TBMM Genel Şurası’nda, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nin görüşmeleri sürüyor. Bütçe görüşmeleri, belirlenen takvime nazaran 12 günde tamamlanacak. Genel Şura, Cumartesi ve Pazar günleri de dahil olmak üzere aralıksız olarak toplanacak ve gündemindeki hususları tamamlayana kadar çalışmalarına devam edecek.
Bütçe görüşmelerinde AK Parti ismine Genel Başkanvekili ve Bursa Milletvekili Efkan Ala ve Küme Lideri Abdullah Güler konuştu. AK Parti ismine birinci konuşmayı Efkan Ala yaptı. Ala, Isparta’da şehit olan 6 asker için başsağlığı dileyerek kelamlarına başladı. Ala konuşmasında CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in eleştirilerine de karşılık verdi ve “Biz belediyeler konusunda tenkitler yapıyoruz. Zira milletimiz de bu tenkitleri bizlere iletiyor. Bizim yaptığımız, belediyelerinize teslim ettiğimiz hizmetlerin gerektiği formda yürütülmesini arzu ediyoruz. AK Parti belediyeciliği kimseden birşey öğrenecek değil. Zira Recep Tayyip Erdoğan ile başlamış bir markadır. Tekraren da seçimlerde bunu başarmıştır. Sonunda bir ikaz verdi fakat bilin ki bunları toparlıyoruz. Siz bakmayın bizde birçok araştırmaya bakıyoruz; AK Parti yeniden birinci parti olarak artık sahalarda” tabirlerini kullandı.
“Nihai maksadımız sürdürülebilir büyüme, rekabetçi iktisat ve artan refah ile adil bir gelir dağılımı”
Ala’nın konuşmasından öne çıkanlar şunlar: “2025 yılı bütçemiz, yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı destekleyen ve toplumsal refah artışını hedefleyen bir anlayışla hazırlanmıştır. Bütçemiz sürdürülebilir kalkınmayı ve istikrarlı büyümeyi hedeflemektedir. Eğitimi, sıhhati, nitelikli beşeri sermayeyi, katma pahalı üretimi ve teknolojik dönüşümü öncelemektedir. Bu proje istikrar, icraat ve kalkınma bütçesidir. Bu bütçe Cumhur İttifakı olarak Türkiye Yüzyılı vizyonumuzla eğitim, sıhhat, adalet, savunma, güvenlik, tarım, sanayii, güç, ulaştırma ve öteki tüm alanlardaki, amaçlarımızı destekleyen bütçedir. En son gayemiz sürdürülebilir büyüme, rekabetçi iktisat ve artan refah ile adil bir gelir dağılımı sağlamaktır.
2025 yılı bütçesini global ve bölgesel seviyede artan riskler ve belirsizliklerin yaşandığı bir konjonktürde görüşüyoruz. Milletlerarası ticarette artan korumacılık, yüksek borçluluk, gelişmiş ülkelerde seçim sonrası ortaya çıkan siyaset belirsizlikleri, doğal afetler, salgın hastalıklar ve göçler tüm dünyayı ve bölgemizi yakından etkilemektedir
“Dünyada ve yakın coğrafyamızda ne olup bittiğini çok âlâ tahlil ederek yolumuza devam etmemiz gerekiyor”
