Barınma gereksinimi gide-rek artıyor. Düğün-ler, kamu tarafında öğ-retmen, doktor, güvenlik gö-revlisi gibi memur atamaları, kentsel dönüşüm taşınmala-rı ve üniversite sonuçlarının netleşmesiyle yeni konut arama telaşına başlayacak yeni üni-versite öğrencileri, emlak pi-yasasında yeni bir talep dal-gası getirecek. Bunun 600 bin ile 1 milyon ortası kiralık tale-binde yeni hareket getirebile-ceğine işaret eden gayrimen-kul uzmanları, kelam konusu ha-reketlilikle emlak piyasasının ağustos ayından itibaren can-lanacağını vurguladı.
Yeni ta-lep dalgasının barınma ihti-yacını da artıracağına dikkati çeken uzmanlar, “Kiraya yüz-de 25 artırım sonu olduğu son iki yılda yeni konut arzı sağlana-madı. Vergiler ve ikinci konut alımına hudut getirilmesi yatı-rımcıyı caydırdı. Ne yazık ki kiralık fiyatlarının çok arttığı, kiralık bulmanın güç olduğu bir periyoda giriliyor” değer-lendirmesinde bulundu.
Ortalama 600 bin yeni talep olabilir
Resmi sayılar da konut talebindeki yıllık gereksinimi or-taya koyuyor. Türkiye İstatis-tik Kurumu (TÜİK) verileri-ne nazaran, Türkiye’de geçen yıl 565 bin 435 evlilik, 171 bin 881 boşanma, 35 bin yabancının konut talebi oldu. Üniversite-lere de yeniden geçen yıl 1.8 mil-yon kişi kayıt yaptırdı. Uz-manlara nazaran, yeni üniversite-lilerin dörtte birinin kayıt için kent değiştirmesi, ortalama 450 bin kişilik öğrenci talebi-ne işaret ediyor.
Böylelikle ka-muda atamalar, evlilikler ve üniversite öğrencileri dahil edildiğinde ülke genelinde or-talama 600 bin yeni kiralık ta-lebi beklendiğine işaret eden dal temsilcileri, “Yeni ta-lep dalgası kiralık fiyatlarında yüzde 10-30 artışa neden ola-bilir. Bu periyotta hem satılık, hem kiralık muhtaçlığı çok fazla artar” dedi.
Daire bulmak zorlaşır, fiyat yüzde 30 artar
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Komite Başkanı Hakan Akdoğan, şunları söyledi: “Üniversite imtihan sonuçlarının açıklanmasıyla kayıt için kent değiştirecek olan öğrenciler, kamu tarafındaki atamalar, düğünler kiralık tarafında bir talep dalgası oluşturuyor.
O nedenle kiralık piyasasında hareketli bir periyot bizi bekliyor. Ne yazık ki kiralıkların artacağı, kiralık bulmanın da kuvvetli olduğu bir periyoda giriliyor” dedi. Yeni talep dalgasının fiyatlara üst taşıyacağına işaret eden Akdoğan, “Bu devirde satılık konut fiyatları daha stabil olabilir. Fakat kiralar üst hakikat masraf, mevcut kiraların üzerine. Talep dalgasının kiraları yüzde 20 – 30 artırma imkanı var.”
Ağustos ortasında Hareketlenir
Keller Williams Ekol (KW Ekol) Yönetici Ortağı Ahmet Kurşunlu, şu değerlendirmelerde bulundu: “Kiralık piyasası 15 Ağustos’la birlikte canlanır, satılıklar da buna eşlik eder. Gerek atamalar, gerekse üniversitelere kayıt yaptırmak isteyen öğrencilerin mesken aramaya başlaması ve düğünlerle birlikte talep artar. Konutlar ve yurtlarında kalanların dışında üniversite öğrencilerinin 3’te 1’i kent değiştirecek olsa, 500- 600 bin yeni talep demek. Talep artacağı için kiralık piyasasında fiyatlarda yaklaşık yüzde 10 artış gösterir. Öğrenciler, evlenenler ve atamaların getireceği yeni talep yalnızca kiralık piyasasını değil, satılık piyasasını da canlandırır. Hem satılık, hem kiralık gereksinimi bu devirde daha çok artar.”
Talep çok yüksek, stok çok düşük
Vartur Emlak Yönetim Kurulu Lideri ve Milletlerarası Gayrimenkul Uzmanı Şerif Varlı, bilhassa büyük kentlerde kiralık talebinin ağustos ve eylül aylarından itibaren artış göstermesinin beklendiğini söyledi. Varlı, şöyle devam etti: “Şu anda bile kiralık talebi çok yüksek, ilan sitelerine bakacak olursanız 600 bin satılık, 150 bin kiralık ilanı var.
Kiralık daha çok tutuluyor ve stoku düşük. Satılık konut tarafında ise alıcılar, mevduattan vazgeçip konut almadığı ya da kredi alamadığı için satılamıyor. Bu oluşacak yeni taleple birlikte kira fiyatları artmaya devam eder. Üniversiteye kayıt yaptıracak öğrencilerin dörtte biri kent değiştirecek olsa, bu ortalama 450 bin talep demek.”
Kirada gerçek artış, artıya geçmez
Gayrimenkul Uzmanı Dr. Mustafa Koçak, emlak piyasasında ağustos ve eylül aylarında hareketlilik beklendiğini belirterek, şöyle devam etti: “Yurtlara gidenlerin yanı sıra, birkaç arkadaş birleşip 2-3 odalı yerleri tercih edebilir, maliyeti düşürmek için. Kira artışı için bir oran vermek yanlışsız olmaz. Kiralık ve satılıkta fiyatların, gerçek olarak artıya geçeceğini düşünmüyorum. Eksi olmaya devam edecek. Gerçek kiralar yüzde 13,7 gerilemiş, kiralar bu periyotta nispeten artış gösterse de, gerçek artış artıya geçmeyecek. Üniversiteye kayıt yaptıracak öğrencilerle birlikte düşünüldüğünde Türkiye geneli için toplam 500-600 bin yeni kiralık talep dalgası getirebilir.”
Hamide HANGÜL