Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Bakanlığın çalışmaları ve gündeme dair bahisleri TRT Haber canlı yayınında kıymetlendirdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
“16 aydır işsizlik oranımız tek haneli seviyelerde”
Ağustos TÜİK bilgilerini dün paylaşmıştık kendi web sayfamızda. Son periyotlarda de işsizlik ve istihdam bilgilerinde çok değerli gayelere ve hoş haberlere kavuşmuş olduk. Burada işsizliğin azaltılması ve iş gücü piyasasında arz ve talebin eşleştirilmesi sürecinde biz bakanlık olarak bütüncül siyasetler uyguluyoruz. Aslında elde ettiğimiz bu datalar de bütüncül siyasetlerimizin temel sonuçlarından bir tanesi. Bu bilgiler bizler için hakikaten çok sevindirici. İstihdam gitgide artıyor, iş gücüne iştirak oranımız artıyor. Siz de tabir ettiğiniz üzere 16 aydır işsizlik oranımız tek haneli düzeylerde.
Ben de bu işsizlik datalarını istihdam bilgilerini değerli izleyicilerimizle de paylaşmak isterim. Dün açıklanan TÜİK bilgilerinde işsizlik oranı ağustos ayında evvelki aya nazaran 0,3 puan azalışla yüzde 8,5 olarak gerçekleşti. İşsiz sayısı da 89 bin kişi azalarak 3 milyon 55 bin şahsa gerilemiş oldu. İstihdam oranımız ağustosta evvelki aya nazaran 0,1 puan artarak yüzde 49,7 düzeyine, istihdam sayımız, burası çok kıymetli, 78 bin kişi artarak 32 milyon 776 bin şahsa yükselmiş oldu.
“İş gücüne iştirak oranımız yüzde 54,9’a ulaştı”
İş gücüne iştirak oranımız da geçtiğimiz yıla nazaran 1 puan artarak yüzde 54,9 düzeyine ulaşmış oldu. Genç istihdam ve bayan istihdamı noktasında elde ettiğimiz datalar de sahiden çok bizi şad edecek seviyede. Genç istihdam oranımız evvelki yıla nazaran 1,8 puan artarak yüzde 42,3 düzeyinde gerçekleşti. Gençlerin iş gücüne iştirak oranında da 2,3 puan artarak yüzde 50,2 düzeyine ulaştı.
“Kadın işsizlik oranı yüzde 12 düzeyinde gerçekleşti”
Bayan işsizlik oranı bizim için çok değerli. Yüzde 1,1 puan azalarak geçen yıla nazaran yüzde 12 düzeyinde gerçekleşti. Bayan istihdam oranımız da 1,3 puan artarak yüzde 32,9 düzeyine de ulaşmış oldu. Bayanların iş gücü oranına iştirak oranında da 1 puan artış sağlayarak yüzde 37,3 düzeyine ulaşmış olduk.
Aslında bu muvaffakiyetler, biz sayılarla tabir ediyoruz ancak bu sayıların ardında istihdama kattığımız bireyler, aileler ve toplumumuz kelam konusu. Bu göstergeler bizim inşallah gelecekte uyguladığımız siyasetlerin çok sağlam ve istikrarlı bir formda, bilimsel datalara dayandırarak da bu siyasetleri uyguladığımızın bir göstergesi olarak ben değerlendiriyorum. Natürel bu sonuca Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde uygulamış olduğumuz siyasetlerin, istihdam siyasetlerimizin tıpkı vakitte iktisat idaremizin ve uyguladığımız istihdam siyasetlerinin da çok değerli tesiri olduğunu düşünüyorum.
Hakikaten sevindirici. Birçok dünyada, gelişmiş ülkelerde iş gücü arzında ezalar yaşanırken bizde istihdam oranımızın artması, iş gücüne iştirak oranlarımızın daima yükselen bir seyir halinde artması, uyguladığımız iktisat siyasetlerimizin da sonuncu sonucu olarak kıymetlendiriyoruz. Maşallah diyelim ve bu halde de inşallah çalışmalarımıza devam edeceğiz.
