Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Bloomberg ile gerçekleştirdiği mülakatta, “Borsa vergisi gündemimizde yok. Bir devir tartışıldı ve gündemimizden düşmüş oldu” derken, kripto vergisinin de gündemlerinde olmadığını ekledi. Genel vergi oranlarıyla ilgili adımların atıldığını anımsatan Yılmaz, “Önümüzdeki süreçte temel mevzumuz istisna ve muafiyetleri mümkün olduğunca daraltmak. Bundan sonra genel vergi oranlarında, yasal vergi oranlarında çok değişiklik beklememek gerekir
artık.” derken, “İlk pakete emsal bir düzenleme olmayacak mı?” sorusuna “Bu yıl o denli bir planımız yok” cevabını verdi.
Enflasyon muhasebesi kararı yıl sonu
Bir müddettir piyasalarda hükümetin bankalar ve finans kuruluşlarının 2025’te geçecekleri enflasyon muhasebesinin ertelenebileceği tartışmaları yapılıyor. Mülakatta “Finans kuruluşları 2025’te enflasyon muhasebesine geçecekler mi, geçmeyecekler mi?” sorusunu yanıtlayan Yılmaz, “Bir mühlet sonra bu Türkiye’nin gündeminden düşecek. Tahminen gelecek yıl da bunu tartışacağız ancak 2026’da muhtemelen bu türlü bir tartışma olmayacak” dedi.
50 milyon TL’nin altında olan KOBİ’ler için uygulamanın ertelendiğini anımsatan Yılmaz, “Yatırımları gözetici bir çalışma yürütüyoruz. Devam eden yatırımların bu süreçlerden olumsuz etkilenmemesi ismine Hazine ve Maliye Bakanlığımız, Gelir Yönetimi Başkanlığımız bilhassa alternatifler üzerinde duruyor. Gerekirse bu mevzuda sonbaharda bir yasal düzenleme yapabiliriz” sözlerini kullandı. Yılmaz, finans kuruluşlarıyla ilgili kararın da yıl sonunda netleştirileceğini söyledi.
‘KÖİ’de TL formülü yok’
Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin Dövizle yapılması da bütçe üzerinde yük oluşturuyor. Bütçe istikrarını sağlama sürecinde hükümetin bu kontratları TL’ye çevirip çevirmeyeceği vakit zaman tartışma konusu oluyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı, KÖİ projelerinin sadece finansal olarak değerlendirilmemesi gerektiğini, ekonomik tahlillerinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini belirtti.
Türkiye’nin birçok projeyi yatırım maliyetinin çok daha düşük olduğu devirlerde hayata geçirdiğine işaret eden Yılmaz, “Ben bazen söylüyorum, keşke daha fazlasını yapsaydık” diye ekledi.
Yılmaz, mukavelelerin yenilenmesi ile ilgili olarak da “Bahsettiğiniz çeşitten bir çalışma da şu an gündemimizde yok.” dedi.
‘Enflasyon da faizler de düşecek’
TL’nin çok bedelli olduğu yorumlarına da değinen Cevdet Yılmaz, dalgalı kur rejimine atıfta bulunurken, “Sadece manipülatif, spekülatif hadiselere Merkez Bankası’nın müdahale
etmesi gerekiyor. O da yasal vazifesi zati. Enflasyonla uğraş eden ülkelerde kendi ulusal paralarının güçlenmesi doğal bir sonuçtur” dedi. Yılmaz, “Birçok tartışma yapılıyor fakat rakamlar
ortada, TL’deki bu pahalanma makro dengelerimize nasıl yansıyor? İhracatımız artıyor, ithalatımız azalıyor, hizmet gelirlerimiz artıyor, cari istikrarımız güzelleşiyor. Enflasyon düştükçe bu tartışmalar da zaten aslında ortadan kalkacaktır” diye ekledi.
Cevdet Yılmaz, geçen hafta Anadolu Ajansı’nda yaptığı açıklamada “Amacımız orta vadede hem enflasyonu hem faizleri düşürmek” demişti. Fed kararı sonrası bu hususta hükümetin güncel
konumunun sorulması üzerine Yılmaz Merkez Bankası’nın araç bağımsızlığına vurgu yaptı ve “Her ikisi de 2013’te tek haneliydi hatırlarsanız. Hasebiyle tekrar o denli bir tabloyu oluşturmak bizim siyasi amacımız.” dedi. Yılmaz, “Benim şu basamakta bir tarihten bahsetmem hakikat olmaz. Fakat önümüzdeki süreç elbette ki enflasyonun da faizlerin de düşeceği bir süreç olacaktır.” dedi.
Enflasyon-büyüme birbirini destekliyor
Yılmaz, OVP’de 2025 yılı için ortaya konulan %4’lük büyüme ve %17,5 enflasyon amacının birlikte nasıl gerçekleşebileceği ve kelam konusu büyüme oranının nakdî sıkılaşmayı etkileyip etkilemeyeceği sorusu üzerine, OVP gayelerinde bu yıl için yapılan revizeleri anımsattı. “Büyüme ile enflasyon münasebetinde kısa periyotlu olarak natürel ki zorluklar var” diyen Yılmaz, “Ama temel itibariyle enflasyonun düşüşü, öngörülebilirliği arttırıyor. Geleceğe ait itimadı, beklentileri düzgünleştiriyor ve bu kanalla büyümeye de dayanak oluyor. Bilhassa orta ve uzun vadede birbiriyle çelişen süreçler değil.” değerlendirmesini yaptı.
