Sosyal Güvenlik Başuzmanı ve Türkiye Gazetesi Muharriri İsa Karakaş, geçtiğimiz günlerde engellilerin emeklilik düzenlemesinin değişmesini öngörülmesiyle TBMM’ye sunulan ‘Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ ve hangi yıl emekli olunması gerektiğine ait ne üzere kriterlere dikkat edilmesine ait değerlendirmelerde bulundu. Karakaş, kanun teklifiyle 2008 yılı öncesinde sigortalı olan engelli vatandaşların emeklilik süreçlerinin değişeceğini ve bu süreçlerin vergi indirim dokümanları yerine çalışma gücü kaybı oranlarına nazaran belirleneceğini işaret etti.
“Ne vakit emekli olunmasıyla ilgili kişi özelindeki kıymetlendirme her şeyden önemli”
Karakaş, emeklilik maaşlarının TÜİK tarafından açıklanan enflasyon bilgileri ve gelişme suratının yüzde 30’nun baz alınarak yapıldığını lisana getirerek, enflasyon oranlarının yüksek olduğu yıllarda emekli aylıklarının değişiklik gösterdiğini aktardı.
Ne vakit emekli olunmasıyla ilgili kamuoyunda bilgi kirliliğinin olduğunu belirten Karakaş, 2024’te mi yahut 2025’te mi emekli olunmasıyla ilgili birden fazla kıymetlendirilmesi gereken konunun olduğunu tabir etti. Karakaş, “‘2024 yılında mı emekli olunması gerek yoksa 2025 yılında mı emekli olunması konusunda, kaç yıl çalışma imkanının olduğu, kişinin 40’lı yaşlarda mı, 60’lı yaşlarda mı olduğu, çalışma hayatının ne kadar devam edebileceği üzere birçok farklı bir kıymetlendirme konusu var. Tekrar çalışırken, mevcut iş yerinden aldığı maaşla, emekli olduğu takdirde alacağı maaş ortasındaki makas çok geniş mi, dar mı bunların göz önünde bulundurulması gerek. Yeniden kişinin çalışma hayatına devam etmesi halinde, alacağı maaşa ilaveten fazla mesai, ikramiye, prim üzere bütün yan haklarla birlikte SGK matrahının yüksek olup olmaması son derece değerli. Buna misal tüm kriterlerin göz önünde bulundurularak 2024 yılında mı, 2025 yılında mı emekli olmaya karar verilmesinin son derece gerçek olduğunu söyleyebiliriz. Münasebetiyle kişi özelindeki kıymetlendirme her şeyden önemli” açıklamasında bulundu.
Emekli olacak kişinin kendi işyerini kurması yahut şirket ortağı olmasıyla BAĞ-KUR kapsamına gireceğini belirten Karakaş, 2024 yılında emekli olmasının daha avantajlı olacağını lisana getirdi. Karakaş, kişinin kendi iş yerini kurduğun için SGK’nın takviye kesinti yapmayacağını bilgisini de paylaştı.
“Engellilerin emeklilik süreçleri SGK’nın sıhhat heyetleri vasıtasıyla yapılması öngörülmekte”
Karakaş, TBMM’de yer alan ve engellilerin emekliliğiyle ilgili yeni yasa tasarısıyla, engellilerin emeklilik koşullarının değişeceğini lisana getirdi. Mevcut SGK uygulamasında bedensel yahut ruhsal rastgele bir kısıtı olanlarla ilgili 3 çeşit düzenlemenin olduğunu kaydederek, “Bunların birincisi malulen emeklilik, ikincisi SGK periyodundan günümüze kadar devam eden ve vergi indirimiyle engelli emekliliği, üçüncüsü ise toplumsal güvenlik reformuyla getirilen engelli emekliliği. Kazanılmış bir hak olan vergi indirimiyle emeklilikle ilgili yapılan düzenlemede, vergi indirimiyle yapılan emeklikte bireyler mevcut uygulamada gelir idaresi merkez sağlık kurulu tarafından düzenlenen raporlar temel alınarak SGK’ya vergi indirim dokümanıyla emekli olurken, artık bu uygulama büsbütün kaldırılıp engelli emekliliği büsbütün SGK’nın sıhhat şuraları vasıtasıyla yapılması öngörülmekte” diye konuştu.
“Vergi indirimiyle emeklilik yerine çalışma gücü temel alınarak rapor düzenlenmesi kelam konusu olacak”
Vergi indirimine bakıldığı vakit toplumsal yardım dayalı bir rapor düzenlenmesi kelam konusu olduğunu vurgulayan Karakaş, “Kişilerin tansiyon, şeker üzere bütün hastalıklarını göz önünde bulundurup, çalışma gücüne bakılmadan rapor düzenlenmekteyken, bu torba kanunla birlikte bu uygulamadan büsbütün vazgeçilmekte. SGK uygulamasında norm ve standart birliği sağlanması için vergi indirimiyle emeklilik yerine SGK’nın kendi sıhhat konseyleriyle çalışma gücü temel alınarak rapor düzenlenmesi kelam konusu olacak. Şayet ki SGK’nın uygulamasına geçildiği takdirde engellilerin gelir idaresi merkez sağlık kurulu tarafından engellilik derecesine nazaran düzenlenen raporlarda engellilik seviyelerinin daha düşük olacağını söyleyebiliriz. Artık çalışma gücü baz alınacak. Kişi hangi işi yapıyorsa, yaptığı işteki çalışma gücüne kıymetlendirilmesi kelam konusu olduğundan vergi indirimiyle emekliliğin çok sıkıntı olacağını söyleyebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.