Bakan Uraloğlu, Bakanlığa bağlı Karayolları Genel Müdürlüğü, TÜRKSAT ve Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi’nin ortak çalışmasıyla hayata geçirilen; “Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemlerine Yönelik Merkezi Yazılım Platformu Geliştirilmesi Projesi”nin imza merasimine katıldı.
Uraloğlu burada yaptığı açıklamada, Akıllı Ulaşım Sistemleri’nin ulaşımın daha inançlı, konforlu, güç verimliliği sağlayan, ulaşım ağlarını aktif bir formda yöneten, bilgi ve haberleşme teknolojilerine dayanan sistemler bütünü olduğunun altını çizdi. Akıllı Ulaşım Sistemleri’nin ulaşım altyapısının optimizasyonuna, kullanıcılar için ulaşım hizmetlerinin kalitesinin güzelleştirilmesine, seyahat güvenliğinin artmasına ve etraf dostu ulaşım seçenekleri sunulmasına katkı sağladığını vurgulayarak, “Bu noktada Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak tüm ulaşım modlarında olduğu üzere Karayolları ağımızda da; seyahat müddetlerini azaltmak, trafik güvenliğini arttırmak, mevcut yol kapasitelerini aktif kullanmak ve güç verimliliği sağlayarak ülke iktisadına katkı sağlamak için akıllı ulaşım sistemlerini yaygınlaştırmaya devam ediyoruz. Karayolu altyapımızı akıllı ve otonom teknolojilerle donatarak, süratli ve emniyetli yollar tesis etme çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bilhassa yüksek teknoloji kullanan sistemlerin yazılımlarının yerli ve ulusal olması ülkemizin menfaati açısından çok önemlidir” dedi.
“Serbest geçiş sistemini ülke genelinde yaygınlaştıracağız”
Türkiye’nin Akıllı Ulaşım Sistemleri ile tanışmasının birinci sefer elektronik fiyat ödeme sistemleriyle başladığını hatırlatan Uraloğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Türkiye kara yolu ağında, otoyol ve köprülerde birinci olarak 1999 yılında OGS uygulanmaya başladı. Daha sonra ise şoförlerin yanlarında taşıyabilecekleri elektronik kartlar ile ödeme yapılması sağlanan Kartlı Geçiş Sistemi devreye alındı.1 Şubat 2013 tarihinden itibaren ise KGS büsbütün kaldırılarak HGS yeni Süratli Geçiş Sistemi uygulaması başladı. Artık hepimiz için en kıymetli şey vakit; hiçbir yerde beklemek istemiyoruz.
Otoyollarda gişe alanlarındaki kulvarlar trafikle ilgili bir risk alanı oluşturuyor. Bu sebeple hür geçiş sistemini geliştirdik ve ülke genelinde yaygınlaştıracağız. Fakat bu alandaki en değerli adımlar Karayolları Genel Müdürlüğümüzün bünyesinde Akıllı Ulaşım Sistemleri Merkezleri’nin kurulmasıyla atıldı. Bu merkezleri kısaca; muhakkak noktalara yerleştirilen meteorolojik algılayıcılar, değişken ileti işaretleri ve kamera üzere aygıtlar eliyle tüm bilgilerin toplandığı ve yol kullanıcılarının anlık olarak bilgilendirilmesinin sağlandığı merkezler olarak düşünülebiliriz.
“AUS Merkezi proje çalışmaları da devam ediyor”
Birinci olarak Karayolları Genel Müdürlüğü’nün her bölge müdürlüğünde 1 adet Akıllı Ulaşım Sistemleri Merkezi olmak üzere toplam 17 merkez ve bu merkezlerin bağlanacağı ana merkezin de genel müdürlük yerleşkesinde kurulmasını planladık. Ana Akıllı Ulaşım Sistemleri Merkezi’nin ses görüntüleme ve Otomasyon Sistemin 2020 yılında, Antalya’da bulunan Karayolları 13. Bölge Müdürlüğündeki merkezin sistemlerini ise 2022 yılında tamamladık. Van’da bulunan Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü yerleşkesindeki merkezin ses, görüntüleme ve otomasyon sistemi tesisi çalışmalarını da bu yıl bitirmeyi hedefliyoruz. İstanbul, İzmir, Konya, Ankara, Mersin, Kayseri, Samsun, Diyarbakır, Trabzon, Erzurum, Bursa, Kastamonu, Sivas ve Kars Bölge Müdürlüklerindeki merkezlerin proje hazırlama çalışmaları sürüyor. Elazığ’daki 8. Bölge Müdürlüğü’nün de AUS Merkezi proje çalışmaları da devam ediyor.