Büyümenin kompozisyonunun da ehemmiyet taşıdığını söyleyen Yılmaz, “Tüketim yüklü, iç talep yüklü, bir büyüme yaparsanız bu enflasyonist olur. Fakat yatırım, üretim, ihracat odaklı, dış talep odaklı bir büyüme başarırsanız bu enflasyonist olmaz. Siyasetlerimizin en değerli ögelerinden biri bu istikrarlı büyüme.” diye ekledi. Önümüzdeki yıl dünyada oluşacak tablonun da Türkiye’yi olumlu istikamette etkileyeceğini belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bir kez dünyada faizler iniyor. Hasebiyle dünyada bilhassa gelişmekte olan ülkelere yönelik olarak bir ölçü canlanma ve likidite de artış bekliyoruz. Başka yandan emtia fiyatlarının ölçülü seyretmesini bekliyoruz. Ayrıyeten temel pazarımız olan Avrupa Birliği ve MENA daha olumlu, nisbi olarak daha olumlu bir performans göstermesi bekleniyor. Bu da dış talep kanalıyla büyümemizi yeniden destekleyici bir boyut olacak.”
Ortaya konulan maksatların nakdî sıkılığın daha erken sonlandırılmasına yol açabileceği tarafındaki görüşlere de katılmadığını da anlatan Yılmaz, “Parasal siyaset Merkez Bankamız çerçevesinde yürüyor ve araç bağımsızlığıyla yürüyen bir siyaset. Orta vadeli siyasetimizin temel emeli enflasyonu tek haneli sayılara düşürmek. Hasebiyle bütün öteki parametreleri bunun etrafında şekillendiriyoruz. Merkez Bankamız zati metinlerinde de ortaya koyduğu üzere datalara bakarak, beklentileri takip ederek, gelişmeleri takip ederek kendi kararlarını verecektir. Orada bir sorun görmüyorum ben.” diye konuştu.
‘Kurumlar ödeneklerinde kalacak’
Mali tarafta Merkez Bankası’nın siyasetleriyle eş güdümü sağlayacak ne üzere ek adımlar atılacağı sorusunu da yanıtlayan Yılmaz, daha evvel %6,4 olarak öngörülen bütçe açığının ulusal gelire oranının sarsıntı harcamalarına karşın %4,9’a çekilmesinin mali taraftaki güçlü duruşun göstergesi olduğunu savundu.
Yılmaz, önümüzdeki yıl için belirlenen %3,1’lik maksadın de maliye siyasetinin takviyesinin süreceğinin işareti olduğunu söyledi.
Yılmaz, tasarruf programı çerçevesinde bugüne kadar sağlanan tasarrufun TL karşılığının ve önümüzdeki devirde bütçe açığının hangi bütçe kalemindeki kesintilerle düşürüleceği sorusu üzerine de “Orada net bir şeyimiz yok. Yıl sonu geldiğinde tahminen bütün bu kalemlere bakılarak bir hesaplama yapılabilir” derken, paketin tasarrufla birlikte verimliliğe de odaklandığını söyledi. Bu kapsamda kamu yatırımlarında önceliklendirmeler yaptıklarını anlatan Yılmaz, zarurî haller
dışında hiçbir yeni yatırım projesini devreye almadıklarına işaret etti. Yılmaz, kamu kurumlarının ödenekleri içerisinde kalmalarına da itina gösterdiklerini, işçi rejiminde de eksilen çalışanın yerinin doldurulması mantığıyla hareket ettiklerini aktardı.
Yılmaz, “Tasarruf programı açıklandığı günden bu yana attığınız adımlar konusunda tatminkar mısınız?” sorusuna da “Bütçe masrafının ulusal gelire oranı ne kadar sağlıklı bir gidişat olduğunu gösteriyor. 2024 yılı programını yaparken kamu masraflarının ulusal gelire oranı %26,9 olacak demiştik.
Gerçekleşme iddiamız şu anda %25.9. Münasebetiyle burada önemli bir aslında güzelleşme var. Kamu sarfiyatları, ulusal gelire oranı artmıyor, azalıyor. Kamu gelirlerinin ulusal gelir içindeki hissesi artmış üzere görünmekle birlikte birebir. Asıl düşüş giderlerde” karşılığını verdi.
Swap kanalları, açığa satış yasağı
Hükümet, Londra ile swap kanallarının tekrar açılması konusunda bir çalışma başlatmış fakat bu süreç nihayete ulaşmamıştı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, sürecin ilgili üniteler tarafından değerlendirildiğini söylerken, “Tabii ki vakti gelince, koşullar oluşunca bunlar kaldırılacaktır. Ancak
burada finansal istikrarımızı çok değerli görüyoruz ve ihtiyatlı bir yaklaşım sergileniyor. Yani bize ziyan vermeyecek bir zamanlamayla bu çalışmaların tamamlanacağını düşünüyorum” diye
konuştu.
Yılmaz, borsada açığa satış yasağının kaldırılması konusunda da “Finansal İstikrar Komitesi başta olmak üzere ilgili kurumlarımız bunların tesir değerlendirmelerini yapıyorlardır. Bunlar, yeri vakti geldiğinde karar verilecek hususlar” dedi.