TÜİK, 2021-2023 periyoduna ilişkin hayat tabloları datalarında birinci kere eğitim düzeyinin ömür müddetine tesirini hesapladı. Buna nazaran 30 yaş erkekte ortaöğretim altı eğitime sahip olanlarda hayat müddeti 45,7, ortaöğretim mezunlarında 47,7, yükseköğretim mezunlarında 50,5 olarak hesaplandı. 65 yaş erkekte ortaöğretim altı eğitime sahip olanlarda 15,3, ortaöğretim mezunlarında 16,7, yükseköğretim mezunlarında 18,5 oldu. 30 yaş bayanda ortaöğretim altı eğitime sahip olanlarda 51,1, ortaöğretim mezunlarında 54,0, yükseköğretim mezunlarında 56,1 olurken, 65 yaş bayanda ortaöğretim altı eğitime sahip olanlarda 18,9, ortaöğretim mezunlarında 21,2, yükseköğretim mezunlarında 22,9 olarak hesaplandı. Tabloda eğitim seviyesi yükseldikçe beklenen ömür müddetinin de uzadığı görüldü. Ortaöğretim altı eğitim düzeyi ile yükseköğretim eğitim düzeyine sahip 30 yaşındaki bireylerin beklenen hayat müddetleri ortasındaki farkın 5 yıl civarında olduğu tespit edildi.
‘SAĞLIK OKURYAZARLIĞIYLA DİREKT BAĞLANTILI’
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı, Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Emine Özmete, eğitim düzeyinin hayat müddetine tesirinin sıhhat okuryazarlığıyla direkt kontaklı olduğunu söyledi. Prof. Dr. Özmete, “Yani sıhhat alanında bilgi ve hizmetlere erişim, sağlıklı ömür biçimini benimseme, ziyanlı alışkanlıklardan korunma, tertipli doktora gitme, kronik hastalıklardan korunma, sistemli antrenman, erken teşhis ve tedaviden yararlanma imkanlarıyla direkt temaslıdır. Öbür yandan, eğitim seviyesi yüksek olan bireylerin kendi sorun çözme kapasitelerinin daha yüksek olmasını beklemekteyiz” dedi.
Eğitim seviyesinin yükselmesiyle bireylerin toplumdaki imkanlardan yararlanma oranlarının da arttığını belirten Prof. Dr. Özmete, birey sıhhatinin korunmasında toplumsal etkileşim ve toplumsal takviye sistemlerinin ehemmiyet arz ettiğini lisana getirdi.
‘ÖMRÜN UZAMASI, İNSANLIĞIN EN BÜYÜK BAŞARISIDIR’
Yaşam kalitesi göstergeleri ile eğitim düzeyini kıymetlendiren Prof. Dr. Özmete, “Okulda geçen her 1 yıl, beşere hayat marifeti kazandırmaktadır. Bu ömür marifetlerinin de hayata yansıdığını ve ömrü uzattığını kıymetlendirebiliriz. Ömrün uzaması, insanlığın en büyük başarısıdır. Eğitim seviyesinin yükselmesi bireylerde ömür kalitesini de yükseltmektedir. İnançlı ömür şartlarını tesis etme, gelir seviyesi yüksek olan meslek sahibi olma ve şuurlu bir ömür sürmek kolaylaşıyor. Sağlıklı olmak hayat kalitesinin en değerli göstergelerinden bir adedidir. Sıhhati bozulan bireylerin topluma iştirak imkanları da azalıyor. Bu durum bireyin ömürden duyduğu memnuniyeti de azaltıyor. Ömür memnuniyetini artıran en değerli ögelerden bir tanesi ise bilhassa yaşlılarda aile, torun ve çocuklarla vaktini geçirmesidir. Hem aile içerisinde, hem de toplum içerisinde toplumsal etkileşim sistemlerinin ve nesiller ortası dayanışmanın korunması ve sürdürülmesi kıymetli hale gelmektedir” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Özmete, Türkiye’de yaşlı nüfus oranının süratle arttığına vurgu yaparak, “Bugün genel nüfus içerisinde yaşlı nüfusu oranımız yüzde 10,2 seviyesindedir. Yaklaşık 8 milyon 65 yaşın üzerinde nüfus kümemiz bulunmaktadır. Değerli olan uzun yaşamak değil, sağlıklı yaşamaktır. Sağlıklı ömür beklentisinin artırılması için de hareketli bir hayat, kronik hastalıkların önlenmesi değerli hale gelmektedir. Sağlıklı ömür beklentimiz, ortalama beklenen hayat mühletinden daha düşüktür” dedi.