TEKNOFEST Yönetim Kurulu ve Türkiye Teknoloji Grubu Vakfı (T3 Vakfı) Mütevelli Heyeti Başkanı Selçuk Bayraktar, geçen yıl savunma sanayi ihracatının üçte birini Baykar’ın yaptığını hatırlatarak, “Bu, yüksek teknoloji eseri insansız hava araçlarıyla oldu. Biz o sayede Bayraktar Akıncı’yı da Bayraktar TB3’ü de KIZILELMA’yı da hiçbir kaynağa muhtaçlık duymadan öz kaynaklarımıza geliştirdik.” dedi.
İnsansız hava araçlarının yanı sıra Baykar’ın uzay teşebbüsünün bulunduğunu tabir eden Bayraktar, “Şu anda 80 kadar mühendis çalışıyor. O kaynakla global konulama sistemi inşa ediyoruz. Düşünün ki bu yüksek teknoloji ihracatından gelen kaynakla atmosferin de ötesine bir manada çıkan bir teknolojiyi ve dünyada yalnızca bir firma daha misal bir alanda çalışıyor. O da bizden daha ileride değil. Kimseden bir kuruş almadan kendi global konumlama sistemimizi inşa ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, Baykar’ın ürettiği SİHA’larda yerlilik oranının yüzde 93’ten üstte olduğunu ve bütün katma kıymetin Türkiye’de üretildiğini belirtti. Bayraktar, “Tümüyle özgün bir halde tasarlanan, yüksek teknoloji eseri, içinde milyonlarca satır yazılım bulunan, donanımlardan oluşan, işte aero-dinamiklerden oluşan, uçan bir robottan bahsediyoruz. İçindeki sensörlere kadar hepsi Türkiye’de yapılıyor. Hatta elektro optiklerde dünyanın en uygunundan 2 kat daha güzelini yapmayı daha elektro optik görmesini sağlayan teknoloji.” dedi.
Bayraktar, Türkiye’nin bütçesindeki savunma harcamalarının son 20 yılda giderek azaldığına dikkati çekerek, “Yıllar içinde, 20 senede dışarıdan alırken hem muhtaçlığı tam karşılamayan hem dışarıya bağımlı olan bir teknoloji kullanılıyordu. Bu teknolojiler 5-10 kat daha fazla fiyatla alınıyordu. Ulusal teknolojinin de gelişmesi bir manada engellenmiş oluyordu. O kaynağın azalıp, eğitime ayrılan kaynağın arttığını görüyoruz. Lakin düşünün ki dalın ürettiği ciro, ihracat cirosu onlarca kat artmış. Hasebiyle enteresan bir şey görüyoruz burada. Buradaki en değerli öge insan tekrar.” diye konuştu.
TEKNOFEST insan yetiştirmeyi hedefliyor
TEKNOFEST’in tıpkı vakitte bir eğitim platformu olduğunu ve insanlara en yüksek donanımı en erken yaşta kazandırmayı hedeflediğini kaydeden Bayraktar, “Dolayısıyla bu yaklaşımın işte ulusal eğitim açısından da üniversite ve ötesi çalışmaları açısından emsal biçimde devam etmesi gerekiyor. Beşere ve eğitimine yatırmak aslına bakarsanız o yetişmiş beşerler bütün bu kıymeti yürütüyor.” sözlerini kullandı.
Baykar’ın dünyaya fikir ihraç ettiğini vurgulayan Bayraktar, yurt dışına yapılan satışın değerinin “fikir”den kaynaklandığını lisana getirdi.
“Yapay zeka etkileyici bir teknoloji”
Bayraktar, yapay zeka ve Türkiye’nin büyük lisan modelini geliştirme çalışmaları hakkında bilgi verdi. Kendisinin de robotik uzmanı olduğunu ve robot uçaklar inşa ettiklerini söz eden Bayraktar, robotik alanının kurucusunun da bu medeniyetten bir isim olan Cezeri olduğunu hatırlattı.
