Bu yıl üç büyük memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşundan not artırımı alan tek ülke olan Türkiye’nin, S&P Küresel Ratings’ten kasımdaki değerlendirmede yeni bir not artışı daha alması bekleniyor.
Türkiye’nin makroekonomi siyasetlerindeki değişimin akabinde, Fitch Ratings, Moody’s ve S&P Küresel Ratings, ülkenin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu yükseltti. Fitch Türkiye’nin notu son değerlendirmesinde “BB-“ye, Moody’s iki basamak artışla “B3″ten “B1″e ve S&P Küresel Ratings de “B”den “B+”ya yükseltti.
Kelam konusu kuruluşlardan S&P Küresel Ratings’in, 1 Kasım’da Türkiye’ye ait bu yılki ikinci değerlendirmesini açıklaması bekleniyor.
KREDİ NOTUNDA ARTIŞ SİNYALİ
S&P Küresel Ratings Kıdemli Yöneticisi Frank Gill, Türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve 1 Kasım’daki değerlendirmeye ait yaptığı açıklamada, Türkiye iktisadında siyaset değişikliğinin akabinde başta dış göstergeler olmak üzere birtakım kredi derecelendirme ölçütlerinin düzgünleştiğini ve bunlar ortasında en değerlilerinden birinin net döviz rezervlerindeki artış olduğunu lisana getirdi.
Cari açığın da çok süratli halde daraldığını ve bu yıl için cari açığın gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 1’inin biraz üzerinde seyretmesini beklediklerini söz eden Gill, Brent petrol fiyatlarının düşmeye devam etmesinin, cari açıktaki daralmaya katkı sunduğunu aktardı.
Gill, Türkiye’nin net altın ithalatındaki düşüşün de cari açığın azalmasına olumlu yansıdığını ve bunun çok kıymetli bir gelişme olduğunu belirterek, net altın ithalatının azalmasının yanı sıra Türk Lirası mevduat faizlerinin yüzde 60’lara yaklaştığı göz önünde bulundurulduğunda, altın üzere riskten korunma eserlerinin hane halkı ve firmalar için daha az cazip hale geldiğini anlattı.
TASARRUF YORGUNLUĞU UYARISI
Kredi notu kararlarında net rezerv düzeyleri ve cari açıktaki müspet eğilim başta olmak üzere birçok göstergeyi dikkate aldıklarını vurgulayan Gill, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bizim için değerli sorulardan biri Türkiye’de kamu maliyesinin istikametinin ne olacağı. Enflasyonu tek haneli sayılara indirmek için yetkililerin tüketici talebini azaltması gerekiyor, bu da daha düşük büyüme manasına gelir ve daha düşük büyüme ekseriyetle daha zayıf mali sonuçlara yol açabilir. Bahsettiğim üzere not kararı için gözden geçirilecek birçok gösterge var. Türkiye’deki iktisat siyaseti değişiminin bir yıllık bir düzeltme değil, ekonomiyi enflasyondan arındırmak için çok yıllık bir süreç olduğu göz önüne alındığında, kendimize Türk hükümetinin önümüzdeki birkaç yıl boyunca siyasete bağlı kalıp kalmayacağını sormak zorundayız. Bizim temel iddiamız, bağlı kalacakları istikametinde. Bunu bir yıldan fazladır sürdürüyorlar ve fakat ana senaryomuza ait ‘tasarruf yorgunluğu’ riskleri de mevcut.
Pozitif bir görünüme sahip olduğunda, (Türkiye için kasımda) not artışı mümkün. Net rezervlerdeki düzgünleşme ve cari açığın süratli biçimde daralması çok kıymetli. Not artışı kararı büyük ölçüde bu iki faktöre bağlı diyebiliriz. Ayrıyeten, Türkiye’nin güç ve altın ithalatındaki gerileme de çok değerli gelişme. Bu ortada, not kararı için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz siyasetine da bakacağız.”
YIL SONU ENFLASYON BEKLENTİSİ
Frank Gill, Türkiye’ye ait enflasyon beklentilerini de paylaşarak, Türkiye’de yıllık manşet enflasyonun yüzde 52 ile hala epey yüksek düzeyde bulunduğunu ve enflasyonu düşürmenin vakit aldığını vurguladı.