Ana Akıllı Ulaşım Sistemleri Merkezi’nde manzara entegrasyon çalışmaları kapsamında; İstanbul-İzmir Otoyolu, Kuzey Marmara Otoyolu, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu, Ankara-Niğde Otoyolu, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü ve 1915 Çanakkale Köprüsü’ne ilişkin kamera manzaraları ile kurum ağına bağlı Karla Uğraş, Karayolları Kontrol İstasyonları ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile 15 Temmuz Şehitler Köprüsü imajları Ana Akıllı Ulaşım Sistemleri Merkezi’ndeki ekranlar üzerinden izlenebiliyor.
“Sürücülerimizi yol durumlarına dair anlık bilgilendirebiliyoruz”
Akıllı Ulaşım Sistemleri bileşenleri olan meteorolojik bilgi istasyonları, kameralar ve olay algılama uygulamalarımız sayesinde hava olayları, etraf kuralları ve muhtemel kazalar üzere değişkenlerin tesirlerini anında tespit ediyoruz. Sinyalizasyon sistemleri, değişken ileti işaretleri, radyo yayınları ve taşınabilir bilgi uygulamaları ile tüm şoförlerimizi yol durumlarına dair anlık bilgilendirebiliyoruz. Bu kapsamda ülke genelindeki otoyol, devlet ve vilayet yolları üzerinde; 2 bin 990 adet sinyalizasyon, 5 bin 152 adet kamera, 149 adet Meteoroloji İstasyonu, 710 adet Değişken Bildiri İşareti, bin 120 adet Değişken Trafik İşareti, 209 adet sürat tespit ve ikaz radarı ve bin 723 adet ışıklı ikaz ve güvenlik aygıtı bulunmaktadır. Bu aygıtların faal ve verimli kullanılması için internet alt yapısı da çok kıymetlidir.
Bugün prestijiyle devlet ve vilayet yollarında haberleşme altyapısı tesisi tamamlanan toplam 3 bin kilometre yol ve otoyol ağında mevcut 4 bin 629 kilometrelik haberleşme altyapısı bulunuyor. Ülkemizdeki karayollarında bulunan fiber optik kablo haberleşme altyapısı uzunluğu 7 bin 629 kilometreye ulaşmıştır. Bu kapsamda yollarımıza toplam 15 bin kilometre karayolu ağına fiber kablo tesis edilmesi planlanmakta ve çalışmalarda basamak etap devam etmektedir.
“Gereksiz vakit ve maddi kayıpları önleyeceğiz”
Bakın; yolda birdenbire meydana gelen bir kaza, rastgele bir nedenle durmak zorunda olan bir araç, zımnî buzlanma, yola düşen bir obje üzere planlanmamış durumlarda şoförler bazen bu ani gelişmeleri fark edemeyebiliyor. Maalesef hiç istemediğimiz sonuçlarla yüzleşebiliyoruz. İşte bahsettiğim bu aygıtlar sayesinde yol kullanıcılarına anlık bilgilendirme sağladığımızda bu cins istenmeyen sonuçları minimize edeceğiz. Akıllı ulaşım sistemleri vasıtasıyla yollardaki güvenliği azamî seviyeye çıkarken gereksiz vakit ve maddi kayıpları da önleyeceğiz.
Büyük kentlerdeki trafik sıkışıklığının toplumsal yaşama olumsuz tesiri en aza inecek, insanların gerilimden uzak, huzurlu bir biçimde seyahat etmelerini sağlayacağız. Ehliyetini yeni almış acemi şoförlerimizi düşünün.Hepimiz yola birinci çıktığımızda bu acemilik sürecini yaşıyor ve az evvel bahsettiğim durumlarla karşılaşabiliyoruz. Ya da araç kullanan hanımefendilerin bir anda ortaya çıkan bu tıp durumlarda ya da sıkışık bir gişe geçişinde yaşadığı tedirginliği düşünün. İşte Akıllı Ulaşım Sistemleri yaygınlaştıkça yollarda gerilimden ve tedirginlikten uzak çok daha inançlı ve konforlu bir seyahat imkanına kavuşacağız ve artık bunu yerli yazılımlarımızla sağlayacağız.
Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemlerine Yönelik Merkezi Yazılım Platformu Geliştirilmesi Projesi KGM, TÜRKSAT ve Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi ile yapılan 3’lü protokol eliyle geliştirilen bir AR-GE projesidir. Proje; saha ve merkez donanımları ile merkezi yazılım platformu olmak üzere 3 ana başlıktan oluşmaktadır. Pilot proje; Karayolları Genel Müdürlüğü, 1. İstanbul Bölge Müdürlüğü ve 13. Antalya Bölge Müdürlüğünde gerçekleştirilecektir. Proje kapsamında oluşturulacak Merkezi Yazılım tamamlandıktan sonra tüm Bölge Müdürlüklerinde kullanılacaktır.