ABD ve Çin ortasındaki ticaret ve teknoloji savaşları memleketler arası ticaret kurallarını altüst eden müdafaa tedbirleri ve ek vergiler tüm dünyadaki üretim maliyetlerini ve dış ticaret süreçlerini direkt olumsuz etkilemektedir. Teknoloji ve üretim savaşları başta makine ve otomotiv kesimi olmak üzere sanayii ihtilali sürecindeki temel kesimlerdeki ana aktörlerin hayatta kalma gayretine sahne olmaktadır. Başka taraftan milletlerarası ticaretin ana transfer yollarında yaşanan terör ve gibisi krizler bir taraftan üretim maliyetlerini artırırken başka taraftan tedarik zincirlerini bozmaktadır. 2020 yılında sert ekonomik daralma yaşayan dünya iktisadı jeopolitik tansiyonlar ve çatışmalar nedeniyle bugüne kadar dalgalı bir seyir izlemiş, 2023 yılında 3.3. oranında bir büyüme kaydedebilmiştir. Son devirde risk ve belirsizlikler artmakla birlikte 2024 ve 2025 yıllarında global iktisadın yıllık yüzde 3.2 oranıyla büyümeye devam etmesi beklenmektedir. Bütün bunları şunun için aktarıyoruz. Biz dünyanın kıymetli bir ülkesiyiz. Dünyada ve bölgemizde olan gelişmeleri hem etkiliyoruz hem de o gelişmeler bizi etkiliyor. Hem değerli bir aktörüz fakat belirleme konusunda faaliyetler ve siyasetler üretiyoruz. Lakin gidişatı dikkate almayan, rasyonel olmayan siyasetlerden da uzak duruyoruz. O yüzden dünyada ve yakın coğrafyamızda ne olup bittiğini çok uygun tahlil ederek yolumuza devam etmemiz gerekiyor. Bu bakımdan dünyada genel olarak ve yakın coğrafyada çok daha yeni sonuçlarını yakından gördüğümüz pek çok çatışma ve belirsizliğin olduğu böylesi bir ortamda Türkiye uyguladığı siyasetler ve memleketler arası alakalarda faal sonuç alıcı diplomasi sayesinde yoluna kararlılıkla devam etmektedir. 22 yıllık AK Parti hükümetleri periyodunda ülkemiz bölgesel seviyede gücü daima artan, global seviyede aktifliği yükselen, attığı her adım dikkatle takip edilen güçlü bir ülke haline gelmiştir.
“Hükümetlerimiz devrinde ulusal gelirimizi 3.5 kat artırdık”
2023 yılı ulusal gelirimiz Türkiye Yüzyılına girerken birinci sefer 1.1. trilyon doları aşarak Türkiye Cumhuriyeti tarihinde rekor kırmıştır. Lakin zayıf dış talep ve asrın felaketi olan sarsıntıyla 11 vilayetimizdeki yıkıma karşın 2023 yılında ekonomimiz 14 yıllık kesintisiz büyüme eğilimine devam etmiş, yüzde 5.1 oranında büyüyürek dünya ortalamasının üzerinde bir oranı yakalamıştır. Hükümetlerimiz periyodunda ulusal gelirimizi 3.5 kat artırdık. 2023 itibariyle kişi başına ulusal gelirimizi 13 bin 243 dolara çıkarttık, bu sayının yıl sonu itibariyle 15 bin dolara ulaşmasını bekliyoruz. Bu durum Türkiye iktisadının nitelik değiştirmesi ve lig atlamasıdır. Önümüzdeki periyotta bu ülkeyi yüksek gelir ülkeler kümesine çıkaracağız. Bunda kararlıyız. Geçtiğimiz bütçe devrinde son bir yılda istihdam güçlü artışını sürdürmüş, işsizlik oranları değerli seviyede gerilemiştir”
“Biz pazardan geliyoruz siz daha oranın yolunu yeni öğrendiniz”
Ala’nın “Çıkan konuşmacılar genelde bizi bizim rekorlarımızla ölçüyorlar. E o rekorları biz kırdık yeniden kırarız, tekrar kıracağız. Orada sorun yok. Lakin bizden evvelki devirlerle kıyaslayınca tarih yazdık ve başarılardan başarılara koştuk” kelamlarına muhalefet sıralarından reaksiyon gelince Ala, “Biz pazardan geliyoruz siz daha oranın yolunu yeni öğrendiniz. Biz oradan geliyoruz; Cumhurbaşkanımız pazardan, sokaktan geliyor” dedi.
