“Kalkınma Ajansları 2023 Yılı Genel Faaliyet Raporu”ndan derlenen bilgiye nazaran, ülke genelinde 26 kalkınma ajansı faaliyette bulunuyor.
Ajanslar, bölgesel kalkınmanın lokomotifi ve destekçisi olarak stratejik rol üstleniyor. Bu kuruluşlar, sorumlu oldukları bölgelerin potansiyelini ve stratejik amaçlarını belirleyerek uygulamaya aldıkları mali ve teknik takviye programlarıyla sürdürülebilir kalkınma için gereksinim duyulan altyapı ve kabiliyetleri ülkeye kazandırıyor.
Türkiye’nin lokal kıymetlerini harekete geçirerek kalkınmada ivme kazandırıcı bir öge görevi görmesi için ajanslar eliyle bugüne kadar 25 bin 948 projeye 75,5 milyar lira dayanak sağlandı.
Cazibe merkezleri de tematik bölümler de desteklendi
Ajanslar, geçen yıl bölgelerin farklı alanlarda kabiliyetlerinin, potansiyelinin ve muhtaçlıklarının belirlenmesine ve harekete geçirilmesine ışık tutan 235 tahlil, araştırma, strateji ve rapor hazırladı.
Kelam konusu kuruluşlar, mali, teknik ve yenilikçi takviye programlarıyla yereldeki aktörlere takviye verdi.
Ajanslar tarafından 2023’te mali takviye programları kapsamında 115 projeye yaklaşık olarak 356 milyon lira dayanak sağlandı ve kelam konusu projelerin eş finansman dahil bütçesi 710,5 milyon lira oldu.
Teknik dayanak programları kapsamında 299 projeye yaklaşık olarak 9,8 milyon lira, yenilikçi takviye programları kapsamında da 47 projeye yaklaşık 69,7 milyon lira dayanak sağlandı.
Ayrıyeten, 2023’te tematik bölgesel kalkınma programlarından Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında 5 proje için 256,8 milyon lira, Toplumsal Gelişmeyi Destekleme Programı kapsamında 94 proje için 226 milyon lira, Üreten Kentler Dayanak Programı kapsamında 4 proje için 35,7 milyon lira, Kurumsal Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik Takviye Programı kapsamında da 4 projeye 26,8 milyon lira takviye için kontrat imzalandı.
Zelzele bölgesinde kritik görevler
Kahramanmaraş merkezli geçen yıl meydana gelen sarsıntılardan etkilenen vilayetlerde ortaya çıkan gereksinimlerin süratli tespiti ve sosyoekonomik toparlanmanın bir an evvel gerçekleşebilmesi için kalkınma ajansları etkin vazife aldı. Ajanslar öncülüğünde hazırlanan “Kahramanmaraş Merkezli Sarsıntıların Zelzele Bölgesi ve Türkiye İktisadına Tesiri Raporu” ile “Sanayi Tesislerinde Hasar Tespit Raporu” afetin meydana getirdiği tahribatın kapsamlı biçimde ele alınmasını ve anlaşılmasını sağladı.
Bu vilayetlerde “Bölgesel Kalkınma Odaklı Toparlanma Acil Aksiyon Programı” (BOTAP) ilan edildi. BOTAP kapsamında 53 proje için 732 milyon lira takviye verildi.
Geçen yıl mukaveleye bağlanan toplam dayanak meblağı ise 621 proje için 1,7 milyar lira oldu.
Teklif davetleri aracılığıyla 40 proje dayanak almaya hak kazanırken bunlara ayrılan meblağ 116,9 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. Finansman takviyeleri kapsamında 39 projeye 59,6 milyon lira takviye verildi.
Bölgelerin kalkınması ve rekabet gücü açısından değerli fırsatlardan yararlanılması, iktisada yönelik tehdit ve risklerin önlenmesi, yenilik ve girişimcilik kapasitesinin geliştirilmesi maksadıyla yapılan fizibilite çalışmalarına da 4,6 milyon lira katkı sağlandı.
Ayrıyeten, proje teklif daveti prosedürü uygulanmadan 17 güdümlü proje uygulamasına verilen takviyenin meblağı 175 milyon lira oldu.
Yatırım takviye ofislerine yatırımcı çekme rolü
Ajanslar bünyesinde faaliyet gösteren yatırım dayanak ofisleri (YDO) ise yeni yatırımlar için adımlar attı. Gerekli idari süreçlerin mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilmesine katkı sağlayan ofisler, yerli ve yabancı yatırımcılara danışmanlık hizmeti verdi. Bölgelerin yatırım imkanlarını tanıtmak ve bilinirliğini artırmak için yurt içi ve dışında çeşitli faaliyetlerde bulunan YDO’lar, 2023’te 39 yatırımcının müsaade ve ruhsat süreçlerine yardımcı oldu. Bunlardan 15’inin müsaade ve ruhsatlandırma tamamladı. Ayrıyeten, 7 teşvik evrakının kapatma süreci bu ofisler aracılığıyla yapılırken 20 bin 105 kişi yahut kuruma bilgilendirme ve danışmanlık hizmeti sunuldu.