Ekonomim’den MERVE YİĞİTCAN’ın haberine nazaran Konkordato müracaatları son hız rekora koşuyor. Ocak-eylül devrinde konkordato talep eden ve süreksiz mühlet kararı verilen belge sayısı 1187’ye çıktı. Konkordato dalgasının yaşandığı 2018 ve 2019 yıllarında sırasıyla 1384 ve 1387 konkordato talebi olduğu düşünüldüğünde, bu yıl sonunda yeni rekor çok yakın üzere duruyor. Konkordatoların domino tesirinden kaygı eden firmalar vadeli süreçlere epeyce çekimser yaklaşırken, işlerin sakinliği firmaları vadeli satışa itiyor. Ödeme zincirinin giderek kırılganlaştığı piyasada çeklerde de durum âlâ değil. Yılın 8 aylık devrinde bankalara ibraz anında karşılıksız çıkan çek meblağı yüzde 225 artarak 102 milyar TL’ye ulaştı. Ağustos ayı prestijiyle bankalara ibraz edilen her 100 çekten ikisi karşılıksız çıktı. Ocak-ağustos periyodunda kapanan şirket sayısı ise yüzde 25,4 artarken, 16 bin 634 firma kepenk indirdi.
Piyasa kaygıyla izliyor
Konkordatotakip.com sitesinin Basın İlan Kurumu’ndan İKTİSAT için derlediği bilgilere nazaran, ocak-eylül devrinde mahkemeler tarafından verilen konkordato süreksiz mühlet kararı sayısı 1187’ye ulaştı. İlgili devirde 447 evrak için kesin mühlet kararı verilirken, konkordatosu reddedilen evrak sayısı 426 oldu. 9 aylık süreçte 76 belge için iflas kararı verilirken, 83 evrakın da tasdik kararı katılaştı. Gerçek bölüm ise yüksek düzeyde giden konkordatoları dikkatle izliyor. EKONOMİ’ye konuşan iş insanları, piyasada vadeli mal satmanın büyük riske dönüştüğünü anlatırken, kimsenin çekle iş döndürmek istemediğini, lakin piyasadaki sakinlik nedeniyle vadeye de muhtaçlık olunduğunu, bu nedenle birtakım firmaların bu riski üstlenmek zorunda kaldığını anlatıyor. Öte yandan kimi firmaların konkordatoyu suiistimal ettiği savları da devam ediyor. İş dünyasının talebi konkordatonun ticari alacakları kapsamaması, yalnızca kamu ve finans bölümü alacaklarını kapsaması istikametinde. Lakin Ankara’dan bu talebe ait şimdi bir adım atılmış değil.
Her 100 çekten 2’si karşılıksız
Konkordatolar kadar karşılıksız çekler de ödeme zincirindeki kırılganlığı artırıyor. Bilindiği üzere çekler, finansmana erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle, piyasada son yıllarda aktifliği tekrar artan bir enstrüman haline döndü. TBB Risk Merkezi’nin bilgilerine nazaran, ocak-ağustos periyodunda bankalara ibraz edilen 527 bin keşideciye ilişkin 11,1 milyon adet çekin toplam fiyatı 4 trilyon 716 milyar TL oldu. Çek fiyatındaki 8 aylık artış, yüzde 73’ü buldu. Ocak-Ağustos periyodunda bankalara ibraz anında karşılıksız çıkan, 19 bin keşideciye ilişkin 164 bin adet çekin toplam meblağı ise 102 milyar TL oldu. ‘Arkası yazılan’ çek fiyatındaki artış 8 ayda yüzde 225 olurken, adet olarak artış da yüzde 74 oldu. Karşılıksız süreci yapılan çek meblağının ibraz edilen çeklere oranı ise bir evvelki yıla nazaran arttı. Ağustos ayında karşılıksız süreci yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı; meblağ olarak yüzde 2,4 ve adet olarak yüzde 2,1 oldu.
4 şirket kuruldu, 1 şirket kapandı
Sadece konkordatolarda değil şirket kapanışlarında da kıymetli bir artış yaşanıyor. TOBB Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistiklerine nazaran, ocak-ağustos periyodunda kurulan şirket sayısı, bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 14,2 azalırken, tıpkı devirde kapanan şirket sayısı yüzde 25,4 arttı. 8 ayda kurulan şirket sayısı 71 bin 661 olurken, kapanan şirket sayısı 16 bin 634 oldu. Yani neredeyse kurulan her 4 şirkete rağmen 1 şirket kepenk indirmiş durumda. Kelam konusu periyotta tasfiye sürecine giren şirket sayısı ise yüzde 5,9 artışla 17 bin 944’e ulaştı.