Bunun üzerine Numan Kurtulmuş ihtarda bulunarak, “Müzakerelerin şu anına kadar herkes nitekim büyük bir olgunlukla birbirini dinledi. Sayın Ala’yı da olgunlukla dinleyelim. Lütfen laf atmayalım” dedi.
“Problemleri giderecek olan da bu başarılara imza atmış olan bu önder, bu takım ve bu ekiptir”
Ala kelamlarına şöyle devam etti: “Önemli olan herkesin burada fikirlerini bilhassa de katılmadığımız fikirlerini tabir edebilmesidir. Ben oradan laf atmadım artık sözümü yükseltiyorum, sesimi değil. İradeyi en düzgün formda temsil ediyoruz. Daha siz yeni sandıkla hemhal oluyorsunuz. Neyse. İktidarın yolunun oralardan geçtiğini, bütün partilerin ona nazaran davranmasından ben büyük bir memnuniyet duyarım.
Enflasyonda düşüş süreci devam etmektedir. Vatandaşımız müsterih olsun. Biz iktisat programımızı kararlılıkla uyguluyoruz, planladığımız formda sonuçlarını alıyoruz. Enflasyonu öngördüğümüz takvimde tek haneli sayılara indireceğiz.
AK Parti hükümetlerine kadar elimizdeki datalar 1973’ten 2002’ye kadar Türkiye’ye gelen direkt yabancı yatırım ölçüsü 15.1 milyar dolar. AK Parti hükümetleri devrinde 269.3 milyar dolar yatırım gelmiş. Bu uyguladığımız siyasetler sonuçlarını vermektedir. Elbette dünya konjonktüründen kaynaklanan sorunlar hasebiyle içerde de birtakım sorunlar yaşadık. Onları giderecek olan da bu başarılara imza atmış olan bu başkan, bu takım ve bu takımdır.
Siyasetimizin ve uyguladığımız ekonomik programın temel hedefi emeklimizin, çalışanımızın, esnafımızın, çiftçimizin, memurumuzun, gençlerimizin. toplumumuzun her kısmının refahını artırmaktır.
“Suriye halkı ülkesinin geleceğine kendisinin karar vereceği bir evreye varmıştır”
Dünya bugün global terör, sistemsiz göç, artan işsizlik, çevresel tahribat ve siber tehditler üzere problemlerle birlikte önemli bir belirsizlik ve öngörğlemezlikle karşı karşıyadır. Global ticaret savaşları, yükselen yabancı aykırılığı ve İslam düşmanlığı, bölgesel çatışmalar aktüel ve yakıcı bir hal almıştır. Bu gelişmeler dünyada ekonomik olarak içe kapanmayı ve korumacılığı beslerken siyasal istikametten gelişmiş ülkelerde bugüne kadar marjinal olarak tanımlanan çok siyasal akımları beslemeye başlamıştır. Bu akımlar birtakım ülkelerde ana muhalefet pozisyonuna yükselmiş, kimi ülkelerde de iktidar ortağı olmuşlardır. Bu ülkeler ne yazık ki bir demokratik sakinlik ve hatta gerileme devrine girmiştir. Milletlerarası kuruluşlar ise maalesef yapıları itibariyle adaletsiz, işlevleri bakımından da etkisiz durumdadırlar. Mevcut gelişmeler şimdi global çapta sıcak bir çatışmaya dönüşmemiş olsa da her zamankinden daha önlemli ve dikkatli olmak mecburiyetindeyiz.
Bölgesel çatışmaların kıymetli bir kısmı etrafımızda cereyan etmektedir. Suriye’de 2011 yılında başlayan yarım milyondan fazla insanın vefatına, milyonlarcasının yerinden edilmesine ve ülkede büyük bir yıkıma yol açan bir devrin akabinde Suriye halkı ülkesinin geleceğine kendisinin karar vereceği bir etaba varmıştır. İçinde bulunduğumuz devir esasen ülkemizin Suriye üzerinde takip ettiği siyasetin ve önceliklerin ne kadar isabetli olduğunu ortaya koymuş tıpkı vakitte telaşlarımızın de haklı çıktığını göstermiştir.
