TKDCD tarafından bir otelde 18. Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Ulusal Kongresi gerçekleştirildi.
Kongreye, 2 bin bireyden fazlası kalp ve damar cerrahı olmak üzere yaklaşık 3 bin 500 tabip, hemşire ve teknik personel katıldı. 105 bilimsel oturum, 55 kurs, 300’den fazla sözel bildiri, 200’den fazla poster bildiri ile gerçekleştirilen kongreye, sanayiden de çok sayıda firma katıldı.
Doç. Dr. Murat Sargın, düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, bayanlarda kalp ve damar hastalıklarını “sessiz bir salgın” olarak kıymetlendirdi.
Kardiyovasküler hastalıkların (KVH), yılda yaklaşık 17,9 milyon mevte neden olarak dünya genelinde en büyük mevt sebebi olmaya devam ettiği bilgisini veren Sargın, “Tarih boyunca KVH’nin ‘erkek hastalığı’ olduğu algısı, bayanların bu hususta farkındalık geliştirmesini engellemiştir. Fakat gerçekte, kalp ve damar hastalıkları dünya genelinde bayan ölümlerinin üçte birinden sorumludur ve Türkiye’de bayan ölümlerinin yüzde 40’ına yakını bu hastalık nedeniyle gerçekleşmektedir.” diye konuştu.
Kadınların ekseriyetle kanserden koktuğunu, kalp hastalıklarının 2. sırada yer aldığını belirten Sargın, bayanlara mahsus biyolojik ve toplumsal faktörlerin, teşhis ve tedavi sürecinde zorluklara neden olduğunu söyledi.
Sargın, “Dünya genelinde bayan ölümlerinin yüzde 35’i kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle gerçekleşirken, bu oran tüm kanser çeşitlerinin toplamından fazladır.” bilgisini paylaştı.
Kadınlarda kap ve damar hastalıkları datalarına ait de açıklamada bulunan Sargın, şunları kaydetti:
“Avrupa’da bayan ölümlerinin yüzde 51’inden fazlası KVH ile ilişkilendirilirken, erkeklerde bu oran yüzde 42’dir. İnme hadiselerinin yüzde 60’ı bayanlarda görülmekte ve inmeden kaynaklı ölümlerin çoğunluğunu bayanlar oluşturmaktadır. Bayanlarda koroner arter hastalığının sıklığının, başta diyabet ve obezitenin artışı nedeniyle 2030 yılına kadar yüzde 46 oranında artması beklenmektedir.”
Kadınlarda kardiyovasküler hastalıkların özelliklerine ait Sargın, bayanlarda kalp ve damar hastalıklarının erkeklere nazaran daha farklı belirtilerle ortaya çıktığını ve bu durumun teşhis ve tedaviyi zorlaştırdığını vurguladı.
Sargın, bayanlarda göğüs ağrısına ek olarak yorgunluk, mide bulantısı, sırt yahut çene ağrısı üzere belirtilerin daha yaygın olduğunu söz etti.
Dernek Lideri Prof. Dr. Levent Yılık, kalp damar hastalıklarının tedavisinde, cerrah ve kardiyolog işbirliğinin kritik ehemmiyet taşıdığını vurguladı.
Kalp grubunun, kardiyologlar, kalp cerrahları ve anestezistlerin işbirliği içerisinde çalıştığının altını çizen Yılık, hastaların kişisel özellikleri, anatomik farklılıkları ve tıbbi geçmişleri dikkate alınarak tedavi planlarının geliştirildiğini söyledi.
Yılık, koroner arter hastalığı tedavisinde en yaygın kullanılan iki formülün stentleme ve cerrahi olduğunu söz ederek, “Çalışmalar, karmaşık koroner hastalık hadiselerinde cerrahi tedavinin, stentlemeye nazaran daha yeterli sağ kalım oranları ve daha az komplikasyon ile sonuçlandığını ortaya koymuştur.” bilgisini verdi.
