Gözler milyonlarca çalışanı ilgilendiren taban fiyat görüşmelerinde. 2025 yılı taban fiyatı için görüşmeler aralık ayında başlayacak.
Personel tarafını Türkiye Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), patron tarafını Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil edecek. Taban fiyat tespit kurulunun birinci toplantısı Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nda olacak.
Minimum fiyat belirlenirken birçok data dikkate alınacak. Enflasyon ve geçinme endeksleri masada olacak. Belirlenecek fiyat; kıdem tazminatı tabanı, işsizlik ödeneği, askerlik ve doğum borçlanması üzere kalemlere de tesir edecek.
“Karar oy çokluğuyla alınıyor”
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Tarkan Güçlü, TRT Haber’e yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti;
2025 yılının taban fiyatını belirleme çalışmaları aralık ayının birinci haftasında başlayacak. Aralık ayı bitmeden de yeni taban fiyat belirli olacak. Görüşmelere başlamadan evvel minimum fiyat tespit kurulunda yer alan emekçi, patron ve hükümet temsilcileri bu bahiste toplumsal beklentileri dikkate alarak muhakkak çalışmalar yapılıyor. Taban fiyat, tespit kurulu marifetiyle belirleniyor. Burada taraflar bir ortaya geliyorlar. Müzakereler yürütüyorlar. Sonrasında da karar çoğunlukla alınıyor. 15 bireyden oluşuyor. 5 emekçi, 5 patron, 5 hükümet temsilcisi.
Mevcut taban fiyat ne kadar ve kimleri ilgilendiriyor?
Minimum fiyat, bir emekçi için aylık brüt 20 bin 2 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 17 bin 2 lira 12 kuruş olarak uygulanıyor. Minimum fiyatın patrona toplam maliyeti, bir personel için 23 bin 502 lira 94 kuruş.
Minimum fiyattaki artış, toplu iş kontratı uygulanan iş yerlerindeki fiyatlar başta olmak üzere, tüm fiyatları de artırıcı bir tesire sahip.
Minimum fiyat, bu fiyatla geçinen çalışanları direkt etkilemesinin yanında, yasal mevzuattaki birçok düzenlemede ölçü olarak kabul edilmesi bakımından da toplumun büyük kısmını ilgilendiriyor.
Minimum fiyat sayısı; işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, GSS primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, staj fiyatları, taban ücretlilerin rapor fiyatlarının de ortalarında olduğu birçok kalemi etkiliyor.
Minimum fiyat nasıl belirleniyor?
Minimum fiyatı, yasa gereği personel, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 şahıstan oluşan Taban Fiyat Tespit Kurulu belirliyor. Komite, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni taban fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört defa toplanıyor.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği kurul, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde Komite liderin bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.