Bayraktar, son periyotta bilgisayar teknolojilerinde bir kırılım yaşandığına dikkati çekerek, “Bilgisayar teknolojisi, ne vakit bu türlü çok sofistike bir şeyle önünüze gelse illüzyon üzere, büyü üzere neredeyse insanı büyüleyebilecek şeyler yapıyor. Şunu hiç unutmayın, dönen çarklardan oluşan bir saat üzere bir şey bu ancak çok fazla çark var içinde. Birebir benim taklidimi yapabilecek tahminen yazılımlar çıkacak, hislerimi, her şeyimi, ne söyleyebileceğimi dahi iddia edecek yazılımlar çıkacak.” dedi.
Yapay zeka ve büyük lisan modelleri açısından daha büyük entelektüel kapasite gerektiren işlerin çok daha karmaşık işler olduğunu anlatan Bayraktar, bunlarda son periyotta bir ihtilal yaşandığını söyledi. Bayraktar, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu sahiden etkileyici bir teknoloji. Bir yandan biraz bu türlü rastgele keşfedilmiş bir şey lakin açıkçası dünyayı da çok değiştirecek, dönüştürecek bir teknoloji. Ben biraz insanlığın kalemi tekrar keşfetmesine benzetiyorum. Niçin bu benzetmeyi yapıyorum zira kalemin keşfinden evvel biz kulaktan kulağa bilgiyi aktarırdık. Artık biz sistematik bir halde bilgiyi aktarma kabiliyeti kazandık. Biz de robotik uçaklar yapıyoruz, yapay zekayı ağır bir biçimde kullanıyoruz. Hangi tarafta kullanıyoruz, uçakları çok daha emniyetli bir halde uçurmak için kullanıyoruz. Bunun yanında daha akıllı bir rota otonomisi oluşturmak için kullanıyoruz. Ne demek bu, mesela uçağın motoru bozuldu. İşte nasıl dönüp piste insin, bunu bilgisayar kendi kendine yapıyor. Lakin silah angajmanı için kullanmıyoruz. Önüne meteorolojik bir pürüz çıktı, bunları tanısın ve onlara nazaran aksiyon alsın diye kullanıyoruz.”
Yeni jenerasyon otonominin bu lisan modelleri ile insanın doğal lisanına daha yaklaşmasıyla oluşacağını kaydeden Bayraktar, yapay zekanın getirdiği dönüşümde Türkiye’nin pozisyonuna dair ise “Türkiye’nin bu dönüşümünde geri kalmaması gerekiyor. Zira bu dönüşüm aracına sahip olanlar, farklı bir dünya inşa edecekler.” değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, “Türkiye yapay zeka rüzgarını yakaladı mı” sorusuna, “TEKNOFEST jenerasyonu en büyük umudumuz. Türkiye düzgün bir yerde ancak orta açılabilir burada. Büyük bir güç oluşturuyor, gerçek. Ben tartışmaları daima ‘Bu teknolojiyle nasıl sonsuz bir güce ya da sonsuza yakın bir güce kavuşuruz da dünyayı domine ederiz’ üzerinden döndüğünü görüyorum.” karşılığını verdi.
“Asıl motivasyonumuz ülkemizin tam bağımsız, güçlü ve müreffeh yarınları”
Baykar’ın farklı alanlardaki yatırımlarına dair bilgi veren Bayraktar, “Biz ülkemizi bağımsız, güçlü ve müreffeh kılacak stratejik alanlara yatırım yapıyoruz, daha çok kimsenin giremeyeceği, yapamayacağı, inşa edemeyeceği alanlara. Şayet şayet bir alan ülkemizin gereksinimini karşılayacak formda esasen mevcutsa biz ona hiç girmiyoruz. Uzayda da seçim yaparken o denli yaptık. Ülkemizin uzayla alakalı çalışmaları var. Haberleşme uyduları var, çok daha karmaşık bizim yaptığımız uydulardan.” sözlerini kullandı.
