Ekonomim’den MEHMET KAYA’nın haberine nazaran Avrupa Birliği’nin mevzuatına da ahenk niteliği taşıyan, ulaştırma, güç, su, elektronik bağlantı bölümlerindeki kamu alımlarını düzenlemeye yönelik kanun tasarısı yine gündeme geliyor. Orta Vadeli Programda, 2025’in birinci çeyreğinde bu taraftaki bir yasanın TBMM’ye sunulmasına yönelik aksiyon yer aldı.
Sektörel kamu alımlarına yönelik 2021’de bir taslak hazırlanmış lakin taslak görüş alma kademesinden sonra rafa kaldırılmıştı. Düzenleme, belediyeler hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile KİT’ler ve sermayesinin yarısından fazlası kamuya ilişkin şirketleri, anılan bölümlerdeki alımlarını kapsıyor. Düzenleme temel olarak yetkinlikleri evvelden belirlenmiş ve ilgili alanlarda kamu ihalelerine katılma sertifikasına sahip kuruluşların dahil olduğu bir sistem öngörüyor.
Özel nitelikli ihalelere imkan veriyor
Sektörel Kamu Alımları düzenlemesi, Kamu İhale Kanununu dışında, büyük bütçelerin ayrıldığı kesimlerde özel nitelikli ihalelere imkan veriyor. Değerli özelliklerinden biri de bu büyük dengeli projelerde, Kamu İhale Kanunundaki başta istisnalar olmak üzere çeşitli alanlardaki yetkilerin bir kısmı bu kanuna taşınmış olacak.
AB düzenlemesi ve 2021’de hazırlanan taslak, kapsama giren alımlarda, bilinen teknikler dışında, AR-GE ya da hizmet geliştirmeye dayalı olarak ihale yapma ve firmalarla görüşerek ihale yapma imkanı tanınıyor. Orta Vadeli Programın düzenlemeler kısmında, kamu ihale mevzuatının memleketler arası norm ve standartlara uyumlu olacak biçimde sayısallaşma, yenilikçilik ve sürdürülebilirlik yaklaşımıyla güncelleneceği kaydedildi. Tıpkı kısımda sektörel kamu alımlar düzenlemesinin yapılacağı vurgulandı. Her iki düzenleme için 2025 1. Çeyreği zamanlama olarak verildi.
Düzenlemenin ana ögesini sertifika sistemi oluşturuyor. Sertifika sisteminde firmalar yetkinlikleri doğrultusunda incelenerek kamu alımına husus alanda hangi işi üstlenebileceği evvelden belirlenecek ve buna uygun olarak iş mühleti ve sonunda kontrol imkanı yapılabilecek.
Yeni ihale metotlarını kapsaması bekleniyor
Kamu ihale mevzuat düzenlemesi yanında sektörel kamu alımlarında Türkiye daha evvel kapsamlı bir çalışma yapmış ve AB direktifiyle uyumlu bir taslak hazırlamıştı. Yeni çalışmada 2021 taslağının ne kadar korunacağı belirtilmedi. Öbür yandan, AB mevzuatı temelli olduğu için, yeni ihale usullerinin kapsanması bekleniyor.
Yeni iki ihale formülü, piyasadan temin edilmesi mümkün olmayan mal ve hizmetlerin temininde, ilgili firmalarla hizmet ya da malın geliştirilmesini, yine dizaynına imkan veren Ar-Ge muahedesi yapılabilen bir modeli öngörülüyor. Bu modelde birden fazla yükleniciyle işbirliği imkanı da bulunuyor. Evvelki taslakta bu model “Yenilikçi İşbirliği Usulü” olarak tanımlanmıştı.
Daha evvel “rekabetçi müzakere” olarak isimlendirilen başka modelde ise özgün nitelikli ve mevcut tahlillerle karşılanamayan bir hizmet ya da mal sözkonusu olduğunda, firmalarla yapılacak görüşmelerle hizmet ya da mal alımı yapılabilecek lakin bu modelde bütün müteşebbisler yeterlilik başvurusu yapabilecek. Bunun sonucunda uygun bulunan sayıda firma müzakereye davet edilebilecek.
Düzenleme temel olarak özellikli olması yanında çok yüksek bedelli ihalelere husus olan alanda verimliliği ve kontrolü artırma gerekçesiyle hazırlanmıştı.