– “Yapay zeka, ekokardiyografi görüntüleme metotlarını ihtilal niteliğinde geliştiriyor”
Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Başkanı ve TKDCD Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ümit Kervan, yapay zeka teknolojisinin kalp damar hastalıkları teşhis ve tedavisindeki yerine ait açıklamalarda bulundu.
Yapay zeka uygulamalarını tıpta ihtilal olarak nitelendiren Kervan, “Bir algoritmanın, rastgele bir rahatsızlık hissetmeden evvel kalp krizi riskinizi varsayım ettiğini yahut bir robotun, hayat kurtaran bir ameliyatta cerrahın elini milimetrik bir hassasiyetle yönlendirdiğini hayal edin. Bu, bilim kurgu üzere gelebilir lakin günümüzün gerçeğidir. Yapay zeka, kardiyovasküler sıhhate yönelik teşhis ve tedavi yollarında doğruluk, sürat ve erişilebilirlik sağlayarak esaslı bir dönüşüm yaratmaktadır.” diye konuştu.
Kervan, kalp hastalıklarını teşhis ederken küçük belirtilerin, hayat ve vefat ortasındaki farkı belirleyebildiğine dikkati çekerek, yapay zekanın bu ince ipuçlarını yakalamadaki üstün yeteneğiyle fark yarattığını tabir etti.
Yapay zekanın yalnızca kalp seslerini dinlemekle kalmadığını, birebir vakitte bu sesleri tahlil eden akıllı stetoskoplar geliştirildiğini lisana getiren Kervan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Görüntüleme alanında da yapay zeka, ekokardiyografi görüntüleme prosedürlerini ihtilal niteliğinde geliştiriyor. Klâsik olarak, bir ekokardiyogramın yorumlanması tecrübeli bir kardiyolog gerektirirken, yapay zeka sistemleri bu taramaları harikulâde bir doğrulukla tahlil edebilmektedir. Halihazırda kalp yetmezliğini yüzde 90’ın üzerinde bir doğruluk oranıyla tespit edebilen yazılımlar bulunmaktadır. Bir başka çığır açan yenilik, BT anjiyografide kendini gösteriyor. Algoritmalar, yapay zeka kullanarak hastanın koroner arterlerinin sanal 3D modelini oluşturur, tıkanıklıkları tanımlar ve kan akışını hesaplar.”
Kervan, kalp krizlerinde vaktin hayati değere sahip olduğuna işaret ederek, “Yapay zeka, acil durumlarda teşhis müddetlerini değerli ölçüde azaltmaktadır. Acil servislerde yahut ambulanslarda EKG aygıtlarına entegre edilen yapay zeka takviyeli yazılımlar, kalp krizine işaret eden sinyalleri anında tespit ederek süratli müdahale imkanı sağlamaktadır.” bilgisini verdi.
Yapay zekanın, tedavi prosedürlerini hastalara nazaran özelleştirerek bir ihtilal yarattığını vurgulayan Kervan, şunları kaydetti:
“Yazılımlar, hasta geçmişlerini, laboratuvar sonuçlarını ve genetik profilleri tahlil ederek bireye özel tedavi teklifleri sunmaktadır. İlaç geliştirme süreçlerinde de yapay zeka büyük bir sürat kazandırmaktadır. Giyilebilir aygıtlar, kalp sıhhatini klinik ortamların dışına taşıyarak günlük yaşama entegre etmektedir. Akıllı saatler, FDA onaylı yapay zeka algoritmaları ile donatılmış olup atriyal fibrilasyon üzere sistemsiz ritimleri yüzde 98 oranında tespit edebilmekte ve bireylere erken ihtarlar sunmaktadır.”
