Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve İdaresi Kısmı Lideri Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, e-kira kontratı uygulamasına ait değerlendirmede bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2023’te beyanda bulunan konut sahibi sayısını 1,8 milyon olarak açıkladığını anımsatan Tanrıvermiş, yaklaşık 3,7 milyon konut sahibinin taban beyanname vermediğini söyledi.
‘Şeffaf piyasa olacak’
Tanrıvermiş, kira mukavelelerinin artık e-Devlet üzerinden elektronik ortamda yapılmasının öngörüldüğünü anımsatarak mukavelelerin dijital ortama aktarılmasıyla konut piyasasının daha şeffaf ve emniyetli olacağını bildirdi.
Merkezi Kira Takip Sistemi ile kiralama ihtilaflarının yaşanması durumunda, kontrat kaidelerine ait takip ve incelemenin daha kolay yapılabileceğine işaret eden Tanrıvermiş, e-kira kontratının avantajlarını şöyle sıraladı:
“Kira mukavelelerinin Merkezi Takip Sistemi’ne alınması hem mesken sahipleri hem de kiracılar için daha şeffaf piyasanın kurulmasına imkan verecek. Kira mukavelelerinin kayıt dışı olmasının önüne geçilebilecek. Kamu otoriteleri ile uzmanların yerleşim yerlerindeki kiralık konut ve iş yerlerini incelemesi ve fahiş kira artışlarını tespit etmeleri kolaylaşacak. Ayrıyeten, konut piyasasındaki kira, boşluk ve aidat üzere dataların daha yanlışsız ve muteber biçimde elde edilmesine imkan verecek. Kiralanan gayrimenkullerin kayıt altına alınması, beyanname hududunun dışında kalan konutlar ile emsal kira üzerinden vergilendirilmesi gereken maliklerin çarçabuk tespitine imkan sağlayacak. Bu yolla gayrimenkul sermaye gelirinin rasyonel vergilendirilmesi yapılabilecek ve vergi gelirlerinde önemli artış sağlanacak.”
e-kira kontratı uygulaması nasıl kullanılacak?
Tanrıvermiş, dijitalleşen kira kontratlarının süreçleri hızlandırarak gayrimenkul yatırımlarını daha cazip hale getireceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Düzenlemeyle kiracı ve konut sahibi ortasında yapılacak mukavele direkt mesken sahibi yahut yetkilendirdiği sorumlu gayrimenkul danışmanı tarafından e-Devlet üzerinden internet tapu irtibatı kurularak gerçekleştirilmeli. Kiracı ve kefiller de elektronik imza atabilmelidir. Kira mukavelelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden yapılması için öncelikle mevzuatta yeni düzenleme yapılması, malikin talep etmesi halinde alınacak kefillerin ıslak imza yerine elektronik imza atmaları ve depozito parasının kontratta belirtilmesi mümkün kılınmalıdır.”
Piyasa hakkında bilgi verecek
Geçiş sürecinde konut cinsi değişikliğinin yapılması gerektiğini belirten Tanrıvermiş, konut varlığının yaklaşık 7 milyonunun şimdi cins değişikliğinin yapılmadığını, bunun da e-Devlet üzerinden internette tapu sayfasına bağlanılarak direkt malik yahut vekalet verilecek sorumlu danışman tarafından mukavele hazırlanmasına imkan vermeyeceğini söz etti.
Tanrıvermiş, “Kira fiyatının sistem üzerinden görülebilmesi, kiracılara ve konut sahiplerine bölgelerindeki piyasa şartları hakkında yanlışsız ve şimdiki bilgi sağlayacak. Ayrıyeten, e-Devlet sisteminden kira bedelleri izlenerek, çok artışlar tespit edilecek ve gerekli müdahalelerde bulunulabilecek. Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak.” değerlendirmesinde bulundu.