“Suriye halkının önünde yeni bir gelecek mevcuttur”
Özellikle son aylarda Sayın Cumhurbaşkanımızın Suriye’de yaklaşan süreci öngörerek başlattığı inisiyatiflerin ne kadar değerli olduğu ortaya çıkmıştır. Başından bu yana Suriye’ye yönelik yürüttüğümüz siyasetin ana ögelerini terörün Suriye topraklarından temizlenmesi, ülkenin birlik ve toprak bütünlüğünün korunması suretiyle siyasi süreçte ilerleme kaydedilmesi ve Suriyelilerin inançlı ve istekli biçimde ülkelerine dönmesi oluşturmuştur. Bu maksatlar doğrultusunda gelişme kaydedilmesi için Suriye’de sükunete odaklanan ülkemiz Astana süreci ile çatışmaların durulmaısını sağlamış lakin bu değerlendirilememiştir. Suriye’deki kronik sıkıntıların çözümsüzlüğüyle halkta yükselen memnuniyetsizlik dalgası rejimin taarruzları nedeniyle yaşanan sivil kayıplarla birleşince BAAS rejimi tarihe karışmıştır. Bundan sonraki etapta artık ileriye odaklanmalıyız. Suriye halkının önünde yeni bir gelecek mevcuttur. Tıpkı vakitte üstlenilmesi gereken bir sorumluluk bulunmaktadır. Bundan sonraki süreçte huzurun ve barışın hakim olduğu farklı etnik kümelerin yan yana barış içinde yaşadığı ve komşuları için bir istikrarsızlık üretmeyen bir Suriye tesis edilmesini dilek ediyoruz. Suriye halkının intikam hissine kapılmadan, etnik çatışma yaşanmasına mahal vermeden sistemli halde geçiş sürecini yönetmesi gerekmektedir. Bunun içinde Suriyeli muhaliflerin birlik içinde olması ve kapsayıcı bir geçiş hikmetini hızla tesis etmeleri kıymet taşımaktadır. Bugün de bunun çalışmalarını paylaştılar. Sonuçta devlet kurumlarının sekteye uğramadan faaliyet göstermesi bu geçiş sürecinin nizam içinde yürümesinin ana şartlarından biridir. Sonuçta haksızlık ve zulme uğrayan Suriye halkı daha âlâ şartlara kavuşma imkanı bulmuştur.
“İnsanlar, çocuklarına istedikleri isimleri koyamıyordu; 24 saat yayın yapan televizyon kanalını biz kurduk”
İsrail, Lübnan başta olmak üzere çatışmayı tüm bölgeye yaymak istiyor. İsrail’in bu saldırganlığı ve memleketler arası hukuku hiçe sayan tavrı tüm bölgeyi felaketin içine sürüklüyor. Biz deva iki devletli tahlil diyoruz, başşehri Doğu Kudüs olan bir Filistin devleti öneriyoruz. Bunun için çalışıyoruz.
