Filyos Limanı ve doğalgaz üretim alanında kimi gazetecilerle bir ortaya gelen ve İktisat’tan Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtlayan Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, doğalgaz keşif ve üretim faaliyetlerinin memleketler arası standardı bulunduğunu hatırlatarak, “bunu bu türlü yapmadığımız takdirde buradaki işin büyüklüğü, başarısı bir biçimde gölgeleniyor.” Dedi.
“Keşifleri EXXON Taşınabilir üzere açıklıyoruz.”
Alparslan Bayraktar, şunları söyledi:
“21 Ağustos 2020 tarihindeki gaz keşfi açıklamasına baktım. Gidin EXXON Mobil’in dünyanın rastgele bir yerinde bir keşif yaptığı zamanki açıklama metnine bakın. Hayli benzerlikler taşır. Zira bu işin memleketler arası bir standardı var. Onun gereği neyse bunu yapıyoruz. Bunu yapmadığımız takdirde buradaki işin büyüklüğü, başarısı bir biçimde gölgeleniyor. Bugün Türkiye’de hala beşerler var. Gazın geldiğine inanmıyor. Rusya’nın boru çizgisi var. TürkAkım Boru Sınırı, ‘efendim oradan buraya bu gaz geliyor’ dendi. Gabar’la ilgili de benzeri şeyler duyuyoruz bu ortada. Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru sınırından petrolün geldiği filan üzere şeyler anlatılıyor. Münasebetiyle bu işi buradaki emeği, buradaki bu genç mühendislerimizin deneyimli insanların epey vakit yani burada çok muazzam bir emek var. Çok büyük bir yatırım var. Hasebiyle bunları bir manada küçültecek, bunları bir manada magazin konusu, alay konusu yapacak bir şey olmasın dedik. Yani biz münasebetiyle işimizi bu titizlikle yapalım. Anonsumuzu da bu türlü yapalım. Ondan sonraki amaçları de bu çerçevede oluşturalım. Bu türlü başlamış bir çalışma bu.”
Bayraktar, “Türkiye’de şöyle bir tartışma var daima. Efendim ne vakit bir seçim olsa işte yeni bir petrol bulunur, gaz bulunur. Bunu bitirmemiz lazım.” dedi.
Bakandan Zonguldaklılara “Müjde işini bırakalım”
Zonguldak’ta katıldığı İl danışma kurulu toplantısından sonra gazetecilerle buluşan Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar buradaki izlenimlerini şöyle anlattı:
“İl istişare konseyinde dediler ki ‘yeni müjdemiz var mı Sayın Bakanım?’ Yok. Yeni müjde filan yok. Hasebiyle bir müjde şeyinden işi çıkaralım. Müjde ne vakit olur? Müjde sismik çalışmanız biter. Onun tahlili yapılır. Ondan sonra orada sondaj yaparsınız. O sondajda testler yaparsınız. O testlerin sonucu da size bir şey söyler. Ve dersiniz ki evet kardeşim bu artık milletlerarası standartta bir keşiftir. Anons edilebilir. Keşif olur. Ekonomik olarak onu üretmek fizibil gelmeyebilir. Bu da olabilir dedim.”
Filyos limanı ihracata ve ticarete açılacak mı?
Zonguldak ve Bartın’daki sanayi tesislerinin, ihracat ve ticaret kısmının Filyos limanının bir kısmının kendilerine açılması talepleri Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı ile Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı tarafından bedellendiriliyor. Bakan Bayraktar EKONOMİ’nin sorusu üzerine limanın ticarete açılması konusuna sıcak baktığını açıkladı. Bayraktar, “Filyos limanında çok büyük bir kapasite var. Limanın bir kısmının ticarete açılması düşünülebilir. Bu bahiste Ulaştırma Bakanlığı’nın yaklaşımı değerli. Görüşmelerimiz sürüyor” dedi.
