TTKD Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, beyaz kumulları ve turkuaz rengiyle göze çarpan Salda Gölü’nde inceleme yaptı. Dr. Erol Kesici, Salda Gölü’ndeki insan baskısının kuruma, beyaz kayalıkların oluşumunda azalma ve kirliliğe neden olduğunu söyledi. Milyonlarca yıllık geçmişi ve oluşumuyla Salda Gölü’nün bir dünya mirası olduğunu belirten Dr. Kesici, “Dünyanın aşırı kullanımı ve tabiatının korunamaması nedeniyle, ‘Başka gezegenlerde hayat var mı’ diye milyarlarca dolar harcanıyor. Dünya dışında ona yakın ve hayat mümkünlüğü olabileceği düşünülen tek gezegen Mars. Mars’ın toprağı, Salda Gölü’ndeki hidromanyezitli kayaç yapıların özelliğini taşıyor. Bu kayaç yapılar biyomineralizasyon (beyaz topraklar) sonucu Salda Gölü’nde oluşmakta. Salda Gölü’ndeki oluşum, Mars gezegenindeki yaşanabilirlik mümkünlüğü ve araştırmalar için çok değerli” diye konuştu.
‘DEĞERİ BİLİNMİYOR’
Salda Gölü’nün kara, tatlı su, kıyı ve deniz ekosistemleri ile bitki ve hayvan topluluklarının, evrim ile gelişimindeki devam eden değerli ekolojik ve biyolojik süreçleri temsil eden, istisnai örnekleri taşıyan kıymetli bir paha olduğunu lisana getiren Dr. Kesici, sadece burada yaşayan endemik bitki ve hayvan çeşitleriyle, ömrün sırrı için çok kıymetli hazine olan gen kaynakları bulundurduğunu da kaydetti. Dr. Kesici, bilim açısından istisnai kozmik bedele sahip ve bütün insanlığın ortak mirası olan Salda Gölü’nde son yıllarda yaşananlara bakıldığında, gölün bedelinin bilinmediğini söyledi.
KAPALI HAVZA GÖL ÇABUK KİRLENİR
Salda’nın kapalı havza bir göl olduğunu söz eden Dr. Erol Kesici, “Kapalı havza göller, ona bulaşacak her türlü kirliliği suyunda depo eder ve dışarıya atamaz. Kendi kendini temizleyemez. O nedenle çok hassas ve kırılgandır, çabuk kirlenir, içerisinde bulunan az sayıdaki canlı tipleri korunamazsa kokar, beyaz tortul yapıları, turkuaz renkli suyu solar. Kirlilik ve kuraklık bulaşıcıdır. Salda Gölü üzere 180 metre derinlikteki bir gölden ve hassas ekosisteme sahip bu tıp korunur alanlardan, kirliliği ve bakterileşmeyi uzaklaştırmak adeta imkansızdır. Gölü besleyen derelerin önüne baraj, gölet yapılması, etrafında oluşan kuraklık, su akışının engellenmesinden göl her bakımdan çok oranda etkilenmiş durumdadır” dedi.
HASSAS KISIMLARDA KARARMA
Salda Gölü’nün varlığının kıyısıyla etrafındaki ormanlara, kuşundan kurduna, otsulardan makilere, göle ulaşan derelerden yer altı suları ve dağlarıyla bir bütün olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Onlar korunursa Salda Gölü de korunmuş olur. Göl etrafında bu bileşenler birer birer süratle azalmakta. Yol üretimi, kıyı işgalleri, alışveriş, artan araç trafiği, egzoz gazı, piknik ve etrafındaki köylerdeki hareketlilik, altyapı yetersizlikleri, gölün bakir alanlarına, suyuna ulaşmaya imkan tanıyan yol vb. yapılanmalar artmakta ve denetim altına alınamamaktadır. Salda Gölü’nün neredeyse her noktasına beşerler çarçabuk ulaşabilmekte, olumsuz (karartma- kirletme) izlerini bırakmaktadır. Göl etrafında bu kirli kullanımın yanı sıra havzada kuraklıkla birlikte ne yazık ki artan, tekrar denetim altına alınamayan yasal ve yasal olmayan sondaj kuyularındaki çok artış, gölün yıllardır belirtiğimiz hassas kıyı kısımlarında kararmalara, kararan kesitlerde büyük çatlakların, çukurların oluşmasına neden olmaktadır” sözlerini kullandı.
‘NEDEN AYAĞINIZ ELİNİZ DEĞMESİN DEDİK’
BİLİM DIŞI İNSAN BASKISI
SALDA’YA BEDENİMİZ DEĞİL, GÖZÜMÜZ DEĞSİN
İnsan ve araç trafiği, sondaj kuyularının artışı, tarım ve turizmin denetimsiz baskısı ile etrafındaki ekosistem kayıpları arttıkça Salda Gölü’nün doğal direncinin süratle azaldığına vurgu yapan Dr. Erol Kesici, şu ihtarlarda bulundu:
“Salda Gölü’nü cazibe merkezi haline getirmek gayeli yapılanlara son vermezsek çok yakın vakitte kaybedeceğiz. Kimse sonra bunun nedeni global ısınma, iklim krizi, kuraklık demesin. Bunun nedeni, altına bir an evvel sahip olmak için altın yumurtlayan tavuğu kesen insandır. Salda dünyanın bilim, seyir cazibe merkezi, müzesi olarak kalmalıdır.
Bu manada cazibesi paha kazanır. Yoksa para değil, Salda Gölü her şeydir. Korumak, bilim merkezi, dünya mirası olarak geleceğe taşımak insanın elinde. Salda’ya ayağımız, aracımız, elimiz, bedenimiz değmesin, gözümüz değsin. Salda’yı uzaktan sevmek, gelecek nesillerimizin da sevmesi için çok değerli ve kıymetlidir.”