Soru : Egm’deki malül memur öteki kuruma geçerse hakkı yanar mı? Bulundukları misyonlarını yapamaz hala gelen Emniyet mensupları sınıf değişikliği ile GİH sınıfında istihdam edilebilmektedirler ve eski malullük durumlarına nazaran de emekli olma hakları bulunmaktadır. 5510 sayılı kanuna nazaran bu durumda olanlar sınıf değişikliği sonrası EGM dışında öbür bir kuruma geçerlerse orada da eski malullük durumlarına istinaden bu haklarını kullanabilirler mi? Yoksa EGM sıhhat koşulları yönetmeliğine nazaran malul sayıldıklarından öbür kuruma geçtiklerinde o kurumun sıhhat kaideleri yönetmeliğine tabi olup eski malüllük haklarını kullanamazlar mı?
Detaylar/Değerlendirmeler:
Bahis hakkında hem 5434 sayılı Kanunda hem de 5510 sayılı Kanunda kararlar bulunmaktadır.
5434 kapsamındakiler için 5434 sayılı Kanun Husus 44 kararında yer alan ibare:
“Her ne sebep ve suretle olursa olsun bedenlerinde hasıl olan arızalar yahut düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden görevlerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malul) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ilişkin kararları uygulanır.
Şu kadar ki, bunlar yazı ile istedikleri takdirde haklarında bu Kanun kararları uygulanmaksızın mallullüklerinin mani olmadığı öbür görev yahut sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılırlar. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra dahi, bu Kanun kararlarının uygulanmasını istemek hakları mahfuzdur. Lakin, kurumlarında öteki görev ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına nazaran yükümlülük mühletine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça yahut maluliyetlerinin yeni görevlerine de mani olduğuna dair 50 nci unsur uyarınca tekrar rapor almadıkça bu haklarını kullanamazlar.”
5510 kapsamındakiler için 5510 sayılı Kanun Husus 25 kararında yer alan ibare:
“4 üncü hususun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların yazılı talepleri halinde, haklarında bu husus kararları uygulanmaksızın malüllüklerinin mani olmadığı diğer görev yahut sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılırlar. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra dahi, bu Kanun kararlarının uygulanmasını isteme hakları mahfuzdur. Lakin, kurumlarında öteki görev ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına nazaran yükümlülük mühletine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça yahut malüliyetlerinin yeni görevlerine de mani olduğuna dair yoluna uygun yine rapor almadıkça bu haklarını kullanamazlar.”
HÜKÜMLERİN YORUMU:
Husus kararları, memurların malul olması halinde, malullüklerinin diğer bir misyonu yapmaya pürüz olmamak kaidesiyle sınıf ve vazife değişikliği yapabilecekleri belirlenmiştir.
Bu halde sınıf ve vazife değişikliği gerçekleşmiş olanların yeniden malullük durumlarına istinaden aylık talebinde bulunabilmektedirler. Tek koşul, şayet sınıf ve misyon değişikliği sonucunda daha evvelki misyonunda yükümlülük mühleti varsa bu yükümlülükleri tamamlanmadıkça yahut malul durumlarının yeni vazifelerine de mahzur olduğu tarafında yeni bir rapor bulunmadıkça malullük nedeniyle aylık talebinde bulunamıyorlar.
Bu uygulama genel olarak Emniyet ve TSK İşçisi hakkında uygulanmaktadır. Yani Emniyet Teşkilatı Sıhhat Kaideleri Yönetmeliği kararlarına nazaran Emniyet Teşkilatında misyon yapmalarına mani rahatsızlıkları olanlar bu vazifelerinden farklı olarak tekrar tıpkı Kurumlarında Genel Yönetim Hizmetleri Sınıfı içerisinde diğer misyonlara atamaları yapılabilmektedir.
Öbür sınıflarda misyon yapma kararı da Kurumlar tarafından yapılan talep sonucu sağlık kurulu raporlarının incelenmesi sonucunda Toplumsal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu tarafından verilmektedir.
Hasebiyle, bu kurumların kendi mensupları hakkında uygulanan sıhhat yeteneği yönetmelik kararlarına nazaran malullük tespiti, yani mesleğini yapıp yapamayacağı tarafında yapılmakta olduğunu değerlendirmekteyiz.
Bu durumda, malullük hakkını kazandıkları kurumları dışında farklı bir kurumda vazife yapmaları halinde gerek 5434 gerekse de 5510 sayılı Kanunda yer alan malullük kararlarına tabi olacaklarını değerlendirmekteyiz.
Sonuçta, bulundukları vazifelerini yapamaz hala gelen Emniyet mensupları sınıf değişikliği ile GİH sınıfında istihdam edilebilmektedirler ve eski malullük durumlarına nazaran de emekli olma hakları bulunmakta olduğunu, münasebetiyle da bu hakkı kullanma vaktinde mutlaka Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde vazife yapma koşulunun aranması gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Zira, 5434 sayılı Kanunda malullük durumu genel olarak sıhhat yeteneği yönetmeliği kararlarından farklı olarak,
” Her ne sebep ve suretle olursa olsun bedenlerinde hasıl olan arızalar yahut düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden görevlerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malul) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ilişkin kararları uygulanır. ” kararı kapsamında,
5510 sayılı Kanunda da malullük durumu da genel olarak sıhhat yeteneği yönetmeliği kararlarından farklı olarak,
“(c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az %60’ını yahut görevlerini yapamayacak halde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sıhhat Kurulunca tespit edilen sigortalı, malül sayılır.” Kararı kapsamında incelenmesi gerektiğini belirtebiliriz.
Açıklamalarımız bağlamında sonuç kıymetlendirmemiz;
– Sınıf değişikliği öncesi vazifede bir yükümlülük mühleti yoksa, mevcut malullük durumuna istinaden Emniyet Teşkilatında vazife yaparken malulen emeklilik talebinde bulunulabileceği,
– Yahut sınıf değişikliği sonrası malullük durumu yeni vazifenin yapılmasına pürüz olduğu tarafında yeni bir sağlık kurulu raporu düzenlenmesi sonucunda, bu raporun SGK Sıhhat Kurulunca incelenip malul kararı vermesi halinde tekrar Emniyet Teşkilatında misyon yaparken malulen emeklilik talebinde bulunulabileceğini,
– Münasebetiyle bu hakkın kullanılmasında da unsurda yer alan kararlara baktığımızda kesinlikle birebir kurumda olma kaidesinin aranması gerektiğini değerlendirmekteyiz. (Zira, Emniyet Sıhhat Kaideleri Yönetmeliği ile öteki 657 sayılı Kanuna tabi sınıflarda vazife yapanların malul sayılmaları konusunda düzenlenecek rapor içeriğinin ve de SGK Sıhhat Kurulunca malullük incelemesinin büsbütün farklı olduğunu da düşünmekteyiz)
Değerlendirmemiz bu biçimdedir. Tekrar de tavsiyemiz husus hakkında ilgili Kurumlardan da ayrıyeten bilgi alınmanın rastgele bir hak kaybına yol aşmaması açısından yararlı olacağını değerlendirmekteyiz.