Doğalgaz üretimi 5 yıl sonra günlük 60 milyon tona çıkacak
Bakan Bayraktar, Batı Karadeniz doğalgaz alanı ile ilgili aktüel üretim bilgilerini ve amaçları de paylaştı. TPAO’nun şimdiki petrol ve doğalgaz üretim bilgilerini üretim cep telefonundaki uygulamadan nasıl takip ettiğini gazetecilere gösteren Bayraktar şu bilgileri verdi:
“Şu an açıkladığımız 710 milyar metreküp gazımız var. Benim duruşum şu, biz neyse onu sizlere, kamuoyunun sizler aracılığıyla kamuoyuna gerçek bilgilendirelim. -Günlük 6 milyon metreküpü aştık bugün itibariyle. Biliyorsunuz 5.5 milyondaydı. 6 milyon metreküp de yaklaşık 2 milyon 650 bin hanenin gaz muhtaçlığının buradan karşılanması demek. Artık yakın amaç 9.5-10’ları 2025’in birinci çeyrekte görebilmek. Gelinen noktada önümüzdeki 5 yıl içinde 60 milyon metreküp günlük üretime ulaşma maksadımız var. 60 milyon metreküp çarpı 365 beş ne eder? Yıllık 20 milyar metreküp civarında bir şey olur. Yani şunu söyleyelim kabaca Türkiye’nin aşağı üst konutta kullandığı gaz buradan karşılanabilir diyebiliriz. Bugün Türkiye’nin 22 milyar metreküpe yakın hane halkında tüketimi var, doğal gaz tüketimi var. 18 milyar metreküp aşağı üst endüstride tüketimimiz var, 12-13 milyar metreküpte doğal gaz santrallerinde elektrik üretimi için tüketimimiz var. Hasebiyle hani bunlar yıllara nazaran artar, azalır, eksilir, iktisat büyür biraz daha muhtaçlığımız artabilir. Fakat aşağı üst çerçeve bu. Bu açıdan 60 milyon metreküp bence muazzam bir amaç ve büyük bir sayı.”
Yüzer üretim platformu (FPU) Filyos yolunda
Bakan Bayraktar, 2026 yılından itibaren faaliyete geçecek yüzer üretim platformu ile ilgili şu bilgiyi verdi:
“Yüzer üretim platformu (FPU) şu anda Ümit Burnuna yaklaştı. Madagaskar civarında orayı dolaşacak Cebelitarık Akdeniz’e girecek ve birinci etapta İçtaş Çanakkale’deki limanda bir kadro süreçlerin yapılması lazım. Sonra buraya gelecek. Tahminen bir yıla yakın burada aktivasyon süreci var. 2026’ın ortasında alana götüreceğiz. 20 yıl boyunca kalacağı lokasyonuna onu inşallah göndereceğiz. Ve 10 milyon metreküp de ek oradan gaz gelecek. Hasebiyle 10 orda üretilecek BOTAŞ’a gönderilecek. 10 milyon metreküpte esasen biz 2025’in birinci çeyreğinde bu sayıya ulaştığımızda. Şöyle söyleyeyim 2026, biz üçüncü çeyreğe geldiğimizde bu alandan günlük 20 milyon metreküp gaz üretmiş olacağız. Gayemiz budur.”
Merak edilen soru: 4 gemiden 3’ü neden Filyos limanında?
Bayraktar’ın verdiği bilgiye nazaran Türkiye’nin farklı fonksiyonlara sahip 4 büyük gemisinden 3’ü Filyos limanında bulunuyor. Yavuz gemisi ise sondaj faaliyetini sürdürüyor. Limanda bulunan 30 dolayındaki küçük gemiler de alandaki lojistik ve başka hizmetlere katkı sağlıyor. Limandaki 3 büyük geminin durumu şöyle:
Abdülhamid Han Sondaj Gemisi: 2024’de katılan gemi Mammoet PT50 vinç konseyimi, kule dikimi, kule ekipmanlarının montajı ve üretici firma tarafından yapılan testler ve devreye alma süreçlerinin akabinde Sakarya Gaz Alanı’nda sondaj operasyonlarına başlayacak.