“5G üzere yeni haberleşme altyapılarının da testlerinin bu koridorda yapılmasını öngörüyoruz”
Proje çalışmaları kapsamında pilot bölgelerden biri olan Karayolları İstanbul Bölge Müdürlüğü’ndeki Hasdal-İstanbul Havalimanı ortasındaki 30 kilometrelik kesimde Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemleri (K-AUS) Test ve Uygulama Koridoru tesis edilecek. AUS Sistemlerinden elde edilen bilgiler araç içi ünitelere iletilecek, araç-araç, araç-altyapı haberleşmesi sağlanarak trafiğin aktif ve verimli kullanılması, kazaların azaltılması sağlanacak. Yol durumu hakkında elde edilen aktüel bilgiler ile Akıllı Ulaşım Sistemleri Merkezleri üzerinden şoförlerin anlık olarak uyarılması ve bilgilendirilmesi sağlanacak. Ayrıyeten gelişen teknolojilerle birlikte 5G üzere yeni haberleşme altyapılarının da testlerinin bu koridorda yapılmasını öngörüyoruz.
Araç algılayıcı sistemleri, iştirak denetim sistemleri, sürat tespiti için plaka tanıma sistemleri, kamera sistemleri, değişken ileti işaretleri, fiber optik kablo haberleşme altyapısı bileşenleri, meteoroloji istasyonları üzere sistemleri temin ve tesis edeceğiz. İkinci pilot bölge olan Karayolları Antalya Bölge Müdürlüğü’nde de yaklaşık 30 kilometrelik koridorda da değişken ileti ve trafik işaretleri ve kamera sistemleri üzere akıllı ulaşım sistemleri tesis ederek tüm bu sistemler fiber optik kablo üzerinden bölge müdürlüğümüze ve genel müdürlüğümüze bağlanacaktır. Ayrıyeten GLOSA yani yeşil ışık optimum sürat tavsiyesi servisini Antalya-Sandıklı çizgisinde seçilen kimi sinyalize kavşaklarda da uygulayacağız. Buradaki Ana AUS Merkezi’nde ise alandaki tüm sistemlerin ortak bir çatı yazılımla denetim ve idaresi sağlanacak. Bu çatı yazılım kapsamında taşınabilir uygulama da hazırlanarak hizmete sunulacaktır. Merkezi Yazılım Platformu’nun hizmet vereceği bilgi süreç tabanlı donanımlar genel müdürlüğümüzde yer alan sistem odasında konuşlandırılacaktır.
Bir ulusal AUS mimarisi ve yazılımı geliştirdik. Akıllı Ulaşım Sistemleri’nin ve Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemleri’ni tek bir merkezi IoT yazılım çatısı altında toplayarak AUS standardizasyonunu sağlayacağız. Proje hizmete alındığında akıllı ulaşım sistemi mimarisi, Türksat uyduları ile desteklenerek kesintisiz hale gelecek. Bu sayede sistemler ortası bütünlük ve birlikte çalışabilirliği tesis ederek operasyonel kabiliyetin arttırılmasını hedefliyoruz. Ayrıyeten proje kapsamında K-AUS ve AUS Sistemlerin kurulacağı Antalya ile İstanbul’da Fiber ve Güç altyapı kurulumlarını da gerçekleştireceğiz. Proje yazılım altyapısının tamamlanmasını ve saha kurulumunu 23 Kasım 2025 tarihinde bitirmeyi planladık. 12 aylık bakım müddetinin arkasında da projemizi 23 Kasım 2026 tarihinde tamamlamayı hedefliyoruz.
Yollarımızı Ulaşımda Aklın Yolu dediğimiz akıllı ulaşım sistemleri ile donatmaya devam edeceğimizden kimsenin kuşkusu olmasın. Bu proje vesilesiyle Bakanlığımızın üç değerli kuruluşu ortasında ulaşım sistemlerimizin gelişmesi ismine oluşan diyalog ve iş birliğinin de örnek teşkil etmesini ve devamını diliyorum. Çalışmalarınızda her vakit yanınızda ve destekçiniz olduğumuzu yinelemek istiyorum. 2 yıllık müddette ulaşım noktasında bir çok projeye imza attık, bize bu manada gayeleri gösteren Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür ediyorum.”