“Kadınlarda dilek ettiğimiz noktada değiliz”
Ortaya koyduğumuz siyasetler, etkin iş gücü programlarımız ve politikalarımızla birlikte gayemiz bayan istihdamını artırmak. Artık erkek istihdamında bir meselemiz yok. Yüzde 70’lerin üstünde bir erkeklerin iş gücüne iştiraki kelam konusu. Lakin bayanlarda dilek ettiğimiz noktada değiliz. Bu yüzden uyguladığımız siyasetlerle maksat kümemize bayanları aldık. Bayanları bilhassa ülkemizin kalkınmasında ve sürdürülebilir büyüme sürecinde de bakanlık olarak bayan istihdamına başka bir değer veriyoruz. Nasıl veriyoruz? Uyguladığımız siyasetlerle. Örneğin şubat ayında Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin teşrifleriyle, sizin de bilginiz malumdur, bayanların çalışma hayatına daha faal iştirakini sağlamak gayesiyle ve kayıtlı bayan istihdamını artırmak emeliyle “İş Pozitif” ismi altında bir programı hayata geçirdik. Bu programla birlikte aslında hem iş gücünde bayan iş gücünde ve istihdamda çok kıymetli maksatlar planlamaktayız. Bu amaçlarımız doğrultusunda inşallah 3 yıllık süreçte istihdam oranımızı 34 milyon şahsa ulaştırmayı hedefliyoruz.
“Her meslekte ‘Kadın Eli’ projesini hayata geçirdik”
Birebir vakitte iş gücüne iştirak oranlarında da muhakkak oranlarda artış bekliyoruz. Fakat temel gayemiz işsizlik oranımızın bilhassa 2025 yıllarında tek haneli düzeye getirerek bunu sürdürülebilir hale getirmeyi hedefliyoruz. Bu, bu noktada bayan iş gücünün yetiştirilmesinde de etkin iş gücü politikalarımızla, programlarımızla bilhassa istihdam siyasetlerimizin, daha doğrusu iş gücü siyasetlerimizin muhtaçlık duyduğu nitelikler nelerdir? Bayanlar hangi alanlarda faal çalışıyor ya da katılıyor ya da katılamıyor? Bunların tahlilini de İŞKUR aracılığıyla bizler gerçekleştirdik.
Burada bakın bayanların iş piyasasına piyasasında hiç yer almadığı ya da çok az yer aldığı alanları belirledik. Bu doğrultuda her meslekte “Kadın Eli” projesini hayata geçirdik. Artık örnekleri vereceğim siz de şaşıracaksınız. Özel kesimde yaptığımız ve yapacağımız iş birlikleriyle forklift operatörlüğü, kepçe operatörlüğü, kule vinç operatörü, bilgisayarlı makine operatörü, merkezi kumanda operatörü, kantarcılık ve ambarcılık üzere bayan istihdamının çok az olduğu yerlerde iş birliklerimizi geliştiriyoruz.
“İş Müspet kapsamında kıymetli bir sayıya ulaştık”
Burada hazırladığımız kurslarda eğitim gören bayanlara da İŞKUR aracılığıyla cep harçlıklarını veriyoruz ve bu cep harçlıklarını da daima artırıyoruz. Bunun yanında “İş Pozitif” kapsamında değerli bir sayıya ulaştık. 600 bine yakın bayan iş piyasasına girmiş durumda, şubat ayından bu yana. Çok değerli bir sayı bu da bayan iş gücünde ulaştığımız noktayı göstermesi açısından bence çok değerli.
Bunun yanında İŞKUR aracılığıyla 2 usulümüz var. Bir mesleksel eğitim kursları düzenliyoruz. Tıpkı vakitte işbaşı eğitim programlarımızı geliştiriyoruz. Bu çerçevede mesleksel eğitim kurslarında rastgele bir mesleği olmayan ya da mesleği olup bunu geliştirmek isteyen bayanları mesleksel kurslar aracılığıyla hünerlerini geliştirmesine dayanak veriyoruz. Burada da cep harçlıklarını ve takviyelerini veriyoruz. Ancak temel kıymetli gördüğüm program ise işbaşı eğitim programı. Benim Türkiye Çalışma Hayatı Buluşmaları’nda ziyaret ettiğim tüm vilayetlerde işbaşı eğitim programlarının ne kadar fonksiyonel olduğuna birebir tanıklık eden bir bakanınızım.
Burada işbaşı eğitim programlarında teorik olarak alınan bilgilerin iş ortamında uygulamalı bir halde gerçekleşmesi ve gereksinim duyulan iş gücünün de patronlarla birlikte çalışılarak yetiştirilmesi hedeflenmekte. Burada da sahiden istihdama çok değerli katkılarda bulunuyoruz. Örneğin Ocak-Ağustos ayında 26 bine yakın bayan bu işbaşı eğitim programlarından faydalanmış ve bu süreçte de istihdama girme noktasında takviye verdiğimiz bir küme olmuştur. Bakanlık olarak doğal ki maksadımız istihdamı artırmak, işsizliği en az düzeylere çekmek, tıpkı vakitte iş gücüne iş gücüne iştiraki daha da artırmayı hedefliyoruz. Tüm bu siyasetlerimizin somut sonuçlarını da çalışma hayatında görebiliyoruz.
İşgücü Ahenk Programı
Evet. Alışılmış ki. Çok teşekkür ediyorum. Bizim de kamuoyuna açıklamaya gereksinim duyduğumuz yeni bir çalışma modelimiz. Bunu da yeni etkin iş gücü programı olarak uygulamaya başladık. Siz de tabir ettiniz bilhassa işsizlerin ve öz özel siyaset gerektiren kümeler örneğin bayanlar, engelliler, eski mahkumlar üzere kümelerin yanında gençlerin iş gücü piyasasına girmelerini kolaylaştırıcı çalışmalar yapıyoruz. Bu programın özünde de bu var. Programın özünde birebir vakitte eğitim vererek bu vatandaşlarımıza istihdama geçişlerini kolaylaştırıyoruz.
Artık çalışmayan, işsiz olan, atıl durumda bulunan vatandaşlarımızı iş dünyasına katmak, üretken hale getirmek bizim en kıymetli vazifelerimiz ortasında. Bunun yanında İUP olarak özetlediğimiz iş gücü ahenk programı kapsamında bu şahıslara bakın birinci 1 ayda haftada 5 gün 37,5 saat, sonrasında da haftada 3 gün 22,5 saat olacak biçimde bir program planladık. Burada günlük 7-7,5 saat için günlük 666 lira ödeyeceğiz İUP kontenjanına giren vatandaşlarımıza ve kısa vadeli sigorta kapsamına alıyoruz.
Doğal birinci uygulamaya başladığımızda bu sayı biraz düşük geldi. Vatandaşlarımızın birtakım reaksiyonlarıyla karşılaştık lakin artık burada yönetmelikte bir değişiklik yapıyoruz. Bu sayısı da haftada 3 gün çalışma kuralıyla kamu kurum ve kuruluşlarında çalışıyorlar bunlar. Tıpkı vakitte 3 gün burada çalıştıktan sonra özel dalda de diğer alanlarda da çalışabileceksiniz. Bu tıpkı vakitte inanılmaz derecede iş randımanını artıran bir program. Bu çerçevede bilhassa program devam ederken öteki bir yerde örneğin mesken bayanları, öğrenciler okuluna gidebilir, mesken bayanları işlerini yapabilirler. Fakat bizim amacımız bu özel siyaset gerektiren kümeleri istihdama katmak olacaktır.
“Hedef kümemizde öğrenciler ve konut bayanları var”
Bu çerçevede bu birtakım alanları belirliyoruz. Vatandaşlarımızın İUP’a başvuracak vatandaşlarımız için şu alanları ben size paylaştığımda vatandaşlarımız tahminen İUP’a katkıları daha fazla olacak, “Ben de çalışmak istiyorum.” diyeceklerdir tahminen. Bakın, yeşil dönüşümü destekleme programları kapsamında ağaçlandırma, geri dönüşümü destekleme faaliyetlerinde bulunabilecekler. Tıpkı vakitte toplumsal hizmetleri destekleme faaliyetlerinde, çocuk bakımında sorumluluklar alabileceklerdir. Engelli yaşlı hasta bakımına yönelik faaliyetlerin desteklenmesi sürecinde vazife alabileceklerdir.
Ziraî üretim uygulamaları ve hayvancılık faaliyetlerinin desteklenmesinde etkin roller üstlenebilecekler. Tarihi ve kültürel faaliyetlerin gerçekleştirmeleri aklınıza gelebilecek yani tüm kamu kurum ve kuruluşlarının icraat alanına gelen alanlarda da İUP kapsamında istihdam edebilecek edebildiğimiz bu vatandaşlarımız çalışabilecekler. Bilhassa amaç kümemizde öğrenciler ve mesken bayanları var.
O unsurda bağımlılıkla gayretle eğitimi var. Artık dedim ya eğitim odaklı bir program. Hakikaten yeni bir model, vizyon niteliğinde, ıslahat niteliğinde bir program. Biz bunun yaygınlaştırılmasını sağlayacağız. Bakın, iş arama marifetinin geliştirilmesi. Zira işsiz, çalışma motivasyonu yok ve çalışma hayatına hiç girmemiş, bu tecrübesi kazandırmaya uğraş ediyoruz.
