öncü bir rol üstlenmesini ve Türkiye’nin bu alandaki rekabet gücünü artırmasını sağlayacaktır.”