Fatih Sondaj Gemisi: 5 Ağustos 2024 tarihinde Filyos Limanı’nda bakıma alındı. Bakım sürecinde, sondaj ekipmanlarının gerekli bakım ve kontrolleri, Sualtı Kuyubaşı Emniyet Sistemi’nin planlı bakım ve testleri, itici pervanelerin değiştirilmesi ve klas sörveylerinin gerçekleştirilmesi planlanıyor. 10 yıllık Bakım ve sörvey süreçlerinin tamamlanmasıyla geminin yeni kuyudaki sondaj misyonuna devam etmesi öngörülüyor.
Kanuni Sondaj Gemisi: 5 Ağustos itibariyle Türkali-20 kuyusu alt tamamlama operasyonlarını başarılı bir formda tamamlayarak, kuyular ortası periyodik bakım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere Filyos Limanı’na geldi. Filyos Limanı’nda kuyular ortası sistemli, önleyici ve düzeltici bakım faaliyetleri yapılarak geminin bir sonraki kuyu lokasyonu için hazır hale getirilmesi amaçlanıyor.
Akkuyu nükleer santralı ne vakit üretime geçecek?
Bakan Bayraktar Akkuyu nükleer santralı ne vakit üretime geçecek, 29 Ekim’de açılacağı söyeniyor? Sorumuza şu karşılığı verdi:
“29 Ekim hoş olmaz mı? Cumhuriyetimizin işte yüz birinci yılı nükleer üzere bu türlü yani Türkiye’nin yetmiş yıllık düşü. Lakin Akkuyu’nun karşı karşıya olduğu sınamalar ve zorluklar farklı. Cumhurbaşkanımız açıkladı. Akkuyu’da bilhassa Almanya’da bekleyen ekipmanlar var. Bunlar olmazsa sistem, nükleer santral devreye alınmaz mı? Alınır. Zira hani bir tek bunu Siemens üretmiyor. Lakin ikame edilmesi biraz vakit alır. Hasebiyle şu anda o yola gerçek gidiyoruz yani. Hasebiyle bu biraz maksat tarihlerimizi öteleyebilir.”
Türkiye yeşil dönüşümün neresinde?
Türkiye’nim değerli fosil kaynaklı enejri merkezinde Bakan Bayraktar’a güneş ve rüzgar gücündeki durumumuzu da sorduk. Bayraktar’ın bu mevzuda verdiği bilgiler şöyle:
“Dünyadaki üzere Türkiye’nin de bir kıssası var. Cumhurbaşkanımız 2053’deTürkiye karbon nötr bir iktisat olacak diyor. Yani yalnızca güçten bahsetmiyor. Yani tüm iktisattan bahsediyor. Ulaştırmayı da büyük bir dönüşüme, tarımı, endüstriyi, binaları muazzam bir dönüşüm var. Türkiye’nin varlıklı olduğu kaynakları devreye alması lazım. Münasebetiyle rüzgar, güneş ne varsa, jeotermal hepsini kesinlikle biz iktisada kazandırmamız lazım. O tarafta bayağı hızlanarak devam ediyoruz. Bugün güneş artı rüzgarda 29 bin megavata geldik. Şu anda yatırımcının elinde bekleyen olan 80 bin megavatlık muazzam bir kapasite var. Yani biz bunu yarısını önümüzdeki beş yıl devreye alsak her yıl sekiz bin megavat eder. Yani Avrupa’daki bir ülkenin mevcut kurulu gücü kadar biz her yıl güneş artı rüzgar yapmış oluruz.”
Türkiye’nin Akdeniz’deki sondaj noktaları haritası
Bakan Bayraktar, Türkiye’nin Kıbrıs’ın güneyi dahil olmak üzere Akdeniz’de sondaj yaptığı 9 noktayı harita üzerinde şöyle gösterdi:
