Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Ümraniye Belediyesi Osmangazi Millet Bahçesi Adile Sultan Toplumsal Tesisleri’ndeki Ümraniye İş Dünyası Buluşması’nda yaptığı konuşmada, ekonomik programın muvaffakiyetinin siyasi ve toplumsal sahiplenmeye bağlı olduğunu, bunlar varsa programların başarılı olduğunu söyledi.
İktisatta en olumsuz durumun belirsizlik olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Ne kadar yükselirse belirsizlik, ekonomiyi o kadar olumsuz tesirler. Türkiye şu anda bu belirsizlikleri en aza indirdiği bir devirden geçiyor. Genel ve mahallî seçimlerle siyasi belirsizlikler ortadan kalktı, uygulamakta olduğumuz Orta Vadeli Program ile de siyaset belirsizliklerini ortadan kaldırdık. Münasebetiyle öngörülebilirliği sağladığımız, istikrarı, itimadı pekiştirdiğimiz bir anlayışla yolumuza devam ediyoruz.” diye konuştu.
Yılmaz, geçen yıl Orta Vadeli Programı ilan ettiklerini hatırlatarak, “Büyüme değerli, kalkınmakta olan bir ülkeyiz. Büyümemizi aşikâr bir düzeyde kesinlikle sürdürmemiz gerekiyor. Cumhurbaşkanımız da daima altını çiziyor, ‘Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat.’ diyor, sürdürülebilir, istikrarlı bir büyümeyi daima ön planda tutuyor. Gerçekten son 20 yılda ortalama büyümemiz yüzde 5,4 olmuş. Tıpkı devirde dünya yüzde 3,6 büyürken, ortalamasını söylüyorum, biz 5,4 büyümüşüz. Dünyadan hayli güzel bir performans göstermişiz.” sözünü kullandı.
Geçen yıl Türkiye’nin yüzde 5,1 büyüme kaydettiğinin altını çizen Yılmaz, şöyle devam etti:
“14 yıl aralıksız büyüyen bir iktisat olduğumuzu ortaya koyduk. Bütün bu ortalama büyümemizle birlikte ekonomimiz farklı bir yere geldi. Geçen yıl ulusal gelirimiz birinci kez 1 trilyon dolar düzeyini geçti, 1 trilyon 130 milyar oldu dolar bazında. Kişi başına gelirimiz 13 bin 243 dolara yükseldi. Bu değerli bir performans. Bu yılın birinci 6 ayında yüzde 3,8 büyüdük. Bir istikrar programını hayata geçirirken, enflasyonla çaba ederken bu büyümeyi yakalamamız da kıymetli. Burada istikrarlı bir büyüme siyasetimiz var. Enflasyonla uğraş ettiğimiz bir ortamda daha fazla dış talebin dayanak verdiği bir büyümeyle aşikâr bir büyüme seviyesini de sürdürüyoruz. Enflasyonu düşürdüğünüz vakit istikrar ortamını güçlendiriyorsunuz, öngörülebilirliği arttırıyorsunuz, yatırım ortamını güzelleştirmiş oluyorsunuz. Hakikaten tarihimizden de bunu görüyoruz. Türkiye’nin yüksek enflasyon ortalamalarına sahip olduğu periyotlarda, 10 yıllık periyotlar prestijiyle bakarsanız yüksek enflasyon düşük büyümeyi getirmiş. Enflasyonun tek haneli rakamlara düşürüldüğü AK Parti devrinde ise az evvel arz ettiğim üzere 5,4 ortalama büyümeyi yakalamışız. Demek ki enflasyonu düşürmek, istikrarlı ve yüksek büyümenin de temelini oluşturuyor.”
“Geçiş devrini bu yılın haziran ayı prestijiyle tamamlamış olduk”
Yılmaz, Türkiye’nin büyümesinin devam ettiğini, yıl sonunda beklenilen ulusal gelir seviyesinin nominal dolar bazında 1,3 trilyon doların üzerinde, kişi başına gelir düzeyinin ise birinci sefer 15 bin dolar civarında görüleceğini kaydetti.