Bayraktar, global konumlama sistemi (GPS) inşası yoluna gidilmesinde de bu metodun izlendiğini belirterek, kimsenin bu alanda çalışma yürütmediğini söyledi. Sivil alanda da kullanılacağını ve dünyada da büyük gereksinim olacağını tespit ettiklerini bildiren Bayraktar, emsal biçimde hassas konumlama sistemlerinin Türkiye’yi bağımsızlaştıracak bir uygulama olduğundan seçildiğini vurguladı.
Bayraktar, yörünge transfer aracının da yeni bir kavram olduğuna, dünyada neredeyse hiç üreticisi olmadığına dikkati çekerek, bu araçların bir manada uzaydaki minibüs olduğunu ve bir yörüngeden başkasına gidilmesini sağladığını vurguladı.
Bayraktar kelamlarına şöyle devam etti:
“Benzer biçimde uzaya çıkış için Türkiye’de fırlatma aracı olsaydı onu kullanırdık elbette ancak şu an yok. Bizim inşa edebilecek kaynağımız, kapasitemiz var. Baykar, 5 bin kişilik bir aile. Kaynağımız var, bunu yapabiliriz. Bu yatırımların hiçbiri neredeyse geri dönüşü olmayan yatırımlar. Tahminen 15- 20 senede kendisini lakin fizibil hale getirebilecek yatırımlar. Lakin olmadığında da çok büyük meşakkate gireceğiniz yatırımlar.”
İnternetin ve uzayın Türkiye için neredeyse su ve elektrik altyapısı kadar değerli olduğunu söyleyen Bayraktar, “Karalarımızı koruyabilmek için denizlerde varlığımız olması gerekiyor. İkisini koruyabilmek için göklerde varlığımız olması gerekiyor. İşte görüyorsunuz burada, göklerdeki yapıtlarımızı. Üçünü birden koruyabilmek için de uzayda varlık göstermek durumundasınız. Münasebetiyle asıl motivasyonumuz bir manada ülkemizin tam bağımsız, güçlü ve müreffeh yarınları ve tüm dost ve kardeş coğrafyalarımızın.” tabirlerini kullandı.
Bayraktar’dan gençlere TEKNOFEST mesajı
Bayraktar, TEKNOFEST’i ekranları başında izleyen gençlere yönelik ise şu iletisi paylaştı:
“Dünya her ne kadar buhranlarla, büyük bir karanlığa gerçek savruluyor olsa da bir manada bütün dünyanın, medeniyetimizin ve milletimizin umudu, buradaki yüksek teknoloji yapıtları ile dünyanın geleceğine taraf verecek genç kardeşlerim. Onlar bunları yaparken, medeniyetimizin adalet, uygunluk, merhamet ve hürriyet kıymetleriyle kuşanmış bir halde bu dünyayı inşa edecekler. Bu yıl 1,6 milyon gencimiz müsabakalarımıza başvurdu. Tekrar yüz binlerce hatta milyonun üzerinde ziyaretçi ile teknolojinin şampiyonlarının inşa edeceği dünyayı kutlamak için biz bir ortaya geldik. Ben ülkemin tüm gençlerine ve TEKNOFEST’in uzandığı tüm coğrafyalara TEKNOFEST davetimizi yineliyorum. Daha adil, daha müreffeh, daha hoş ve yeterlilik dolu bir dünya için genç kardeşlerimi davet ediyorum. Gelin insanlığın bu büyük yıkımdan sonra gereksinim duyduğu dünyayı birlikte inşa edelim. İnsanlığın, medeniyetimizin yararına adaletle, yeterlilikle, merhametle kuşatılmış bir teknolojiyle inşa edelim. Sizleri, tüm gençlerimizi, TEKNOFEST’in kalbinin attığı yer olan TEKNOFEST Akdeniz’e, Adana’ya, Şakirpaşa’ya bekliyorum.”