Taşınmaz Ticareti Hakkın-da Yönetmelikte 31 Ağus-tos 2023 tarihinde yapılan değişiklikle, ilan platformlarına getirilen, ilan verenin kimlik bilgi-lerini ve ilan verme yetkisini doğ-rulama yükümlülüğü kapsamın-da Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan Elektronik İlan Doğrula-ma Sistemi (EİDS) yakın zaman-da uygulanmaya başlayacak.
T.C. Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Ge-nel Müdürlüğü Sektörel Ticaret ve Taşınır Rehni Dairesi Başka-nı Fazilet Karaman, kimliği belirli olmayan ilan portalları üyelikleri, manipülatif fiyat artışları, uydurma ilanlar, tüketici mağduriyeti, ilan-lardaki bilgi kirliliği üzere sorunla-rın çözülmesi hedefiyle Elektro-nik İlan Doğrulama Sisteminin oluşturulduğunu belirtti. Teknik çalışmaların tamamlanmasının devamında EİDS’yi yakın zaman-da uygulamaya geçirmeyi plan-ladıklarını tabir eden Karaman, toplantının sistemi geliştirmeye katkı sağlayacağını tabir etti.
Genç: Pilot uygulama süreci belirlensin
Kasım 2023’te kimlik ve yetki doğrulamalarıyla ilgili düzenle-menin kesim hayatına girdiğini ve birinci ahenk gösteren platformun Sahibinden.com olduğunu tabir eden Sahibinden.com Mevzuat ve Rekabet Uyum Başkanı Der-ya Genç, bu bahiste Ticaret Ba-kanlığından beklentilerinin, her mecraya tıpkı düzenlemelerin uygulanması tarafında olduğunu belirtti. Genç, ayrıyeten, EİDS uy-gulaması için bir pilot süreç be-lirlenerek ortaya çıkabilecek so-runların kayıt altına alınması ve tahlile yönelik kesim temsilci-leriyle görüş alışverişinde bulu-nulması tarafında beklentileri ol-duğunu lisana getirdi.
Emlakjet Müşteri Tecrübesi Yöneticisi Cansu Demir ise, Elektronik İlan Doğrulama Sis-temi’ne ilan girişi ve sistemin etkin ilan, pasif ilan ve müddeti do-lan ilan panellerine ait bilgi-ler verdi. Ayrıyeten taşınmaz sahip-lerinin, e-devlet üzerinden ilan müsaadesi vermesine ait basın bül-teni, haber ve kamu spotları, TV ve dijital mecralarda yayın ya-pılması gerekliliğine dair görü-şünü lisana getirdi. Konuşmaların akabinde yetkililer katılımcıla-rın sorularını yanıtladı.
“Sektör zapturapt altına alınıyor”
İzmir Ticaret Odası Meclis Üyesi ve Gayrimenkul Faaliyet-leri Komitesi Üyesi Adnan Boz-bay, Taşınmaz Ticareti Bilgi Sis-temi (TTBS) ve Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) sis-temlerinin emlakçıları ve sek-tördeki portalları düzenleyen çalışmalar olduğunu söyleyerek, kelam konusu sistemlerle dalın zapturapt altına alınacağını ifa-de etti.
Taşınmaz ticareti yapa-cak bireylerin tüm bilgileri TTBS sistemine girildiğini, İzmir Ti-caret Odası’na kayıtlı 2 bin üye ve Emlakçılar Odası’na kayıtlı 3 bin 500 üyenin sistemde yer al-dığını belirten Bozbay, Türkiye genelinde ise 66 bin kayıtlı em-lakçının sistemde yer aldığını söyledi. Kaçak olanları ise tes-pit ettirip kapattırdıklarına işa-ret eden Bozbay, “Emlak tica-reti yapmak için gerekli olan 5 kriteri sağlayan emlak firmala-rı TTBS’ye girmek durumunda. Öte yandan sistemin ikinci aya-ğı olan EİDS sistemi ile de gayri-menkul kayıtları ve mal sahiple-ri kayıt altına alınıyor.
