Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait yıllık GSYH bilgilerini açıkladı.
Buna nazaran, yıllık bilgilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), zincirlenmiş hacim endeksiyle 2023 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 5,1 arttı.
Üretim sistemine nazaran cari fiyatlarla GSYH, 2023 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 76,8 artarak 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL oldu. Gayrisafi yurt içi hasılada en yüksek hissesi 2023 yılında yüzde 19,5 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 13,9 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı ve yüzde 9,5 ile ulaştırma ve depolama kesimi izledi. Yıllık gayrisafi yurt içi hasılada en düşük hisse hanehalklarının patronlar olarak faaliyetleri için gerçekleşti.
Kişi başı GSYH, 13 bin 243 dolar
Kişi başına GSYH, 2023 yılında cari fiyatlarla 311 bin 109 TL, ABD doları cinsinden 13 bin 243 dolar oldu.
Başka hizmet faaliyetleri yüzde 12,7, G-Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri yüzde 11,5 ve K-Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 8,5 ile 2023 yılında en çok büyüyen bölümler oldu. B-Madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 14,7, E-Su temini; kanalizasyon, atık idaresi ve uygunlaştırma faaliyetleri yüzde 8,5 ve M- Mesleksel, bilimsel ve teknik faaliyetler yüzde 2,5 ile en çok küçülen kesimler oldu.
Hanehalkı tüketim harcamaları yüzde 13,6 arttı
Yerleşik hanehalkı sonuncu tüketim harcamaları 2023 yılında bir evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine nazaran yüzde 13,6 arttı. Yerleşik hanehalkı kesin tüketim harcamalarının cari bedellerle GSYH içindeki hissesi yüzde 59,1 oldu. Hanehalkı harcamalarında en yüksek hissesi alan harcama kümeleri sırasıyla, yüzde 22,8 ile besin ve alkolsüz içecekler, yüzde 19,7 ile ulaştırma ve yüzde 11,1 ile konut, su, elektrik, gaz ve öbür yakıtlar oldu.
Devletin tüketim harcamaları yüzde 2,4 arttı
Devletin kesin tüketim harcamalarının GSYH içindeki hissesi 2023 yılında yüzde 13,1 olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumunun hissesi yüzde 31,9 olarak gerçekleşti. Bir evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine nazaran, devletin son tüketim harcamaları yüzde 2,4 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 8,4 arttı.
Mal ve hizmet ihracatı 2023 yılında zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 2,8 azalırken ithalatı ise yüzde 11,8 arttı. Harcama usulüne nazaran cari GSYH ana bileşenleri içerisinde toplam mal ve hizmet ihracatının hissesi yüzde 31,9, ithalatın hissesi ise yüzde 34,4 oldu.
İşgücü ödemeleri yüzde 116,7 arttı
Gelir formülüyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına nazaran işgücü ödemeleri, 2023 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 116,7 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 62,3 arttı.
İşgücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma paha içindeki hissesi 2022 yılında yüzde 26,3 iken bu oran 2023 yılında yüzde 32,5 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin hissesi ise 2022 yılında yüzde 53,7 iken 2023 yılında yüzde 47,0 oldu.