Cibuti’de Türkiye-Afrika Paydaşlığı Üçüncü Bakanlar Gözden Geçirme Konferansı’na katılan Bakan Fidan, Yeni Şafak Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Likoğlu’nun sorularını cevapladı. Suriye ile normalleşmeden İsrail’in Gazze’deki katliamlarına kadar birçok hususta değerlendirmeler yapan Fidan, Türkiye-Afrika münasebetlerinin giderek geliştiğini vurguladı.
BİZİM ÖZGÜN SİYASETİMİZ VAR
“Biz Afrika siyasetimizi, diğer ülkelerle rekabet ilgisine nazaran belirlemiyoruz” diye konuşan Fidan, şunları söyledi: “Bizim kendi özgün siyasetimiz var. Afrika ülkelerinin birden fazla bağımsızlıklarını, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra elde etti. Post-kolonyal devir sonrasında toparlanmaları elbette vakit aldı. Biz şu anda, Afrika’da en yaygın büyükelçilik ağı olan birkaç ülkeden biriyiz.”
İSTİHBARAT İŞ BİRLİĞİMİZ GÜÇLENİYOR
“Kurumlarımız üzerinden gerçekleştirdiğimiz kalkınma yardımları, eğitim, savunma iş birliklerimiz, elçilik sayılarımızın artması ticaretimizi ve milletlerarası dayanışmamızı da arttırdı. Bilhassa son yıllarda biz, terörle gayret deneyimimizi de onlarla paylaşıyoruz. Savunma ve istihbarat iş birliklerimiz güçleniyor. Güvenliğin olduğu yerde istikrar da oluyor.
Afrika ülkeleri, Türkiye ile dayanışma kelam konusu olduğunda çabucak mobilize oluyorlar. Örneğin Komor Adaları, küçük bir ülke olmasına karşın, 6 Şubattaki sarsıntıların akabinde çabucak ülkemize 500 bin dolar gönderdi.”
OKULLAR MAARİF’E DEVREDİLDİ
“Afrika ülkeleri, Filistin sorununda de hassaslar. FETÖ ile gayrette de kıtada kıymetli aralık aldık. Birkaç ülke hariç okulların tümü Maarif Vakfı’na devredildi. Türk şirketleri, Afrika genelinde bugüne kadar bin 800 projede 85 milyar dolarlık iş aldılar. Altyapı, konut üzere işler artık güç, madencilik, liman işletmeciliği üzere daha ileri daha verimli boyuta taşındı. Türk bankaları şubeler açıyor. Bundan sonra daha süratli ilerleyecek.”
Terör örgütünden Suriyeliler rahatsız
Suriye’de istikrarın, yalnızca ülkemizin ulusal güvenliği açısından değil bu ülkenin toprak bütünlüğü açısından da kıymetli olduğunu kaydeden Fidan, şöyle konuştu: “Bizler yıllarca Suriye’den ülkemize direkt gelen tehdidi bertaraf etmek için Suriye topraklarındaki örgüt ögelerine yönelik operasyon düzenledik. Suriye Rejimi ile normalleşmede de terörle çaba de öncelikli konularımızdandır. Suriye’de toplumsal barışın bozulması, terör örgütünün yer kazanmasını kolaylaştırdı. Bundan tüm Suriyeliler rahatsız. Suriye’de rejim ile muhalefet ortasında uzlaşının sağlanması, toplumsal barış ve istikrarı getirecek, ülkenin yine ayağa kalkmasını ve toparlanmasını sağlayacaktır.”
AB’de olsaydık Brexit olmazdı
Avrupa Birliği’ne (AB) üyelikle ilgili uzaklık alınmasının güç olduğunu vurgulayan Fidan, “Bu onların kendi iç bağlantıları ile ilgili, bizimle değil. Türkiye iktisadıyla, siyasetiyle, demokrasisiyle güçlenmesini sürdürdükçe vize ve ticaret üzere hususlarda badire olacağını sanmıyorum. AB içerisinde bölgesel iş birliğinde daha fazla konuşalım yaklaşımı hakim” dedi. Avrupa’nın Ukrayna için çok büyük maliyetler ödediğini söz eden Fidan, “ABD seçimlerinden çıkacak sonuca nazaran, maliyetleri daha da artabilir. İkinci bir zorlukları daha var; Avrupa devletleri tek başlarına silahlı güçlerini arttırma yarışına girerse, bu da diğer bir sorun. Türkiye AB üyesi olsaydı, Brexit olmazdı, İngiltere ayrılmazdı. AB, güvenlik açısından da bir çekim merkezi olabilirdi” dedi.
Petrol sınırı tekrar işleyebilir
Kerkük-Yumurtalık Boru Sınırı’nın tekrar açılacağını umduğunu belirten Fidan “Irak Başbakanı Sayın Sudani’nin İstanbul ziyaretinde, bu hususta Erbil idaresi ile uzlaşma olduğu izlenimi edindim. Şayet anlaşırlarsa petrol çizgisi yine işlemeye başlar” dedi.