Çok yüksek kalmaya devam eden hizmet enflasyonuna rağmen besin enflasyonunun hafiflediğini aktaran Gill, “Enflasyonu düşürmek muhtemelen birkaç yıl alacak. Bu nedenle Türkiye’de enflasyonun 2027’ye kadar tek haneli sayılara düşeceğini öngörmüyoruz. Kademeli bir dezenflasyon süreci bekliyoruz. Bu yıl sonu için enflasyon öngörümüz yüzde 43, 2025 sonu için yüzde 23 ve 2026 sonu için yüzde 10 düzeyinde. 2027 sonunda enflasyonun yüzde 10’un altına gerileyeceğini öngörüyoruz.” tabirini kullandı.
Gill, yavaş gerçekleşmesi beklenen dezenflasyon sürecinin değerli bir ayağının Türk lirasının dolar ve avro karşısında “çok az kıymet kaybetmesinin sürdürülmesi” olduğunu belirterek, “Gelecek yıl Türk lirasının enflasyonun altında paha kaybedeceğini düşünüyoruz.” dedi.
PARASAL GEVŞEME KASIMDA BAŞLAYABİLİR
TCMB’nin para siyaseti kararlarını yakından izlediklerini söyleyen Gill, manşet enflasyonun yüzde 50’nin üzerinde olduğu düşünüldüğünde, Bankanın para siyasetini çok erken gevşetmesinin bir risk olduğunu lisana getirdi.
Gill, “Bizim temel senaryomuz Merkez Bankasının yılın son çeyreğinde çok temkinli formda faiz indirimine başlayabileceği istikametinde. Bu muhtemelen kasımda olabilir fakat buradaki ‘temkinli yaklaşımı’ vurgulamak gerek.” değerlendirmesinde bulundu.
TCMB’nin siyaset faizinin bu yıl sonunda manşet enflasyonun üzerinde olacağını öngördüklerini söz eden Gill, “Enflasyonun yıl sonunda yüzde 42-43 düzeyinde olacağını düşünüyoruz. Bu nedenle siyaset faizinin muhakkak yüzde 45’in altına inmesini beklemiyoruz.” diye konuştu.
Gill, bilhassa 2025’in mali konsolidasyon açısından değerli olduğunu ve Orta Vadeli Program’da argümanlı mali sıkılaşma önlemlerinin bulunduğunu vurgulayarak, “Mali sıkılaşmanın büyük bir kısmı 2025’te devreye girecek. Bu nedenle birinci olarak argümanlı mali maksatlar ve ayrıyeten talepteki yavaşlama nedeniyle 2025 biraz sıkıntı olabilir. Bu yüzden, önümüzdeki yıl siyaset yapıcıların tekrar dengeleme programına bağlı kalıp kalmayacaklarının sahiden test edilebileceğini düşünüyoruz.” görüşünü paylaştı.
“RESESYON ÖNGÖRMÜYORUZ”
Gill, Türkiye’de tüketici talebinin yavaşlamaya başladığını belirterek, “Bu yıl yüzde 3,6 ekonomik büyüme bekliyoruz, büyümenin gelecek yıl yüzde 2 düzeyine gerileyeceğini kestirim ediyoruz. Lakin biz Türkiye’de bir resesyon beklemiyoruz. 2025’teki yavaşlamanın akabinde, 2026’da yüzde 3’e ulaşan bir toparlanma öngörüyoruz. Türkiye iktisadında 2019’daki üzere keskin bir yavaşlama olabilir lakin rastgele bir takvim yılı için negatif bir büyüme beklemiyoruz.” öngörüsünü lisana getirdi.
Türkiye’nin epey güçlü, çeşitli ve açık bir iktisadı olduğunu kaydeden Gill, özel kesimin dirençli olduğunu belirtti.
Gill, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği muahedesinin birçok avantaj sağladığına işaret ederek, “Türkiye, bilhassa ekonomik açıklık açısından öbür gelişmekte olan ülkeler olan Arjantin ve hatta Brezilya’nın sahip olmadığı avantajlara sahip, bilhassa ekonomik açıklık noktasında. Bu da iç talep zayıfsa şirketlerin ihracata odaklanabileceği manasına geliyor.” dedi.