Burada da emlak portalları sisteme dahil olacak. Türkiye’de faaliyet gös-teren 4 portal Zingat, Hepsi Em-lak, Emlak Jet ve Sahibinden. com sisteme girdi. Emlakçıların mal sahibi tarafından yetkilen-dirilmesi gerekiyordu. Bundan bu türlü emlakçının gayrimenkulü satması yahut kiralaması işlemle-ri resmiyet kazanacak. Em-lakçıların aldatıcı süreçleri son bulacak, emlak fiyatlarını mal sahibinin bilgisi dışında değiş-tiremeyecek, fahiş fiyat politika-sının önüne geçilebilecek.
Dev-lette önemli bir istatistik olacak. Devletin emlakta yaşanan ver-gi kaybının önüne geçilebilecek. Korsan site kurup emlak pazar-lamaya çalışanlar da kapanacak. Sisteme uymayanlara büyük ce-zai kurallar uygulanacak. Bugü-ne kadar emlak dijital dünyasına dönük kurallar yoktu. Eylül ayın-da EİDS sistemi deneme çalış-maları başlayacak ve yıl sonuna kadar sürecek” bilgisini verdi.
“Kaçak emlakçılığın önü kapanıyor”
İzmir Emlakçılar Odası Baş-kanı Mesut Güleroğlu, yürürlü-ğe giren Taşınmaz Ticaret Yö-netmeliği’ne ek olarak EİDS uygulamasının getirileceğini söyleyerek, Elektronik İlan Doğ-rulaması Sistemi ile artık kaçak emlakçıların, Ticaret Bakanlı-ğı’ndan yetki almayan emlak ofislerinin hiçbir formda emlak portallarına ilan giremeyeceğini belirtti. Güleroğlu, “Yani kaçak emlakçılığın önü kapanıyor bu-rada. Asıl konu bu. Bütün por-tallar bakanlık ile birlikte çalış-malarını yapıyorlar.
Ocak ayın-da sistem yürürlüğe girecek. Tapu Kadasto, Ticaret Bakanlığı ve portallar omuz omuza çalışı-yor. Bir yazılım oluşturuyorlar ve birbirleri ile update ediyor-lar. Bir diğerinden meskenin satılık yahut kiralık olduğunu öğrenen-ler portallara ilan veremeyecek. Evvelce düzmece ilanlar vardı, ar-tık ocak ayından sonra ortadan kalkacak bu durum. Sahibinden olan ilanlarda da, mülk sahibi-nin 1. derece yakını mülkün ki-ralık ya da satılık ilanını vere-bilecek.
Onun haricinde kimse ilanın satışı ile ilgili çalışmasını yapamayacak. İzmir’de bin 500- 2 bine yakın ilanın ortadan kal-kacağını varsayım ediyoruz. Bu çalışmanın bir an evvel bitirilip yasanın yürürlüğe girmesini is-tiyoruz. Bizler de kahır yaşıyo-ruz ortada kalıyoruz. Bunun ver-gisel boyutu da var. Herkes evi-nin gerçek kıymetinden vergisini ödeyecek” dedi.
Elektronik İlan Doğrulama Sistemi nedir?
1 Kasım 2023’te hayata geçirilen EİDS’nin birinci etabı olan kimlik doğrulama uygulamasında, ilan sitelerinde ilan vermek isteyen herkesin E-Devlet Kapısı üzerinden kimlik bilgileri doğrulanıyor. Böylelikle, kimlik bilgileri doğrulanmayan şahıslar, ilan platformlarında ilan girişi yapamıyor.
İkinci evre olan yetki doğrulama uygulaması ise yakında devreye alınıyor. Yetki doğrulaması uygulaması ile ilan platformlarındaki emlak ilanları yalnızca taşınmazın sahibi, taşınmaz sahibinin 2. dereceye kadar kan hısımları yahut eşi ile taşınmaz sahibince EİDS üzerinden yetkilendirilen yetki evraklı emlak işletmelerince verilebilecek.
EİDS ile birlikte ilan platformlarında yer alan uydurma ve aldatıcı ilanların ve bu ilanların yol açtığı spekülatif fiyat artışlarının önlenmesi, ilan kirliliğinin, tüketici mağduriyetlerinin, yetki evraksız ve kayıt dışı emlakçılık faaliyetlerinin engellenmesi amaçlanıyor.
Özlem Sarsın