UZLAŞMA İÇİN TAKVİYE VERİYORUZ
Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki muahedeyi bölgedeki istikrar ve barış için çok değerli gördüklerini tabir eden Fidan, “Bu uzlaşının sağlanması için elimizden gelen dayanağı veriyoruz. Tarafların mutabakata yaklaştığını görmekten mutluyuz. Hudut konusunda son varılan mutabakat bu ilerlemenin hoş bir örneği. Azerbaycan-Ermenistan ortasında mutabakatın imzalanması ardından Türkiye- Ermenistan bağları de normalleşecektir” diye konuştu.
F16’DA PROBLEMLER AŞILDI
F16 modernizasyonu ve Eurofighter alımına da değinen Fidan, “F16 konusunda siyasi sorun aşıldı, gerekli müsaadeler alındı, Kongre süreci gerçekleştirildi. Artık ise teknik çalışmalar sürüyor. Sonuç itibariyle Türkiye’nin son alım talebinin üzerinden 4 yıl geçti, koşulların güncellenmesi lazım. Teknik özellikler, fiyat, teslimat vakti üzere. Ulusal Savunma Bakanlığımız artık bunların üzerinde çalışıyor. Rastgele bir mani yok. Eurofighter savaş uçakları konusunda da ilerleme sağlandı. Teknik görüşmelerin başlamış olmasını bu türlü yorumlamak lazım” tabirlerini kullandı.
EGE BARIŞ DENİZİ OLSUN
Yunanistan’la ilgilerle ilgili olarak da Fidan, “Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu vizyonda; Yunanistan’la var olan konularımızda kazan kazan unsuruna nazaran tahlil arayalım prensibimiz var. Var olan meseleleri nitelikli olarak tartışıyor, son olarak çözebilecek ve her iki tarafın da çıkarlarına uygun olacak halde sonuçlandırmayı hedefliyoruz. Ege’yi barış denizine dönüştürelim diyoruz” vurgusu yaptı.
Filistinli kümeler birlik için çalışıyor
İsrail’in katliamları ve Gazze’deki son durum hakkında konuşan Fidan, “Filistin’de El-Fetih ile de Hamas ile de temas halindeyiz. Yahya Sinvar’ın şehadetinin akabinde İstanbul’da Hamas’ın Siyasi Ofisi’nden yetkililer ile bir ortaya geldik” dedi. Bu görüşmede Hamas’ın dört hususa dikkat çektiğini kaydeden Fidan, bu hususları şöyle sıraladı: “Birincisi, Kuzey Gazze’de çok önemli bir insani kriz var, besin, su ve öteki insani muhtaçlıklar karşılanamıyor. Beşerler açlık ve hastalıklarla boğuşuyorlar. İkincisi, bu süreçte Filistinli kümeler ortasında birlik çalışmaları da devam ediyor.”
GAZZE’NİN İDARESİNİ KONUŞUYORLAR
“Üçüncüsü, akınlar sona erdiğinde Gazze’de nasıl bir idare olacağı konusu da şimdiden iki taraf ortasında konuşulmaya başlanmış durumda. Son olarak ise ateşkes müzakereleri ile ilgili husus. Hamas, bu konuda ABD’nin Temmuz’da sunduğu tekliflere bağlı. Sorun, İsrail tarafının ateşkese yanaşmamasından, bilakis her seferinde yeni koşullar getirmesinden kaynaklanıyor.”
NETANYAHU BİLDİĞİNİ OKUYOR!
Netanyahu’nun durmaya niyetli görünmediğini de kelamlarına ekleyen Fidan, “Askeri, ekonomik ya da siyasi açıdan rastgele bir bedel ödemek durumunda kalmadığı için bildiğini okumaya devam ediyor. İsrail-İran ortasındaki tansiyon hala had safhada. Netanyahu, fırsat bulursa İran’ın nükleer altyapısını amaç almaya da kalkışabilir” sözlerini kullandı.
ABD Suriye ve Irak’tan çekilebilir
ABD’nin Irak ve Suriye’deki varlığıyla ilgili olarak Fidan, “ABD seçimden sonra Irak ve Suriye’den çekilmeyi masaya yatırabilir. İran’ın tesir alanında askeri varlık bulundurmayı istemiyorlar. ABD birlikleri orada bulundukları sürece, taarruza açık vaziyetteler. Amerikalılar, Irak’ta 2025’te Merkezi Irak İdaresi bölgesinden, 2026’da ise Kürt bölgesinden çıkmayı tartışıyorlar. DEAŞ’la Çaba Milletlerarası Koalisyonu’nun (DMUK) varlığının da tartışıldığı bir dönemdeyiz. BM Genel Kurulu ardından Washington’daki DMUK Tepesi’nde DMUK’un geleceği, misyon dağılımı ve evrileceği rol ele alındı. Vazife alanı Afrika’ya kaydırılmak isteniyor” değerlendirmesi yaptı. ABD seçimlerine de değinen Fidan, “Sonucu tüm dünya merak ediyor. Türkiye açısından sonucun dış siyasetimizde önemli değişikliğe yol açacağını düşünmüyorum. Kim seçilirse seçilsin biz çalışmalarımızı birebir biçimde devam ettireceğiz” dedi.