80 gün içerisinde üç defa zamlanan Ayçiçek yağı rekor fiyatlara ulaştı.
Trakya Tohumcular Derneği Başkanı İbrahim Toruk, sürece dair değerlendirmelerde bulundu.
CNBC-e’ye konuşan Toruk şunları söyledi:
“İki bağlamda ele alıyoruz. En değerlisi küresel iklim krizi nedeniyle yağ üretimindeki sorunlar. Türkiye’de son 3 yıldır kuraklıktan ötürü büyük sorun yaşıyoruz. Kuzey Kutbu ile ilgili de birebir sorun ortaya çıkmaya başladı. Yağ bitkisi üretiminin az olması fiyatların artmasına neden oldu. Bunun yanında politik nedenler de var. Covid krizinden sonra emtialarda çok büyük bir düşüş yaşandı. Devletlerin baskı altında tutmasından ötürü fiyatlar düşük kalmıştı. Ama şu anda iki nedenden ötürü beklenenin üzerinde artış var. Bundan 1-1.5 sene evvel 900-980 dolar olan ham yağ şu anda dünyada 1150 doların üzerinde süreç görüyor. Bu artış da direkt ülkemizdeki fiyatlara da yansıyor. Zira tarife kontenjanının uygulanması ve döviz kurunun düşük kalması nedeniyle Trakya Birlik’in 44 TL fiyat açıklaması bu dönemde ve şu anda Edirne Ticaret Borsası’nda 21-24 TL ortasında bir süreç görüyor Ayçiçek tohumu. Bu da dolar bazında 1250-1300 dolar civarındaki ülkemizdeki eserlerin sayısı geldiği için de fiyatların artması kaçınılmaz.”
Fiyatlar yükselecek mi?
“Bundan sonra ne olacak?” sorusunu sorarak cevaplayan Toruk “Dünyadaki artışın devam edeceğine inanıyoruz. Güney Yarımküre’den de âlâ haber gelmiyor. Brezilya ve Endonezya’da palm yağı üretiminde soya üretiminde sorunlar var. Kuraklık bu türlü devam ederse arz daha da azalacak. Türkiye’de fiyatlar ağustos ayında Ayçiçek tohumu ve ham yağda dahili süreçte kontenjan açılmıştı. Türkiye’deki üreticilerden eser alan sanayi firmalarına yılbaşından sonra ithalat müsaadesi verilecekti. Yani düşük vergili ithalat müsaadesi. Yılbaşı itibariyle buna hak kazanan firmaların belirlenmesi, sonrasında dünya fiyatlarıyla ithalatın yapılması bence Ayçiçek yağı fiyatındaki artışı durduracaktır. Lakin şuna da bakmak gerek. Döviz artarsa, dünyadaki arz biraz daha düşerse maalesef yağdaki fiyat artışı devam edecek.” dedi.
Yağdaki tağşiş problemiyle ilgili de açıklamalar yapan Toruk şöyle konuştu: “Tüketiciye bilinen markalardan alışveriş yapmalarını öneriyoruz. Ülkemizde yağ sanayiinin oyuncuları belirli. Bu oyuncularda tağşiş olduğunu görmedik. Bilhassa zeytinyağında yaşıyoruz. Daha küçük üreticilerin bunu yaptığını görüyoruz. Ucuz alırken sıhhatsiz almamak lazım.”