Daha evvelki zelzelelerde hükümetler enkazın altında kalıyordu. Artık bu büyük felakette devletimiz, milletimiz, hükümetimiz bütün kabiliyetiyle seferber oldu. Bugüne kadar Türkiye genelinde TOKİ vasıtasıyla bir milyon 477 bin konutu milletimizin hizmetine sunduk. AK Parti olarak yaptığımız kimi işler var ki bunları da AK Parti’den diğeri yapamazdı. Bin yıl sürecek denen 28 Şubat’ı 10 yılda tarihin çöp sepetine gönderdik. İnanç özgürlüklerinin önündeki manileri biz kaldırdık. Gençlerimizi başı açık, başı örtülü olarak ayıran anlayışa biz son verdik. Beşerler, çocuklarına istedikleri isimleri koyamıyordu; 24 saat yayın yapan televizyon kanalını biz kurduk. Cemaat vakıflarının mülklerini iade ettik. Biz ayrıştırmadık, birleştirdik. Atatürk Kültür Merkezi’ni de biz tekrar inşa ettik, Taksim’e de camiyi biz yaptık Ayasofya’yı da biz açtık”
“Eser belediyeciliği yerine konser belediyeciliği yapıyorsunuz”
Ala, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in bütçe görüşmeleri sırasındaki tenkitleri hakkında da “Dile getirilen birtakım konulara ait küçük değerlendirmeler yapmak istiyorum” diyerek şöyle karşılık verdi:
“Biz belediyeler konusunda tenkitler yapıyoruz. Zira milletimiz de bu tenkitleri bizlere iletiyor. Bizim yaptığımız, belediyelerinize teslim ettiğimiz hizmetlerin gerektiği biçimde yürütülmesini arzu ediyoruz. AK Parti belediyeciliği kimseden birşey öğrenecek değil. Zira Recep Tayyip Erdoğan ile başlamış bir markadır. Tekraren da seçimlerde bunu başarmıştır. Sonunda bir ikaz verdi fakat bilin ki bunları toparlıyoruz. Siz bakmayın bizde birçok araştırmaya bakıyoruz; AK Parti tekrar birinci parti olarak artık alanlarda. Biz zelzele ve kentsel dönüşümle ilgili bir şeyler yapsın belediyeler istiyoruz. Biz de takviye oluruz zira bu millete bu acıları yaşatmamalıyız. SGK borçlarınızı ödemiyorsunuz pekala ne yapıyorsunuz? Eser belediyeciliği yerine konser belediyeciliği yapıyorsunuz. 94 milyonu konsere harcıyorsunuz, bizim itirazımız bunadır. Yalnızca İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesi bizim birçok Dışişleri, İçişleri, Adalet, Gençlik ve Spor Bakanlıklarından daha fazla. Onun için kaynak da var. Bizim size tavsiyemiz bunlar işlerini yapsın ve kaynakları hakikat kullansınlar. Üniversite gençlerimizin yurtlara yerleşme oranı yüzde 97’dir. Sayın genel başkana verilen bilgi yanlıştır. Kreşlere gelince. Bizim kreşlerle bir sıkıntımız yok. Ancak Sayın Genel Başkan anaokullarına biz açma müsaadesi getirdik. CHP, Anayasa Mahkemesi’ne götürdü ve iptal ettirdi. Biz ne yapabiliriz.
“Zaten kendi uygulamasını bile garanti altına alamayan bir anayasa değişiklik muhtaçlığını bağırıyor demektir”
Burada iktisada ait değerlendirmeler yaptınız. Lakin eleştirmek bir proje, program değildir. Popülist polemiklerle iktisat yönetilemez. Biz bütün kısımların refahını artıracak, enflasyonu düşürecek, istihdamı artıracak iktisat programımızı uyguluyoruz. Gelin şayet alternatif politikalarınız yoksa bu programa detske verin ve millette inancı artıralım, amaçlarına Türkiye’yi daha süratli taşıyalım.
Son kelam olarak Anayasa konusunda çokça. Sayın Genel Başkan zaten kendi uygulamasını bile garanti altına alamayan bir anayasa değişiklik muhtaçlığını bağırıyor demektir. Daha geçtiğimiz seçimde CHP, altılı bir masa kurdu. Masanın birinci gündemi anayasa değişikliğiydi. Biz de kurulduğumuzdan beri bunu söylüyoruz. Siz 82 darbe Anasayasası’ndan şad musunuz, değil misiniz? Bunu değiştirelim diyor musunuz, demiyor musunuz? Takdir sizindir bedelli kardeşlerim”