Bilgisini, marifetini geliştireceğiz, çalışma alışkanlığı ve disiplinini kazandıracağız bu eğitimlerle. Örneğin iş ahlakı, motivasyon, gerilim idaresi, finansal okuryazarlıkla ilgili. Zira paranın idaresi o kadar değerli ki. Maaş alıyorsunuz, belirli bir oranda lakin bunu nasıl yöneteceksiniz? Bunun yanında iş sıhhati güvenliği eğitimi üzere bir kadro eğitimlerle biz vatandaşlarımızı, bilhassa şahıslar ortası bağlar, halkla ilgiler ve tesirli irtibat bahislerinde da İUP’a giren bu kursiyerlerimize bir ay boyunca bu eğitimi veriyoruz. Bu eğitimden sonra da çalışma hayatına ahengini sağlayacak formda artık çalışmaya başlıyorlar. Lakin dediğim üzere haftada 3 gün çalışırken, geri kalan vakitte da 4 gün özel kesimde ya da kendi işiniz, özel işiniz olabilir. Orada çalışabilirsiniz. Şunu bilhassa tabir etmek isterim ki, faal iş gücü politikalarımızdan ve programlarımızdan yararlanan vatandaşlarımız da İUP’tan faydalanabileceklerdir.
“Sosyal yardıma olan bağımlılığı da azaltmamız lazım”
Olağan burada toplumsal yardım konusu da çok değerli. Toplumsal yardıma olan bağımlılığı da azaltmamız lazım. Zira üretmek ve Türkiye iktisadını geliştirmek zorundayız. Toplumsal hizmet hocası olarak olağan bizim dersimizde bilhassa tabir ettiğimiz mevzu bu. Çok kolaydır balık vermek lakin insanların tüm ömürleri boyunca ayakta kalabilmelerini sağlayacak, ekonomik ve toplumsal, kültürel alanda yetişmelerini ve özünde olan potansiyellerinin ortaya çıkartılması işte burada biz devreye gireceğiz.
“İŞKUR hazır”
İş gücü piyasalarına girecek formda kolaylaştırıcı icraatlarımızı gerçekleştiriyoruz. Böylelikle bu yeni bir model ve ıslahat hareketimizle de aslında işsizliği azaltmış olacağız, atıl durumda olan, çalışmak isteyen ya da motivasyonu sıfıra gelmiş olan vatandaşlarımızı da iş dünyasıyla, üretimle, alın teriyle, para kazanmanın ne kadar değerli olduğunu göstermek açısından da iş gücü piyasalarını biz bu vatandaşlarımızı bekliyoruz.
İŞKUR hazır. Vilayet müdürlüklerine, hatta ona da gerek yok, İŞKUR web sayfamızdan bu programdan faydalanabilecekler. Üniversite öğrencileri için çok düzgün bir fırsat. Niye? Haftada 3 gün çalışacaklar. Nerede çalışacaklar? Kütüphanede çalışacaklar örneğin üniversitede. YÖK’e 50 bine yakın kontenjan tanıdık. Kâfi ki öğrencilerimiz gelsin burada spor salonlarında, kütüphanede, yemekhanede takviye versinler.
“Sosyal boyut da çok önemli”
En kıymetli husus şu, bireyleri, vatandaşlarımızı iş hayatına kattığımızda büyük bir tecrübeye sahip oluyorlar. En büyük eksikliğimiz de bu. İş hayatında bir yerden başlamamız gerekiyor. 10 ay müddetle uyguladığımız bir program. İş gücü piyasasına girmiş olacak, ilgileri görmüş olacak, etkileşimleri görecek. Hani ekonomik boyut değil ki kıymetli olan. Birebir vakitte toplumsal boyut da çok değerli.
Biz bu gençlerimizi, bayanları yetiştirmek ve iş gücü piyasasına hazırlamak zorundayız. Ki iş gücü piyasası daima değişim içerisinde. Şayet bu değişimlere ahenk sağlayacak biçimde biz vatandaşlarımızı yetiştiremezsek, bu noktada da önemli manada ileride problemlerle karşı karşıya kalırız. Dikkat edin, gelişmiş birçok ülkenin uygulamış olduğu siyasetler ortasında da bu yeni jenerasyon iş modelleri kelam konusu. Saat başı, part-time çalışma, uzaktan çalışmadan kelam ediyoruz. Bu hususta artık bir revizyona gereksinim var, ıslahata muhtaçlık vardı.
Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımızın teşrifleriyle bu programı açtık. Yaklaşık 1-1,5 ay oldu. Artık müracaatları alıyoruz ve bu müracaatların giderek arttığını görüyoruz. Bizim gayemiz burada daha evvelki programlarda ayırdığımız bütçeyle bir kişi çalışırken tıpkı bütçeyle 3 vatandaşımızı İUP kapsamında istihdam edebileceğiz inşallah.
Çalışma müsaadesi kriterleri güncellendi
Yakın vakitte yayınlanan ve yayınlanacak olan bir kriter güncellemesi kelam konusu. Bilhassa bu çalışmamızla hem ülkemizde çalışan yabancıları hem de çalışmak için ülkemize gelen yabancıları kapsayan ve onları ilgilendiren çalışma müsaadesi kıymetlendirme kriterlerini biz masaya yatırdık. Burada bunu bu yönetmeliğin daha da esnek hale getirilmesi, daha kolay uygulanabilir noktaya getirmemiz açısından da bizim için çok değerli bir başlangıç oldu. Zira Türkiye bu çalışma hayatı buluşmalarında patronlarımızın en değerli dertleri ortasında bu mevzu yer almaktaydı.
“Artık bu şartları daha da esnek hale getirdik”
Bu yönetmelik değişikliğinde bilhassa istihdam, fiyat ve mali yeterlilik üzere 3 boyutta güncellemeler ve ıslahat çalışmalarına girdik. Yabancıların kayıtlı çalışmalarının artırılması gayesiyle, çalışma münasebetlerine ait bir ıslahat taslağı hazırladık. Örneğin mevcut durumda ülkemizde çalışan her bir yabancı için 5 Türk vatandaşı istihdamı kuralı kelam konusuydu. Bunu daha kolaylaştırıcı hale getirdik. Yani artık bu şartları daha da esnek hale getirdik. Zira üretimde bulunsun beşerler, bu istikamette de çalışmalarımızı devam ettiriyoruz.
Bu revizyon aracılığıyla bilhassa bilişim, turizm, sıhhat, sıhhat turizmi, konutta bakım, konut hizmetleri üzere ve ileri teknoloji gerektiren alanlarda ve kesimlerde bu yabancıların çalışma müsaadelerinin kolaylaştırılmasını sağlıyoruz. Zira bunun yanında bilhassa kamu kurumlarında çalışan çok nitelikli ve stratejik projelerde vazife yapan yabancı yatırımcılar ve teşebbüsçüler ve çalışanlar da kelam konusu. Bunun bu muhtaçlığı karşılamak emeliyle da bu türlü bir değişiklik gerçekleştirdik.
“Yabancı yatırımcıları ve teşebbüsleri ülkemize çekmiş oluyoruz”
Bilhassa şunun altını çizmek isterim. Bizim burada milletlerarası iş gücü siyasetimizin temelinde bilhassa iş gücü gereksinimimizi öncelikle yerli iş gücümüzden karşılanmasını hedefliyoruz. Yani vatandaşlarımızdan karşılanmasını dilek ediyoruz. Fakat sizler de haberlerinizde sık sık gündeme getiriyorsunuz. İşte patronlarımız bölüm temsilcileri çalışacak işçi bulamıyorum. Tarımda, endüstride, imalat bölümünde, bu çok kıymetli bir eksiklik. Lakin biz bir yanda istihdamı artırırken, bir yanda iş gücüne iştiraki artırırken, çalışacak insan bulamadığımız takdirde kesim önemli manada düşüncelerle karşı karşıya kalıyor.
Çok kıymetli projeleri hayata geçirdik. Yaklaşık bir ay evvel Sanayi ve Teknoloji Bakanımızla Türkiye Tek Vize programını hayata geçirdik. Burada da bilhassa ülkemize start-up teşebbüsü kurmak isteyen girişimcilere, yabancılara hızlandırılmış ve istisnai metoda tabi çalışma müsaade süreçlerini sunuyoruz ve birinci müracaatta da 3 yıla kadar çalışma müsaadesi tanıyacağız. Böylelikle yabancı yatırımcıları ve teşebbüsleri ülkemize çekmiş oluyoruz.
