U.T.D’ye, doğumundan çabucak sonra teneffüs sistemi ve sindirim kanalında hasara yol açan, genetik bir hastalık olan ‘Kistik fibrozis’ tanısı konuldu. Hastalığın tedavisi için yıllık 2 kutu ilaç reçete edildi. Aile, yurt dışından getirilen ve kutusu yaklaşık 800 bin lira olan ilacın SGK tarafından karşılanması için başvurdu. Lakin SGK, kelam konusu ilaç geri ödeme listesinde bulunmadığı gerekçesiyle başvuruyu reddetti. Aile de avukatları aracılığıyla yargıya başvurdu. Ankara 61’inci İş Mahkemesi’nde açılan dava belgesine sunulan, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Anabilim Kolu Başkanlığı raporunda, U.T.D’ye ‘Kistik fibrozis’ tanısı konulduğu, dava konusu ilacın çocuk için hayati ehemmiyet taşıdığı, kullanmasının tıbbi açıdan mecburî olduğu, güzelleşmesine katkıda bulunacağı, ilacın hücrelerin fonksiyonunu düzeltici tesire sahip olduğu için mevcut tedavi prosedürlerine nazaran çok daha aktif ve faydalı olduğu belirtildi.
‘YAŞAMA HAKKININ KORUNMASI DEVLETİN TEMEL GÖREVİ’
Mahkeme kararında, anayasanın ‘Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı’, ‘Sağlık hizmetleri ve etrafın korunması’ ve Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nde geçen ‘Herkesin ömür hakkı kanunla korunur’ unsurlarını hatırlatarak, U.T.D.’nin tedavisinin sürdürülmemesi halinde önemli zararın meydana geleceğini ve aktif ilacı kullanamama nedeniyle anayasal teminat altında olan sıhhat ve yaşama hakkından yoksun kalacağını belirtti. Kararda toplumsal devlet anlayışına vurgu yapılarak, “Devlet, herkesin hayatını, vücut ve ruh sıhhati içinde sürdürmesini sağlamakla yükümlüdür. Başka bir anlatımla temel insan hakkı olan yaşama hakkının korunması devletin temel vazifeleri ortasındadır. Öbür yandan toplumsal devlet, toplumsal güvenlik hakkı kapsamında devletin toplumsal güvenliği sağlama yükümlülüğü de vardır. Davacının yaşama hakkını tehdit eden hastalığın tedavisi devletin anayasal misyonları arasındadır” denildi. Mahkeme, davanın kabulüne karar verip, yönetimin müracaata ait sürecinin iptali ile ilacın tedavi boyunca kesinti yapılmadan SGK tarafından karşılanmasına hükmetti.
‘KARAR, ÇOCUĞUN ÖMÜR UZUNLUĞU İLACA ULAŞMASI DEMEK’
Davacı ailenin avukat Eliz Atlı, müvekkil ailenin çocuğuna doğduktan yaklaşık 15-20 gün sonra ‘Kistik fibrozis’ tanısı konulduğunu hatırlatarak, “Ömür uzunluğu sürecek bir tedavi planlanıyor. Müvekkil çocuğumuz oyun oynamak istiyor öteki yaşıtları üzere, maalesef akciğerleri çok müsaade etmediğinden çok rahat bir formda hayatına devam edemiyor. Tabipleri tarafından dava konusu edilen ilaç ömür uzunluğu tedavi olarak öneriliyor. Yalnız ilaç yurt dışından özel olarak sipariş yordamı ile geldiği için, Türk lirasına çevirdiğimizde büyük bir meblağ ortaya çıkıyor” dedi.
Bu kapsamda SGK’ya toplumsal devlet prensibinden yola çıkarak müracaat gerçekleştirdiklerini belirten Atlı, “Başvurumuzda, tedaviye erişim hakkının karşılanması gerektiğinden bahsettik. Fakat SGK geri ödeme listesinde yer almadığı için bu ilacı karşılamayacağına ait karşılığı bize gönderdi. Karşılığın gelmesinin ardından de biz dava sürecini başlattık. Davanın sonucunda anayasanın ilgili kararları, toplumsal devlet ve tedaviye erişim hakkı bağlamında davamızın kabulüne ve SGK’nın gerçekleştirdiği sürecin iptaline karar verildi. Yani bu da çocuğun ömür uzunluğu ilacına ulaşması demek. Çocuğumuz şu an ilacı kullanıyor. Dava konusu ilaç yurt dışında üretilmiş olmasına karşın Türkiye’de de klinik araştırmaları devam eden ve aktifliği, güvenilirliği kanıtlanmış olan ilaçtır” diye konuştu.