Erzurum’un doğusundaki 2 bin 42 rakımlı Topdağı’na 1852-1855 yılları ortasında periyodun Valisi Şık Mustafa Paşa tarafından inşa edilen Mecidiye Tabyası, 9 Kasım 1877’de kente gelen Gazi Ahmet Muhtar Paşa tarafından Osmanlı-Rus savaşında kumanda merkezi olarak da kullanıldı. Erzurum’un savunulmasında değerli bir rol üstlenen Mecidiye Tabyası ile Aziziye Tabyası’nın içinde bulunduğu 378 hektar büyüklüğündeki alan 2009 yılında ‘Erzurum Nene Hatun Tarihi Ulusal Parkı’ olarak ilan edildi. Etrafı çitle çevrilen tabyalardan Mecidiye, son günlerde bölgede hayvancılık yapanlar tarafından ahır olarak kullanılmaya başlandı. Bilhassa gün içinde öğlen sıcağında büyükbaşları, tabyaların odalarına getiren köylüler, güneşin tesiri geçene kadar burada bekletiyor.
’21 TABYA GÜNÜMÜZE ULAŞTI’
Tarihte 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda kentin düşman kuvvetlerine karşı savunulmasını sağladığı için tarihi bir kıymete sahip olan Mecidiye Tabyası’nın ahır olarak kullanılması reaksiyon çekti. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ilan edilen Nenehatun Ulusal Parkı’nın içindeki tabyaya ineklerin konulmasının ecdadın kemiklerini sızlattığını belirten Erzurum Kalkınma Vakfı (ERVAK) Başkanı Erdal Güzel, “Erzurum bir tabyalar kentidir. Askeri savunma düzeneklerinin ağır olduğu bir kenttir. 2’nci Abdülhamit Han, ‘Erzurum düşerse Anadolu düşer’ sözü sebebiyle Erzurum’a kıymet verilmiş, savunma konusunda sığınaklar, savunma binaları yapılarak kent müdafaa altına alınmıştır. Erzurum 52 tabyası, surlarıyla tarihin canlı tanıklığını yapan bir kenttir. 52 tabyadan 21 tabya günümüze ulaşmıştır. Bunları da koruma etmek, vefa göstermek konusunda birtakım düşüncelerimiz var” dedi.
‘İHTİMAM GÖSTERİLMİYOR’
Aziziye ve Mecidiye tabyalarının kıymetli bir miras olmalarına karşın gereken muhafazanın yapılamadığını söyleyen Lider Hoş, “Özellikle 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşına tanıklık eden Nene Hatun’un kahramanlığını dünyaya duyurulduğu o savaşta Aziziye ve Mecidiye tabyalarımızın değeri büyüktür. Kentimize yakın olmaları sebebiyle gözbebeği manasındadır. Buralar Ulusal Park olarak ilan edilmiştir. Ne yazık ki yeteri kadar ihtimam gösterilemiyor. Tarihi mirasımıza bakamıyoruz. Dışarıdan gelen turistlere gezdirmek istediğimiz vakit nahoş durumlarla karşılaşabiliyoruz. Özelikle yörede yaşayan köylü vatandaşlarımızın muhtaçlıklarını karşılamak için orayı kullanmaları bir sorun. Büyükşehir belediyesi onlara yer yaparsa hayvanlarını orada barındırırsa tarihi yapıtı de korumuş oluruz” diye konuştu.
‘BU HALİYLE GÖRMELERİNİ İSTEMİYORUZ’
Erzurum’un 2025 yılında Kültür Başşehri olarak ilan edildiğini hatırlatan Erdal Hoş, “Özbekistan’da düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Turizm Bakanları Toplantısı’nda Erzurum’un ‘EİT 2025 Yılı Turizm Başkenti’ seçildi. 2025 yılında buraya yerli yabancı çok sayıda konuk gelecek. Buraları gezip görmek isteyecekler. Biz tabyaları bu haliyle görmelerini istemiyoruz. Yetkililerden bunların bir an önce sahiplenilmesi, temizlenmesi, bakımının yapılmasını istiyoruz. Bu manzaralar güzelimize gitmiyor. Güzel manzaralar değil. Ecdadın kemlikleri sızlıyor. Bunu sızlatmamak gerekiyor. En kısa vakitte yetkilerin tahlil bulacağına inanıyorum” sözlerini kullandı.