Bürokrasiyi azaltmak lazım. Biz de bunu yapıyoruz ve bu tarafta de idari bir süreç izleyeceğiz inşallah. Türkiye tek vize programıyla birlikte bir yanda yeni teşebbüsleri ve yeni yetenekleri ülkemize kazandırıyoruz lakin bununla da yetinmiyoruz. Bu yeteneklerden yerli iş gücümüzün faydalanmasına yönelik eğitimlerle ve öbür çalışma alanlarımızla inovasyon ekosistemizi destekliyoruz. Zira yabancı iş gücü geliyor, teşebbüsçü geliyor lakin bunun yanında yatırımlarda bulunurken, bizim ekosistemimiz, inovasyon ekosistemizi güçlendiriyoruz. Onlardan faydalanıyoruz.
“Hedefimiz yabancıların kayıt dışı çalışmalarını engellemek”
Artık Uluslararası İş Gücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği yakında gündeme gelecek. Müsaade ederseniz bu mevzuda yaptığınız çalışmalar hakkında da hem sizlere hem de kamuoyuna bilgi vermek isterim. Bu yönetmelik değişikliği halihazırda ülkemizde bulunan yabancıların iş gücü piyasasına erişimi ile ilgilidir. Mayıs ayında Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz başkanlığında Dolmabahçe’de Maliye Bakanımız, İçişleri Bakanımız ve benim katıldığım toplantı sonrasında aşikâr bir noktaya getirdik. Gayemiz burada kayıt dışı yabancıların kayıt dışı çalışmalarını engellemek.
Bu çerçevede biz burada bilhassa süreksiz müdafaa sağlanan ve insani ikamet müsaadesi sahibi yabancıları çalışma müsaadesi muafiyeti kapsamına alıyoruz. Bunlardan rastgele bir çalışma müsaadesi olmayacak. Rahatlıkla çalışabilecekler. Alışılmış İçişleri Bakanlığımız tarafından bize bildirilecek listeler zira güvenlik çok değerli, biliyorsunuz. Çalışma müsaadesi muafiyet bilgi formu düzenleyerek yabancıların kayıtlı bir formda istihdamda yer almalarına katkı sağlamış olacağız. Bu noktada Sayın İçişleri Bakanımıza ve takımına de ben huzurlarınızda teşekkür etmek istiyorum.
“Bu bizim için sahiden çok değerli bir mücadele”
Birebir vakitte şayet biz bu yabancıların kayıt dışı istihdamını desteklersek, önemli manada problemlerle karşı karşıya kalırız. Bir, adaletsizliğe yol açmış oluruz. Zira bir yanda hem haksız rekabet ortaya çıkar çıkarıyoruz zira kayıt dışı çalışıyor. Birebir vakitte çalışan yabancıların da toplumsal güvenlik hakkını bir kenara itmiş oluyoruz ki çok kıymetli bir risk de bu. Bunu bilhassa gözeterek çalışsın ancak kayıt dışı çalışmasın. Kayıt altına alalım, ülkemizin iktisadını katkı vermesi için vergi versin, SGK primini ödesin, sonrasında da toplumsal güvenlik hakkı, sonrasında emeklilik hakkı olacaksa da bu hakka kavuşsun diyoruz. Bu bizim için nitekim çok kıymetli bir gayret.
“Kayıt dışılığı, esasen bakanlığımızın çok ehemmiyet verdiği bahisler arasında”
Ülkemizde bulunan yabancıların bir kısmı için bu düzenlemeyi gerçekleştiriyoruz. Hani burada yabancıların kayıt dışı çalışmalarını azaltmaya yönelik aslında temelinde baktığımızda, birebir vakitte yabancıların da toplumsal yardıma olan bağımlılığın azaltılması sürecine de bir takviye vermiş olacağız. Biraz evvel söylemek istediğim şu, üniversal emekçi hakları ve çalışma hayatında insani standart açısı açısından da çok kıymetli. Kayıt dışılığı, esasen bakanlığımızın çok değer verdiği mevzular ortasında. Bunun yanında bahsettiğim bu yönetmelik değişikliği ile birlikte ülkemize gelen yabancı basın mensupları, profesyonel atletler, tıp operatörü temsilcileri, ülkemize kıymetli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri kamu kurumları tarafından bize bildirilen yabancılar için çalışma müsaadesi muafiyetleri ve prosedürlerini uyguluyoruz.