Enflasyonu tek haneli sayılara düşürmek istediklerini anlatan Yılmaz, “Bu mevzuda da başından itibaren ‘üç dönem’ olacak dedik. Bir geçiş devri, dezenflasyon devri, bir de kalıcı fiyat istikrarı devri. Geçiş devrini bu yılın haziran ayı prestijiyle tamamlamış olduk. Son 1 yıllık periyotta sarsıntıya karşın geçen yıl bütçe açığının ulusal gelire oranı 5,2 oldu, bu sene beklentimiz 4,9. Geçen yıl sarsıntının tesiriyle kimi ekonomistler ‘Yüzde 10’a gidecek.’ diyorlardı bütçe açığı, o denli olmadı. Geçen yılın bu 5,2’sinden zelzele harcamalarını düşerseniz, yüzde 1,6 aslında bizim gerçek bütçe açığı, sarsıntı hariç bütçe açığı.” sözünü kullandı.
Yılmaz, gelecek yıldan itibaren zelzelenin tesirinin azalmaya başlayacağını, gelecek yıl için bütçe açığı beklentilerinin yüzde 3’ler civarında olduğunu söz etti.
Cari açığın geçen yılın ortalarında 60 milyar dolara yaklaştığını vurgulayan Yılmaz, bugün gelinen noktada 20 milyar doların altında bir sayıyla karşı karşıya kaldıklarını ve yıl sonu prestijiyle cari açığın ulusal gelire oranının yüzde 1,7 olacağını lisana getirdi.
Yılmaz, “CDS” denilen ülke risk priminde de önemli bir gerileme olduğunu, Merkez Bankasındaki rezervlerin 27 Eylül prestijiyle tarihi rekor düzeye ulaştığını, brüt rezervlerin 157,4 milyar dolar olduğunu vurguladı.
“2026’da yine ülkemizi tek haneli sayılarla buluşturmak istiyoruz”
Haziranla birlikte dezenflasyon periyoduna girildiğinin altını çizen Yılmaz, “Başından beri daima söyledik, ‘Bakın yılın ikinci yarısında besbelli bir düşüş olacak.’ dedik. Hakikaten mayıs ayına kadar enflasyonunuz arttı, mayısta zirveyi buldu. Mayıs ayından bugüne 26 puanın üzerinde bir düşüş oldu enflasyon oranında. Fiyat düşüşünden bahsetmiyoruz, enflasyon oranının düşüşünden bahsediyoruz. Natürel bu ayrımı yapmak gerekiyor. Son açıklanan sayımız 49,4. Uzun bir ortadan sonra yüzde 50’nin altını görmüş olduk. Yıl sonunda 41,5 üzere Orta Vadeli Programımızda varsayımımız kelam konusu. Gelecek yıl enflasyonu 20’nin altına düşürmeyi hedefliyoruz. 2026’da ise tekrar ülkemizi tek haneli sayılarla buluşturmak istiyoruz.” diye konuştu.
Yılmaz, son 1 yılda Türkiye’de 1 milyonun üzerinde bir istihdam artışı olduğunu, 2024’ün ikinci çeyreğinde toplam çalışan sayısının 32 milyon 661 bin şahsa ulaştığını, bunun tarihi bir tepe olduğunu kaydetti.
İhracatın yıl sonunda 264 milyar dolar olmasını hedeflediklerini belirten Yılmaz, bütün bunların Orta Vadeli Programın çalıştığını, sonuç ürettiğini gösterdiğini söyledi.
Yılmaz, para siyasetinin kıymetli olduğunu lisana getirerek şunları kaydetti:
“Maliye siyaseti da değerli. Ancak üçüncü bir öge daha var ki ekonomik programımızda biz bunu daha çok kıymetli görüyoruz. O da yapısal ıslahattır. Yani para siyasetleri ve maliye siyasetlerini, verimliliği, rekabet gücünü arttırıcı yapısal ıslahatlarla bütünleştirdiğiniz vakit çok daha tesirli bir programı hayata geçirme imkanınız oluyor. Biz de geçen yıl yaptığımız bir yenilikle Orta Vadeli Program’a yapısal ıslahat takvimi ek etmiştik. Bu yıl da onu güncelleyerek devam ettiriyoruz.”