Kervan, tüm yeniliklere karşın, birtakım manilerin olduğunu söz ederek, “Özellikle algoritmaların hassas sıhhat bilgilerine erişim ihtiyacı, bilgi saklılığı ile ilgili kaygılar yaratmaktadır. Ayrıyeten, YZ modellerinde görülebilecek ön yargılar, yetersiz temsil edilen cinsiyet, yaş dağılımı üzere popülasyonlar nedeniyle eşitsiz sonuçlara yol açabilir.” ihtarında bulundu.
Yapay zekanın, tabiplerin yerini almak için değil, onların yetkinliklerini güçlendirmek hedefiyle geliştirildiğini lisana getiren Kervan, “Yapay zeka araçlarını kullanan bir cerrah, bir pilotun otopilotla uçmasından farksızdır, bu, maharetlerini azaltmaz, bilakis artırır. Yapay zeka bilgileri tahlil ederken ve iç görüler sunarken, tabipler hasta bakımı ve karar alma süreçlerine daha fazla odaklanabilirler.” dedi.
– “Kovid-19 geçirenlerde, felç ve erken mevt riski 2 katına çıkmaktadır”
Sağlık Bakanlığı Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Cevdet Uğur Koçoğulları, Kovid-19’un kalp üzerindeki tesirleri ve aşıların rolü üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Kovid-19 salgınının, sadece teneffüs yollarını değil tıpkı vakitte kalp-damar sistemi üzerindeki uzun vadeli tesirleriyle de dikkati çektiğini lisana getiren Koçoğulları, “Son çalışmalar, Kovid-19 enfeksiyonu ve kardiyovasküler olaylar ortasında değerli bir alaka olduğunu ortaya koyarken, aşıların bu riskleri önlemedeki rolünü vurguluyor.” dedi.
Koçoğulları, Kovid-19 enfeksiyonunun, bilhassa kalp krizi ve felç üzere önemli kardiyovasküler olayların görülme riskini artırdığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Kovid-19 geçirenlerde, enfeksiyon sonrası üç yıla kadar kalp krizi, felç ve erken vefat riski iki katına çıkmaktadır. Bu risk, bilhassa şiddetli enfeksiyon geçirenlerde daha besbelli hale gelmektedir. Hafif Kovid-19 hadiseleri bile miyokardit, aritmi ve kalp yetmezliği üzere kardiyovasküler sıkıntılara yol açabilir. SARS-CoV-2, direkt damar dokularını enfekte ederek, plaklarda iltihaplanmaya ve plak yırtılması nedeniyle kalp krizi yahut felce neden olabilecek süreçleri başlatabilir.
Kovid-19 enfeksiyonu ile bağlantılı kardiyovasküler riskler, tip 2 diyabet ve arter hastalığı üzere klasik risk faktörleri ile karşılaştırılabilir seviyededir.”
Aşıların, Kovid-19’un ağır tesirlerini önleyerek kardiyovasküler komplikasyonları azaltmada kıymetli rol oynadığına dikkati çeken Koçoğulları, “Son bulgular, Kovid-19 aşılarının inançlı ve tesirli olduğunu kanıtlamaktadır. Kovid-19 aşılarının kalp krizi riskini artırmadığı kanıtlanmıştır. Aşılama sonrası görülen hafif iltihaplanma, bağışıklık sisteminin olağan bir reaksiyonudur ve kardiyovasküler olaylarla ilişkilendirilmez. mRNA aşıları sonrası ender görülen miyokardit ve perikardit olayları rapor edilmiştir. Bu hadiseler çoğunlukla genç erkeklerde görülmekle birlikte, çoklukla hafif seyretmekte ve uygun tedavi ile süratle güzelleşmektedir.” bilgisini paylaştı.
Koçoğulları, aşıların ağır Kovid-19 riskini azaltarak dolaylı olarak kalp krizi ve felç üzere olayların önlenmesine katkı sağladığının altını çizerek, “Yapılan araştırmalar, Kovid-19 aşıları ile ani kardiyak mevt ortasında bir bağ bulunmadığını göstermiştir. Bu bulgu, aşıların kardiyovasküler güvenliğini desteklemektedir.” dedi.