Şurası da çok değerli. Bilhassa ülkemizin strateji kalkınmasında ve sürdürülebilir kalkınmada kıymetli bir dayanak veren petrol ve doğalgaz arama ve çıkarma işinde, uçak ve gemi inşası, afetlerle çaba, ülkemizin tanıtımı, ülkemize sinema, belgesel çekimi üzere durumlarda milletlerarası sanatkarlara ve nitelikli yabancılara daha evvelce biz 6 ay bir muafiyet tanıyorduk çalışma müsaadesi noktasında. Bu yönetmelik değişikliği ile birlikte bu süreyi 3 yıla kadar çıkarabilmeyi hedefliyoruz. Bence bu da çok değerli.
“Yabancı çalışanlar yerli iş gücünü direkt da etkilememektedir”
Yabancılar, yabancı çalışanlar yerli iş gücünü direkt da etkilememektedir. Doldurmadığımız alanlarda tamamlayıcı bir role sahiptir yabancı iş gücü. Bilhassa bunun altını çizmek isterim. Yoksa vatandaşlarımız içerisinde çalışmak, istihdama girmek isteyen, üretimde katılmak isteyen vatandaşlarımız için de asla bir risk oluşturmamaktadır.
Biraz evvel giriş de söyledim, Almanya, Hollanda, Belçika üzere ülkelerde doğum oranının neredeyse sıfıra, eksiye düştüğü alanlarda durumlarda, iş gücünü nasıl karşılayacak bu ülkeler? Yabancı iş gücünü kullanarak aslında Almanya büyümesini gerçekleştiriyor. Ancak nitelikli iş gücünü seçip istihdama yönlendiriyor.
Böylelikle toplumsal güvenlik sistemi için gerekli olan primlerin toplanması, sonrasında emekli olacakların da emekli aylıklarının ödenmesi noktasında çok büyük gelir elde etmiş oluyor. Yani yabancı iş gücünü kullanın. Ben de katıldığım ve ziyaret ettiğim birçok ülkede, en son Belçika’da bakıyorsunuz Nijeryalı vatandaşların hizmet bölümünde çalıştığını görüyoruz.
Birçok ülkede bu cins örnekler var. Lakin bizim maksadımız natürel ki bilhassa meskende bakım hizmetleri ve kritik alanlarda stratejik alanlarda bilhassa akraba topluluklarımıza, yani bizim kültürümüze, geleneklerimize yakın olan ülkelerden biz bu vatandaşlarımızı yabancı iş gücünü karşılamayı da hedefliyoruz. Özbekistan, Kırgızistan, Azerbaycan ve öbür bize yakın olan ülkelerden biz bunu sağlamaya çaba edeceğiz.
“Dünyada artık göç durdurulamayan bir noktaya geliyor”
Bunun yanında da Memleketler arası İş Gücü Danışma Kurulu zira bilimsel çalışmalar da bizim için çok değerli. Dünyada artık göç durdurulamayan bir noktaya geliyor. İşte savaşlar, çatışmalar sizler de görüyorsunuz, ekranlarda gece gündüz bizlerle paylaşıyorsunuz. Yeni göç dalgaları, yani çok önemli toplumsal meseleler ortasında yer alacak yalnızca ülkemizle ilgili, tüm dünyada inanılmaz bir mobilite var.
Beşerler çatışmalardan, işte iklim değişikliğinden, Allah korusun ileride bunlarla da karşılaşacağız. İklim değişikliğinin yarattığı badirelerden göç ediyorlar daha yaşanabilir yerlere ulaşma noktasında. Biz bu noktada da attığımız her adımı da ülkemizin çıkarları doğrultusunda attığımızı bilhassa vurgulamak istiyorum.
Son olarak sığınmacılar konusu. Biz bu yönetmelik ve kanun değişikliğini gündeme getirdiğimizde kesinlikle tenkitler olacaktır. Fakat sığınmacılar konusu, Türkiye’de maalesef en sık çarpıtılan ve istismar edilen bir mevzu niteliğinde. Kamuoyunda da yanlış bilgi ve dokümanlar gerçekmiş üzere yayılmakta ve ne yazık ki halkımız da kasıtlı olarak yanıltılmaktadır. Bu, bununla daima birlikte gayret etmemiz gerekiyor. Bilhassa yabancılarla ilgili komplo teorileri üreten, halkımızı yanıltan ve bunlardan siyasi menfaat sağlayan bireyler, kümeler, siyasi partiler olabilir. Ben size ayrıyeten teşekkür ediyorum. Bu Memleketler arası İş Gücü yönetmeliğimiz ve yasa değişikliğini sizinle ekranda kamuoyuyla vatandaşlarımızla paylaşma fırsatımız oldu. Hakikat bilgileri bakanlığımızdan almalarını bilhassa istiyorum.
Toplumsal medyada gerçek dışı mevzular gündeme gelebilir. Asla dikkate almamalarını bilhassa rica ediyorum. Zira çok kolay toplumsal medyada ve her alanda aslında istismar edilebilecek bir mevzu. Ben teşekkür ediyorum tekrar size bu doğruları halkımızla paylaşma fırsatı verdiğiniz için.
Minimum ücret
Aslında minimum fiyat süreci erken başlamış oldu. Kamuoyunun gündemine getirmiş olduk lakin biz Sayın Cumhurbaşkanımızın sıklıkla ifade ettiği üzere vatandaşlarımızın hayat standartlarını yükseltmeyi hedefleyen siyasetler uyguluyoruz. Burada süreksiz refah sağlamak yerine refahı kalıcı kılacak siyasetleri ve stratejileri hayata aktarıyoruz. Bu doğrultuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Elbette minimum fiyat çalışanlarımızın refah seviyesini belirleyen en az fiyatı tabir etmekte. Bu çok kıymetli. Lakin taban fiyatta sizin de bildiğiniz üzere hükümet olarak tek başımıza karar verdiğimiz bir bahis değil. Minimum Fiyat Tespit Komitemiz toplanmakta. Artık aralık ayının başında inşallah personel, patron temsilcileriyle birlikte bir süreci başlatacağız.
Taban Fiyat Tespit Komitemiz emekçi temsilcilerinden, patron temsilcilerinden, hükümet temsilcilerinden oluşan bu komite bir ortaya gelecek. Bir ortaya geldiği vakit da bu taban fiyat tespit kurulu bilhassa ülkemizin ekonomik şartlarını, makro seviyede uygulanan siyasetleri, enflasyon oranlarını ve kapsamlı bir halde iş gücünün taleplerini, gereksinimlerini karşılayacak oranı ne olacağı konusunda daima birlikte istişarede bulunarak bizim gündemimize getiriyorlar.
Biz de hükümet olarak süreci adil, şeffaf bir biçimde yönetiyoruz. En son kararı dediğim üzere Taban Fiyat Tespit Komitesi bize belirledikten sonra azamî yarar, tüm tarafların, emekçimizin, patronumuzun de azamî faydayı elde edecek noktada taban fiyatı tespit etmeyi hedefliyoruz.
“Asgari fiyatı gerçek olarak 4 katına nominal olarak da 90 katına çıkardık”
2002’de iktidara geldiğimizden bu yana da minimum fiyatı gerçek olarak 4 katına nominal olarak da 90 katına çıkardık. Tıpkı vakitte biliyorsunuz minimum fiyatla ilgili takviye veriyoruz. Onu da 700 liraya çıkardık. Bu sayı da çok kıymetli. İnşallah önümüzdeki periyotta de aralık ayı başında tüm toplumsal paydaşlarımızla bir ortaya gelerek sendikalarımızla, bir ortaya gelerek, tekrar söz ettiğiniz üzere Sayın Cumhurbaşkanımızın söz ettiği üzere vatandaşımızı enflasyona ezdirmeme prensibi bizim için kıymetli. Bunun yanında hayat düzeylerinin yükseltilmesi ve korunması noktasında da bir taban fiyat elbette belirlenecektir.
Ancak buradan sizin aracılığıyla da daha süreç başlamadan aralık ayında tekrar esnaf, kimi marketlerde fiyatları, etiketlerin değiştirilebileceği mevzularını sık sık siz de haber yapıyorsunuz. Bu mevzuda bilhassa istirham ediyorum. Minimum fiyatı biz satın alma gücünü geliştirmek için veriyoruz. Orada gerçekleşen fiyat artışları da hem piyasayı hem de vatandaşlarımızın satın alma gücünü olumsuz tarafta etkileyebilecektir. Bu yollara gidilmemesini de vatandaşlarımızdan rica ediyoruz. Zati bu bahiste Ticaret Bakanlığımız gerekli tasarruflarda bulunabilir. Lakin bizim maksadımız, azamî faydayı elde etmek, personel patron kesiti tarafından belirlenecek olan bu minimum fiyatı de inşallah Aralık ayında süreci başlatacağız ve sonunda da kamuoyuyla paylaşıp 2025 yılında geçerli olacak minimum fiyatı de kamuoyuyla inşallah sizlerin aracılığıyla da paylaşmış olacağız.